Γράφει η Στεφανία Τσακιράκη | Museum Art Therapist
Τι είναι η Slow Life
Έχεις παρατηρήσει ένα παιδί να παίζει αφοσιωμένα με το αγαπημένο του παιχνίδι, να χτίζει ένα κάστρο στην άμμο, να γελάει γαργαριστά με όλο του το είναι; Αυτό είναι κάτι περισσότερο από τον ορισμό της Slow Life. Είναι η απόδειξη πως γίνεται, πως κάποτε ξέραμε πως είναι κι ίσως στη διαδρομή το ξεχάσαμε, μα και πως μπορούμε να το ξαναθυμηθούμε.
Μια ζωή φτιαγμένη από μικρές στιγμές απόλαυσης, σύνδεσης και αφιέρωσης του εαυτού μας στο τώρα, αυτό είναι η Slow Life και οι γονείς έχουν το μεγάλο προτέρημα να ζουν στο ίδιο σπίτι με τους ιδανικούς δασκάλους. Τα παιδιά είναι από τη φύση τους Slow, εάν δεν έχουμε προλάβει εμείς οι μεγάλοι να τα βάλουμε στον αγώνα των ταχυτήτων, των αμέτρητων δραστηριοτήτων, των προγραμμάτων που ξεχυλίζουν, του όλο έξω και περισσότερα και γρηγορότερα.
Slow Family Life
Τα ευχάριστα νέα είναι πως υπάρχει πάντοτε η ευκαιρία για να κάνουμε την οικογενειακή μας ζωή πιο αργή. Η Slow Family Life είναι εφικτή, αρκεί να το αποφασίσουμε. Γιατί όμως να το κάνουμε αυτό;
Στην ουσία, η λέξη Slow κρύβει από πίσω της πολύ περισσότερο νόημα. Ναι μεν σημαίνει αργή, αλλά σημαίνει επίσης απλή, ήρεμη, αυθεντική, γεμάτη νόημα ζωή. Γιατί τότε να ονομάζεται συγκεκριμένα “Slow” θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς; Διότι αποτελεί μέρος ενός ολόκληρου Slow κινήματος (Slow Movement) το οποίο ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’80 ως απάντηση στην παγκόσμια αύξηση ταχυτήτων.
Το κίνημα Slow – Slow Movement
Το κίνημα Slow είναι μια φιλοσοφία ζωής. Μπορεί αυτό να ακούγεται βαρύγδουπο, αλλά από την άλλη δεν είναι κάτι άλλο, παρά μια πρόσκληση να κατεβάσουμε ρυθμούς, να συνδεθούμε (με την απλότητα, τη φύση, την οικογένειά μας, τους ανθρώπους γύρω μας) και να επιλέξουμε να απολαμβάνουμε την κάθε στιγμή συνειδητά και βαθιά.
Οι βασικές αξίες του κινήματος Slow είναι:
- ο σεβασμός (στον εαυτό μας, την οικογένειά μας, τη φύση, τον πλανήτη, τη ζωή),
- η αγάπη,
- η σύνδεση και
- το μοίρασμα.
Το ευχάριστο είναι πως μπορούμε να μετατρέψουμε τα πάντα στην Slow εκδοχή τους. Για τον λόγο αυτό το Slow σήμερα εφαρμόζεται σε αμέτρητους τομείς:
- Slow Life,
- Slow Food,
- Slow Art (μέσα από την οποία μπήκαμε κι εμείς οι ίδιες στο Slow κίνημα),
- Slow Book,
- Slow Family,
- Slow School,
- Slow Business,
- Slow Tourism,
- Slow Cities (όχι η Θεσσαλονίκη δεν ανήκει ακόμη σ’ αυτές τις πόλεις για πολλούς λόγους, τους οποίους θα καταλάβεις στη συνέχεια),
- Slow Cosmetics
- Slow Love
- και η λίστα συνεχίζεται…
Κάτι το οποίο είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου είναι πως το Slow, σε οποιονδήποτε από τους παραπάνω τομείς κι αν εφαρμόζεται, δεν είναι ο στόχος, αλλά το μέσον. Το μέσον προς τις εμπειρίες τις οποίες θέλουμε και ξέρουμε πως αξίζει να απολαμβάνουμε.
Τα οφέλη της Slow Family Life
Ας πάρουμε τη Slow Family Life για παράδειγμα, η οποία μας ενδιαφέρει περισσότερο στις Πυγολαμπίδες. Τι είναι αυτό το οποίο μπορεί να προσφέρει το Slow στην οικογενειακή ζωή; Θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σου τα οφέλη του Slow Family Living, κατά την Bernadette Noll (σε ελεύθερη μετάφραση):
- Όταν κατεβάζεις τους ρυθμούς στην οικογενειακή ζωή έχεις τη δυνατότητα να έχεις περισσότερη ενέργεια κι εσωτερική δύναμη ή πόρους για να αξιοποιήσεις.
- Όταν έχεις περισσότερη ενέργεια κι εσωτερική δύναμη, είσαι περισσότερο παρούσα/όν στο τώρα.
- Όταν είσαι περισσότερο παρούσα/όν στο τώρα, είσαι περισσότερο συνδεδεμένη/ος με τις προσωπικές σου ανάγκες και τις ανάγκες όλων των μελών της οικογένειας.
- Όταν είσαι περισσότερο συνδεδεμένη/ος με τις ανάγκες κάθε ατόμου, όλοι νιώθουν πως τις/τους βλέπουν, τις/ τους δίνουν προσοχή και αξία.
- Όταν όλοι νιώθουν πως τις/τους βλέπουν, νιώθουν ασφαλείς.
- Όταν όλοι νιώθουν ασφαλείς, υπάρχει περισσότερη αρμονία.
- Όταν υπάρχει περισσότερη αρμονία, υπάρχει περισσότερη αγάπη, περισσότερη σύνδεση, περισσότερη άνεση, περισσότερη διασκέδαση και περισσότερη χαρά.
- Όταν υπάρχει περισσότερη αγάπη, σύνδεση, άνεση, διασκέδαση και χαρά, υπάρχει περισσότερη επιθυμία για το ΜΑΖΙ ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας.
- Και τώρα και για πάντα.
Αυτό ακούγεται υπέροχο κι αν ρωτούσαμε όλους τους γονείς του κόσμου τι επιθυμούν για την οικογένειά τους πιθανώς να μας έδιναν την ίδια απάντηση: Να είμαστε μαζί, για πάντα. Κι ας γνωρίζουν πως φυσικά τα παιδιά κάποια μέρα θα φύγουν. Το να θέλουν να ξαναγυρίζουν είναι αυτό που κάνει τη διαφορά.
Πώς μπορεί κανείς να επιλέξει τη Slow Family Life
Πώς μπορεί λοιπόν κανείς να αλλάξει ρότα στην οικογενειακή ζωή βάζοντας τη Slow Family Life ως μέσο; Αυτός είναι ο στόχος μας ως ομάδα στις Πυγολαμπίδες, να βοηθήσουμε όλες τις οικογένειες που το επιθυμούν να γίνουν Slow. Το πρώτο πρώτο βήμα για κάτι τέτοιο είναι το να ξέρουμε το ΓΙΑΤΙ ξεκινάμε αυτό το μονοπάτι.
Αναζητώντας το εσωτερικό μας κίνητρο
Μια προτεινόμενη δραστηριότητα, εμπνευσμένη από την art-therapy, για να το πετύχουμε αυτό, είναι η παρακάτω:
Αυτό που έχω, αυτό που θέλω και το πως.
- Σε προσκαλώ να πάρεις ένα χαρτί και να γράψεις αυθόρμητα πώς νιώθεις για την τωρινή κατάσταση της οικογένειάς σου. Γράψε χωρίς να κρίνεις τις λέξεις σου. Άσε την ειλικρίνεια να σε καθοδηγήσει. Έπειτα, σε ένα νέο χαρτί γράψε το πως θέλεις να νιώθεις μέσα στην οικογενειακή ζωή σου. Μίλησε με εικόνες, συναισθήματα, νιώσε ελεύθερη/ος.
- Την ίδια δραστηριότητα μπορείς να την κάνεις χρησιμοποιώντας ζωγραφική αντί για γραφή. Μια ζωγραφιά για το πως νιώθεις τώρα μέσα στην οικογένειά σου και μια επόμενη ζωγραφιά για το πώς θέλεις να νιώθεις.
- Τέλος, όποια από τις δυο δραστηριότητες κι αν επέλεξες, σε προσκαλώ να χρησιμοποιήσεις ένα τρίτο χαρτί στο οποίο να γράψεις ή να ζωγραφίσεις το “πως” θα μπορέσεις να οδηγηθείς από την πρώτη κατάσταση στη δεύτερη.
Μέσα από αυτήν τη δραστηριότητα έχεις το ‘’γιατί’’ σου, το οποίο είναι γεμάτο συναισθήματα, εικόνες και φαντασία. Από την άλλη έχεις και την πρώτη δική σου εργαλειοθήκη, διότι όπως πολύ σωστά φαντάζεσαι δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος τρόπος ή δρόμος για τη Slow Family Life. Ο καθένας μας πειραματίζεται και αναζητά το τι ταιριάζει στη δική του οικογένεια. Και αυτό συχνά μπορεί και να αλλάζει.
Οδηγίες για μια Slow Family Life
Κάποιες βασικές κατευθυντήριες γραμμές που μπορεί να μας βοηθήσουν σ’ ένα συλλογικό επίπεδο είναι οι παρακάτω:
- Τοποθέτηση προτεραιοτήτων
Τι είναι αυτό που έχει πραγματικά αξία αν κοιτάξουμε μέσα μας με απόλυτη ειλικρίνεια;
- Δημιουργία της Not-to-do λίστας
Όσο συχνά το χρειαζόμαστε. Σε ποια πράγματα/καταστάσεις/συνήθειες/ακόμη και ανθρώπους μπορούμε να πούμε όχι, διότι πλέον δεν εξυπηρετούν τις προτεραιότητές μας; Εάν μάθουμε να λέμε όχι σε όσα δεν έχουν νόημα, θα μπορέσουμε να πούμε μεγάλα ναι σε όσα πραγματικά έχουν.
- Ένα πράγμα τη φορά
Όχι, το multitasking δεν είναι μια δεξιότητα την οποία χρειαζόμαστε. Ναι, μπορούμε να την εξασκήσουμε αλλά με κόστος την ψυχική μας ηρεμία, το ρίσκο να μην κάνουμε τελικά τίποτα καλά ή ακόμη και τον κίνδυνο της ίδιας μας της ζωής.
- Συνειδητότητα
Από την άλλη, επιλέγοντας να εστιάζουμε την προσοχή μας στο τώρα και σε αυτό το ένα πράγμα τη φορά που επιλέγουμε να κάνουμε, μπορούμε να συνδεόμαστε βαθύτερα με τον εαυτό, το σώμα και τις αισθήσεις μας, να απολαμβάνουμε τις στιγμές μας και τελικά να είμαστε πολύ περισσότερο δημιουργικοί και παραγωγικοί.
- Αφοσίωση
Λήψη συνειδητής απόφασης πως αυτό που επιλέγουμε να κάνουμε την εκάστοτε στιγμή είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο, διότι πολύ απλά το επιλέξαμε. Αυτό μπορεί να είναι τρία λεπτά διαλογισμού, το μαγείρεμα, η κηπουρική, το παιχνίδι με τα παιδιά, η βοήθεια για τις σχολικές δραστηριότητες, μια βόλτα στη φύση, μια συζήτηση με ένα φίλο. Μπορεί να είναι οτιδήποτε και μπορεί να γίνει τόσο μαγικό εάν του δώσουμε όλη μας την προσοχή, αφοσίωση και αγάπη.
- Επιστροφή στη φύση
Δεν χρειάζεται να ειπωθούν περισσότερα εδώ. Φύση ίσον ζωή και κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού μπορέσαμε να αναγνωρίσουμε βαθύτερα την αξία της επαφής μας με τη φύση, ας μην το ξεχάσουμε!
- Φροντίδα του εαυτού!
Σε περίπτωση εκκένωσης ενός αεροπλάνου ποιος υποχρεούται να βάλει πρώτα τη μάσκα οξυγόνου; Ο ενήλικας στον εαυτό του κι έπειτα στα παιδιά. Ακριβώς το ίδιο ισχύει και στη ζωή. Χρειαζόμαστε το οξυγόνο μας, απ’ όπου κι αν αυτό πηγάζει. Δεν πρόκειται για εγωιστική πράξη, αλλά αντίθετα είναι η πιο γενναιόδωρη. Όταν αγαπάς κάποιον του χαρίζεις τον εαυτό σου κι είναι σημαντικό να χαρίζεις κάτι το οποίο είναι πλήρες, υγιές κι ευτυχισμένο.
- Παρατήρηση του εαυτού και συνειδητή αλλαγή ρυθμού
Τρώμε γρήγορα; Προσπαθούμε να ανοίξουμε με μανία την πόρτα του σπιτιού δίχως να έχει πάρει φωτιά; Περπατάμε γρήγορα δίχως να έχουμε αργήσει ή να κάνουμε τζόκιγνκ; Μια ανάσα αρκεί για να επιστρέψουμε στον όμορφο αργό ρυθμό.
- Απομάκρυνση από τις οθόνες
Τα κινητά, τάμπλετ, λάπτοπ, τηλεοράσεις δεν συγκρίνονται με την πραγματική ανθρώπινη επαφή. Οι συνέπειες της παρατεταμένης χρήσης της οθόνης είναι καταστρεπτικές για το παιδί αλλά και για τους ενήλικες. Η αύξηση της δυνατότητας εστίαση της προσοχής, η ποιότητα ύπνου, η σύνδεση με την πραγματικότητα και τους ανθρώπους γύρω μας είναι λίγα μονάχα από τα οφέλη της απομάκρυνσης ή του περιορισμού της οθόνης από τη ζωή μας.
- Ποιότητα έναντι ποσότητας
Η ποιότητα έχει μεγαλύτερη αξία από την ποσότητα. Το είμαι είναι βαθύτερο του κάνω ή του έχω. Μπορείς να είσαι σίγουρη/ος πως έχεις όλα όσα χρειάζεσαι. Το decluttering αποτελεί μέρος της Slow Life, διότι θέλουμε να δημιουργούμε υπαρκτό, συναισθηματικό κι ενεργειακό χώρο για όσα έχουν πραγματικά αξία. Για όσα μας δίνουν χαρά όπως αναφέρει η Marie Kondo στη μέθοδό της Konmari.
- Σύνδεση με την απλότητα
Η ζωή στην οποία σε προσκαλούμε δεν είναι instagramική. Και ας το καταλάβουμε μια φορά και για πάντα, δεν χρειάζεται να είναι! Η ζωή πρέπει να είναι άξια να τη ζούμε όχι για να την ποστάρουμε και να τη δείχνουμε. Εάν κάτι για την κοινωνία είναι απαραίτητο αλλά δεν προσφέρει τίποτα στη δική μας οικογενειακή ζωή τότε δεν τίθεται ούτε ερώτημα για τη λήψη της απόφασης.
- Παιχνίδι και δημιουργικότητα
Ο άνθρωπος δεν σταματάει να παίζει επειδή μεγαλώνει, αλλά μεγαλώνει επειδή σταματάει να παίζει. Δεν το είπα εγώ, αλλά ο Πάμπλο Πικάσο και παρότι ως γονεϊκό πρότυπο δεν ήταν το ιδανικό, ως δημιουργικό πνεύμα ήταν. Κι εδώ γι’ αυτό πρόκειται, για την εσωτερική ψυχική δημιουργικότητα του ατόμου.
Σε αυτή τη λίστα είσαι περισσότερο από ευπρόσδεκτη/ος να προσθέσεις όλα όσα θεωρείς πως μπορούν να σε βοηθήσουν στο μονοπάτι σου προς μια πιο απλή, αργή και γεμάτη νόημα οικογενειακή ζωή. Από τη μεριά μου μπορώ να σε βεβαιώσω πως με την Ιωάννα και τις Πυγολαμπίδες δεν θα ησυχάσουμε εάν δεν βοηθήσουμε κάθε οικογένεια που το επιθυμεί (αλλά και πρώτα απ’ όλα τον εαυτό μας) να γίνει Slow.
Γιατί μπορούμε, το θέλουμε και το αξίζουμε!
Λίγα Λόγια για τη Στεφανία Τσακιράκη!
Η Στεφανία Τσακιράκη είναι λάτρης της τέχνης, των βιβλίων και του ανθρώπου. Συνδυάζοντας αυτά που τη συγκινούν αναζήτησε στο Παρίσι την Art Therapy. Εκεί εξειδικεύτηκε στην τέχνη των μουσείων (Museum Art Therapy) από τη μια αλλά και τα βιβλία (Book Therapy) από την άλλη, ως θεραπευτικά μέσα.
Αν βρεθείς μαζί της σε κάποιο μουσείο ή βιβλιοπωλείο, δε θα σε ξεναγήσει ούτε θα σου δείξει. Θα περπατήσει δίπλα σου, βοηθώντας σε να δεις με τα μάτια της καρδιάς σου. Δε θα σου πει τι θέλει να πει ο ποιητής, αλλά θα σε διευκολύνει στην καλλιέργεια ενός διαλόγου με τα έργα που σε ελκύουν, για να ακούσεις τι θέλει να πει σε σένα το εκάστοτε δημιούργημα.
Επίσης, τα τελευταία χρόνια η Στεφανία είναι υπέρμαχος του Slow κινήματος. Ξεκινώντας από την Slow Art και τo Slow Book οδηγήθηκε στη Slow Life και τη Slow Therapy. Slow για τη Στεφανία δεν σημαίνει όμως απλώς ‘’αργός/ή/ά” αλλά η ροή στην κατάλληλη για την κάθε στιγμή ταχύτητα.
Μπορείς να μάθεις περισσότερα για τη Στεφανία και το έργο της στον ιστότοπό της: www.whatiseeinart.com καθώς επίσης και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: instagram & facebook
