Όταν ακούμε τη λέξη «θέατρο» ίσως η πρώτη εικόνα που μας έρχεται στο μυαλό να είναι ένας σκοτεινός χώροςμε αναπαυτικά βελούδινα καθίσματα, μία φωτεινή σκηνή και ηθοποιούς να «υποδύονται» φανταστικούς χαρακτήρες. Συνήθως την πρώτη εικόνα ακολουθεί και μία δεύτερη, αυτή στο μπαρ ή σε έναν άλλο χώρο όπου με φίλους συζητάμε και αναλύουμε την παράσταση.
Αδιαμφισβήτητα το «θέατρο» αποτελεί για μια μερίδα ανθρώπων μια κοινωνική έξοδο με σκοπό την ψυχαγωγία τους. Υπάρχει και μία άλλη μερίδα ανθρώπων που γεύονται λίγο από τη μαγεία του συμμετέχοντας σε κάποιο θεατρικό εργαστήρι ερασιτεχνικά ως ένα είδος χόμπι.
Τι είναι όμως το θέατρο στην ουσία του; Ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτής της τέχνης; Είναι μία τέχνη; Ή συνεργασία πολλών; Ενώ συνδράμουν για το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα πολλές τέχνες μαζί, λόγος, μουσική, χορός, εικαστικά ο πυρήνας του θεάτρου βρίσκεται στη «μίμηση πράξεως» κατά Αριστοτέλη, στην κίνηση να μπω στη θέση κάποιου άλλου και να πράξω κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Αν αφαιρέσουμε τα πάντα, για να πούμε ότι κάνουμε θέατρο χρειαζόμαστε έναν ηθοποιό ο οποίος «δρα» και έναν θεατή που παρατηρεί.
Πάνω σε αυτό το απλό σχήμα «ηθοποιός – μίμηση πράξης – θεατής» βρίσκεται όλη η ουσία αλλά και η σημασία της θεατρικής τέχνης στη ζωή μας. Αυτό αποδεικνύεται από τη δημιουργία μετά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα του «εφαρμοσμένου θεάτρου» ή «εφαρμοσμένου δράματος» μιας επιστήμης που αξιοποιεί τηθεατρική τέχνη έξω από τα καθιερωμένα πλαίσια του θεάτρου με σκοπό να βοηθήσει και να ωφελήσει τα άτομα, τις κοινότητες και τις διάφορες κοινωνίες.
Στο φάσμα του «εφαρμοσμένου θεάτρου» ανήκουν ενδεικτικά το «δράμα στην εκπαίδευση», το «θέατρο στην εκπαίδευση», το «θέατρο της κοινότητας», το «θέατρο για την ανάπτυξη», το «θέατρο στις φυλακές», «το θέατρο των απομνημονευμάτων» κ.ο.κ.
Μπορούμε να πούμε ότι το εφαρμοσμένο θέατρο είναι ο κοινός τόπος όπου το θέατρο, η ψυχολογία, η κοινωνιολογία και η παιδαγωγική συναντιούνται. Σ’ αυτόν τον κοινό τόπο η δραματική πράξη είναι ένας δρόμος επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, που τους δίνει τη δυνατότητα να διευρύνουν τους ορίζοντες τους, παίζοντας «νέους» ρόλους και υιοθετώντας διαφορετικές οπτικές γωνίες.
Σ’ αυτήν την προοπτική λοιπόν, του θεάτρου ως μέσο επικοινωνίας και ανάπτυξης, τα άτομα που συμμετέχουν στη θεατρική διαδικασία δημιουργούν το δικό τους υλικό πάνω σε θέματα που τους αφορούν, μοιράζονται εμπειρίες, κτίζουν «ρόλους»γίνονται ηθοποιοί αλλά και θεατές, προβληματίζονται πάνω στις διαφορετικές οπτικές, «βλέπουν» και άλλεςπραγματικότητες, μαθαίνουν να συνυπάρχουν.
Και αξίζει να τονισθεί σε αυτό το σημείο πόσο τεράστια είναι η εμψυχωτική λειτουργίατης θεατρικής διαδικασίας στην άνθιση των παιδιών και των εφήβων. Σε αυτή την ηλικίαο χώρος του δράματος και του συλλογικού πλαισίου μετατρέπεται σε αρωγό μιας υγειούς ανάπτυξης και μετάβασης στην ενήλικη ζωή.
Εξάλλου πολλές από τις νέες προσεγγίσεις της ψυχοθεραπείας και της προσωπικής ανάπτυξης και αλλαγής έχουν δανειστεί στοιχεία από το θέατρο. Από το Ψυχόδραμα του Morenoπου οικοδομείται σε καθαρά θεατρική φόρμα και περιεχόμενο, την Gestalt της οποίας οι ασκήσεις μοιάζουν με μεταμοντέρνο θέατρο, τα παιχνίδια ρόλων στις ομάδες «συνάντησης» του Rogersμέχρι τη Δραματοθεραπεία, η οποία αποτελεί το κυριότερο παράδειγμα της ένωσης του θεάτρου με τη θεραπεία, όλα συνηγορούν στην συγγενική σχέση θεάτρου, θεραπείας, αυτογνωσίας, ανάπτυξης και την πολύτιμη αξία του.
Συμπερασματικά, υπό το πρίσμα του εφαρμοσμένου θεάτρου, η δραματική τέχνη αποτελείπολύτιμο εργαλείο που μας βοηθά να ερευνούμε, να πειραματιζόμαστε πάνω στο φαινόμενο της Ζωής, να προσδιορίζουμεκαι να αναπροσδιορίζουμε τη θέση μας στον κόσμο που μας περιβάλλει, να ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας μέσα από τους «ρόλους» μας και να συμμετέχουμε στο συλλογικό «γίγνεσθαι».
Όπως έγραψε και ο θεατρικός συγγραφέας Ουίλιαμ Σαίξπηρ «όλος ο κόσμος είναι μία σκηνή και όλοι άντρες και γυναίκες απλώς ηθοποιοί” (από το θεατρικό έργο «Όπως σας αρέσει» Πράξη 2, Σκηνή 7, γράφτηκε περίπουτο 1599 μ.Χ).
Λίγα λόγια για την Κωνσταντία Ζαχαροπούλου
Η Κωνσταντία Ζαχαροπούλου είναι Θεατροπαιδαγωγός, Δραματουργός, Απόφοιτη του τμήματος Θεάτρου Σχολής Καλών Τεχνών Α.Π.Θ.
Είναι ιδρύτρια του Συλλογικού Θεάτρου Πέρασμα, Εμψυχώτρια ομάδων παιδιών, εφήβων, ενηλίκων μέσω του Θεάτρου της Επινόησης (Devised theatre). Σχεδιάζει και υλοποιεί εργαστήρια συλλογικής δραματουργίας με στόχο την άνθιση της δημιουργικότητας των ατόμων που συμμετέχουν σε αυτά.
Τα εργαστήρια παιδιών και εφήβων Καλλιτεχνίτες, πρωταρχική δράση στο Πέρασμα, κινούνται σε ένα μη κατευθυντικό πλαίσιο, αποδοχής και ενσυναίσθησης, ώστε με ασφάλεια τα παιδιά και οι έφηβοι να ακουμπούν τον ψυχισμό τους, να μαθαίνουν να κατασκευάζουν θεατρικές παραστάσεις από το μηδέν και το σημαντικότερο: να μαθαίνουννα συνεργάζονται, να συμμετέχουν, να συνυπάρχουν με δημιουργικό τρόπο. Μέσα από το δρόμο αυτό ο αληθινός τους εαυτός αποκαλύπτεται και μεγαλώνει.
Η λέξη “παιχνίδι” μπορεί να παραπέμπει σε ποικίλες θεματικές.
Παραδοσιακά παιχνίδια, επιτραπέζια, θεατρικό παιχνίδι, ομαδικά κατασκηνωτικά παιχνίδια, παιχνίδια-αγωνίσματα, παιχνίδια πάρτι ή ακόμα και θεραπευτικό παιχνίδι.
Πραγματικά, είναι αξιοθαύμαστο πόσες εφαρμογές συνεχίζει να βρίσκει το παιχνίδι σε μια κοινωνία που η τεχνολογική ευκολία απομονώνει και εκφράζει την ανάγκη για πραγματική επικοινωνία. Το παιχνίδι προσφέρει απλόχερα την δυνατότητα της επικοινωνίας καθώς οι παίκτ(ρι)ες οδεύουν προς κάποιο ζητούμενο είτε ως ανταγωνιστές είτε ως συνεργάτες.
Το εκπαιδευτικό, συνεργατικό παιχνίδι, ως μία ξεχωριστή κατηγορία, μπορεί να οδηγήσει τους συμμετέχοντες/ουσες σε μία μοναδική κατεύθυνση: της ζωντανής επικοινωνίας με νόημα, στοχοθεσία, λόγο και κίνηση.
Αυτό που συναντάται συνηθέστερα σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς είναι ανταγωνιστικά παιχνίδια μικρής διάρκειας που έχουν ορισμένο γνωστικό στόχο και στοχεύουν καταρχάς στη διασκέδαση του μαθητικού δυναμικού και κατά δεύτερον στη δημιουργία μιας θετικής άποψης για το μάθημα στο οποίο εντάσσεται το εκάστοτε παιχνίδι.
Κάποιοι μαθητές/τριες χάνουν και κάποιοι κερδίζουν. Κάποιοι ίσως βαρεθούν, καθώς δεν θα είναι πάντα το επίκεντρο της προσοχής ή επειδή δε βρίσκουν λόγο για να παίξουν. Το πιθανότερο είναι ότι στο τέλος του παιχνιδιού δε θα μπορέσουν να αποχωρήσουν όλοι ευχαριστημένοι διότι κάποιοι θα αυτοχαρακτηριστούν ως ηττημένοι.
Συνεπώς, το γνωστικό αποτέλεσμα που μπορεί να αποκτηθεί μέσα από το παιχνίδι, θα παραμεριστεί από το αρνητικό βίωμα του αποτελέσματος του παιχνιδιού. Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να αποφευχθούν μέσα από ένα εκπαιδευτικό, συνεργατικό παιχνίδι.
Εξ’ ορισμού, στο συνεργατικό παιχνίδι, οι παίκτ(ρι)ες νικάνε ή χάνουν όλοι μαζί, ως ομάδα. Έχει εξαρχής έναν σκοπό που εντάσσεται σε ένα σενάριο το οποίο ανακοινώνεται στο μαθητικό δυναμικό. Το σενάριο αυτό, και οι κανόνες του, αναγκάζουν τους μαθητές/τριες να συνεργαστούν, να συζητήσουν και να πάρουναποφάσεις.
Είναι βιωματικό και διαδραστικό σε όλες τις φάσεις του καθώς οι συμμετέχοντες/ουσες πρέπει να παρακολουθούν με προσοχή την εξέλιξη του παιχνιδιού ώστε να ανταποκριθούν και να επιτύχουν το ζητούμενο. Το παιχνίδι μπορεί να έχει πολλαπλούςγνωστικούςστόχους, που όμως είναι καλά κρυμμένοι στο σενάριο χωρίς να αποκαλύπτονται στους μαθητές/τριες.
Φωτογραφία: Από το παιχνίδι των Game Travellers “Η Απαγωγή των μνημείων του κόσμου”
Εν τέλει, το ίδιο το παιχνίδι ωθεί τους συμμετέχοντες/ουσες να αποχαρακτηρίσουν τους εαυτούς τους από μαθητές και μαθήτριες και να είναι απλά παίκτες και παίκτριες με έναν κοινό σκοπό, αυτόν της ολοκλήρωσης του παιχνιδιού.
Άρα, ενώ η γνώση είναι βασικός στόχος, οι παίκτ(ρι)ες δεν εμπλέκονται με στόχο την απόκτησή της αλλά τη διασκέδασή τους. Συνεπώς, μαθαίνουν, χωρίς να μπουν σε μια τυπική μαθησιακή διαδικασία. Παρασέρνουν ο ένας τον άλλον προς τον κοινό στόχο, συνεργάζονται, διαφωνούν, βρίσκουν λύσεις και διεξόδους φέροντας ίσο μερίδιο ευθύνης για την επερχόμενη νίκη ή ήττα. Ίσως το βασικότερο αίτιο για να αποθαρρύνει κάποιον από τη χρήση του εκπαιδευτικού, συνεργατικού παιχνιδιού, είναι ο σχεδιασμός του.
Η προετοιμασία και η εκτέλεσή του είναι επίσης καθοριστικής σημασίας καθώς αυτοί που το διεξάγουν θα πρέπει να έχουν προβλέψει όλες τις πιθανές αντιδράσεις των παικτ(ρι)ών και τον τρόπο που θα τις αντιμετωπίσουν με επιτυχία.
Παρόλ’ αυτά, η ικανοποίηση των παικ(τρι)ών σε συνάρτηση με το γνωστικό αποτέλεσμα είναι παραπάνω από ανταποδοτικά καθώς οι παίκτ(ρι)ες εμπλέκονται σε μια πρωτόγνωρη, βιωματική εμπειρία!
Η ομάδα των Game Travellers είναι υπέρμαχος αυτής της εκπαιδευτικής φιλοσοφίας που επιστρατεύει το παιχνίδιως εργαλείο διασκεδαστικής μάθησης με σκοπό και νόημα. Έχοντας δημιουργήσει αρκετά εκπαιδευτικά, συνεργατικά παιχνίδια-προγράμματα που πρεσβεύουν την έννοια του διαδραστικού και βιωματικού, σας προσκαλούν να μάθετε… παίζοντας!
Λίγα λόγια για τον Δημήτρη Σαββόπουλο
Ο Δημήτρης Σαββόπουλος, εκπαιδευτικός, εμψυχωτής ομάδων και game designer, σχεδιάζει παιχνίδια για όλες τις ηλικίες καθώς πιστεύει ότι το παιχνίδι είναι μια ασπίδα που προστατεύει τη ζωή και δημιουργεί ανθρώπους.
Ο Δημήτρης είναι ο game designer της ομάδας των Game Travellers, που δραστηριοποιούνται στη Θεσσαλονίκη και τους γύρω νομούς, διοργανώνοντας παιχνίδια σε σχολεία, σε εταιρίες, σε πάρτι ή σε διάφορους ιδιωτικούς χώρους. Οι Game Travellers είναι ομάδα δημιουργίας πρωτότυπων, διαδραστικών παιχνιδιών με σενάριο και στοχοθεσία που ασκούν επιρροές από live-action παιχνίδια ρόλων, ομαδικά κατασκηνωτικά ή επιτραπέζια παιχνίδια. Πάντα υπάρχει δράση, είτε με φυσική κίνηση είτε μέσω συζητήσεων προς λήψη αποφάσεων, ή συνηθέστερα με συνδυασμό των παραπάνω.
Οι Game Travellers διενεργούν εκπαιδευτικά, συνεργατικά παιχνίδια, κατά κύριο λόγο, σε δημοτικά σχολεία και νηπιαγωγεία. Κάθε εκπαιδευτικό, συνεργατικό παιχνίδι εντάσσεται σε μια συγκεκριμένη θεματική (π.χ. ανακύκλωση, πολιτιστική κληρονομιά, προστασία των θαλασσών κ.α.). Μπορείτε να δείτε περισσότερα στην ιστοσελίδα τους www.gametravellers.gr , στην ενότητα ‘Τα παιχνίδια μας’ κάτω από τον τίτλο ‘Εκπαιδευτικά προγράμματα-παιχνίδια’. Μπορείτε επίσης να επικοινωνήσετε τηλεφωνικά μαζί τους στο 6909146091 ή μέσα από τα social media.
Η Δρ. Αριστέα Κυριάκου είναι Συνιδρύτρια και Διευθύντρια της Εuropean Οutdoor Εducation Hub, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Aberdeen της Σκωτίας (υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση) και του Πανεπιστημίου Linköping της Σουηδίας, με εξειδίκευση στην Υπαίθρια Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Υπαίθρια Ζωή. Έχοντας συντονίσει δεκάδες σχολικά προγράμματα στη Σουηδία, τη Σκωτία, και την Ελβετία, η Αριστέα εργάζεται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, έχοντας ταυτόχρονα οριστεί και Πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα.
Με το αφοπλιστικό της χαμόγελο και την ενέργειά της, μας εισάγει σε έναν κόσμο φυσικά όμορφο και εξαιρετικά ελπιδοφόρο, όπου τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να γίνουν η αλλαγή που όλοι ονειρευόμαστε.
Συνέντευξη στις Πυγολαμπίδες
Αριστέα, χαιρόμαστε πολύ που σε έχουμε στις Πυγολαμπίδες, καθώς θέλουμε να ρίξεις άπλετο φως σε όσα σχεδιάζεις με τον νεοσύστατο Οργανισμό σου “European Outdoor Education Hub” (Ευρωπαϊκό Κέντρο Υπαίθριας Εκπαίδευσης).
Καταρχάς, μπορείς να μας εξηγήσεις τι σημαίνει ο όρος “Υπαίθρια Eκπαίδευση” και πώς αυτή διαφέρει από τις κλασικές μεθόδους εκπαίδευσης;
Η συζήτηση για τη σημασία της υπαίθριας εκπαίδευσης ως όρο, προϋποθέτει μία -έστω και μικρή- προεργασία για το τι σημαίνει “υπαίθρια”, και τι σημαίνει “εκπαίδευση”. Για το πρώτο κομμάτι, ο νους μας πάει ετυμολογικά στο κάτω από τον αιθέρα, στον ανοικτό, μη στεγασμένο χώρο. Μιλώντας για “εκπαίδευση”, σκεφτόμαστε τη συστημική μάθηση και διδασκαλία, την ύπαρξη επιστημονικών μεθοδολογιών, τη στοχοθεσία και τη διάρκεια στον χρόνο. Αν με την εκπαίδευση συνυφασμένος είναι ο εσωτερικός χώρος μίας τάξης, τότε με την υπαίθρια εκπαίδευση αυτός ο χώρος ανοίγει σε ζώνες επέκτασής της και συμπλήρωσής της.
Βέβαια, κάθε έξω και κάθε μέσα, προυποθέτουν ορισμένα σημεία αναφοράς στον χώρο και στον χρόνο. Για παράδειγμα θα μπορούσε το μάθημα να γίνει εκτός του σχολείου αλλά εντός ενός μουσείου, εκτός σχολικής ζώνης σε ένα βουνό αλλά και μέσα στο καταφύγιο του βουνού, ή αντίστοιχα μέρη καθημερινών μαθημάτων μπορούν να γίνονται τόσο στην τάξη όσο και στη σχολική αυλή.
Για όλα αυτά τα παραδείγματα, θα μπορούσαμε να πούμε πως η Υπαίθρια Εκπαίδευση είναι μία διδακτική προσέγγιση που βλέπει την μάθηση ως μία διαδικασία που αφορά τον νου, την ψυχή και το σώμα, με δυναμικά της στοιχεία το βίωμα και τον αναστοχασμό, μέσα σε αυθεντικά πλαίσια μάθησης, τα οποία περιλαμβάνουν και χώρους εκτός της σχολικής αίθουσας.
Πες μας δυο λόγια για το European Outdoor Education Hub, από ποια ανάγκη δημιουργήθηκε, ποιο είναι το όραμά του και ποιοι οι βασικοί πυλώνες του;
Με βάση τον παραπάνω ορισμό, γίνεται αντιληπτό το επίπεδο δυσκολίας της ενσωμάτωσης ενός τέτοιου μοντέλου στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Ταυτόχρονα, όλοι αναγνωρίζουμε την αναγκαιότητα και την χρησιμότητα ύπαρξης μιας τέτοιας εναλλακτικής προσέγγισης στην εκπαίδευση, από τα καθημερινά προβλήματα που βιώνουμε με όποιον τρόπο κι αν σχετιζόμαστε με το σημερινό σχολείο. Απουσιάζει αυτή η επιλογή, αυτή η μεθοδολογία που λειτουργεί τόσο αποτελεσματικά σε πρωτοπόρα εκπαιδευτικά συστήματα. Ή μάλλον απουσίαζε, γιατί πλέον το European Outdoor Education Hub ιδρύθηκε για να την εισάγει μελετημένα και να την προσφέρει στην πλούσια σε φύση χώρα μας.
Όραμά μας λοιπόν αποτελεί η εισαγωγή της Υπαίθριας Εκπαίδευσης σε κάθε σχολείο της Ελλάδας όπως και της Ευρώπης. Δεσμευόμαστε στην αειφορία, πιστεύουμε στη δύναμη της κοινότητας και τολμάμε να μιλάμε για την τυπική εκπαίδευση, δηλαδή πώς αυτό είναι δυνατόν να προσφερθεί κατά τη διάρκεια της σχολικής ζωής όλων των μαθητών.
Πώς συμβάλλει ο Οργανισμός στην εκπαίδευση των μαθητών μέσω των υπαίθριων δραστηριοτήτων και του έργου σας;
Η Υπαίθρια Εκπαίδευση είναι μία μεθοδολογία μέσω της οποίας καλύπτονται όλοι οι γνωστικοί στόχοι που θέτουν τα επίσημα αναλυτικά προγράμματα και επιπλέον θέτει στόχους πέραν των γνωστικών, κάτι που κατά τη γνώμη μου οφείλει να καλύπτει το σύγχρονο σχολείο: στόχους για φυσική δραστηριότητα, για καλύτερη υγεία, για προσωπική και συλλογική ανάπτυξη. Για εμάς, η εκπαίδευση του ανθρώπου δεν περιορίζεται στην εκπαίδευση του νου, αλλά αποτελεί μία συνολική εμπειρία που δραστηριοποιεί την ανθρώπινη ολότητα, τις αισθήσεις και τα συναισθήματα, το πνεύμα και το σώμα, το εμείς και το εγώ, που τελικά οδηγούν και στην ουσιαστική γνωστική κατανόηση, έχοντας όμως αγγίξει και αναρίθμητα ακόμα κομμάτια ταυτόχρονα.
Θέλουμε πολύ να μας περιγράψεις το πρώτο και πιο πρόσφατο project του Οργανισμού, το Schooler Planet και νας μας δώσεις μια εικόνα για το πώς τα παιδιά και οι εκπαιδευτικοί ήρθαν σε επαφή και αλληλεπίδραση με αυτό.
Το European Outdoor Education Hub είναι ο πρώτος και μοναδικός Οργανισμός στην Ελλάδα που ασχολείται με την εισαγωγή της Υπαίθριας Εκπαίδευσης στην υπάρχουσα σχολική πραγματικότητα.
Χωρίς να περιμένουμε αλλαγές που θα αλλάξουν ξαφνικά τη ζωή μας στο σχολείο, αλλάξαμε εμείς ένα μικρό κομμάτι αυτής καλλιεργώντας νέες συνήθειες και χωρίς να “χαθεί” μάθημα, για περισσότερους από 100 μαθητές και τους εκπαιδευτικούς τους, σε δημόσια δημοτικά σχολεία και νηπιαγωγεία της Δυτικής Θεσσαλονίκης, Ανατολικής Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής.
Με περισσότερες από 80 βιωματικές δραστηριότητες στις αυλές των δημόσιων αυτών σχολείων, το πιλοτικό μας πρόγραμμα “Schooler Planet” σημείωσε τεράστια επιτυχία, καθώς αναδείχθηκαν τα πολύπλευρα οφέλη της υπαίθριας εκπαίδευσης στις ίδιες τις σχολικές κοινότητες.
Ας αφήσουμε τα ίδια τα παιδιά να μιλήσουν χρησιμοποιώντας την ανατροφοδότησή τους:
“Αυτό το πρόγραμμα ήταν πολύ ωραίο γιατί βλέπουμε την φυσική καλύτερα!! Πραγματικά αυτό το πρόγραμμα θα το ξαναέκανα 1000 φορές”
“Νιώθω πως μετά από τα μαθήματα που κάναμε ήρθε πιο κοντά ο ένας με τον άλλον. Συνεχίστε την καταπληκτική δουλειά που κάνετε κι ελπίζω να ξαναέρθετε στο δικό μας σχολείο!”
Ας αφήσουμε και τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς να ακουστούν χρησιμοποιώντας την ανατροφοδότηση από εκείνους:
“Η δική μου κορυφαία στιγμή ήταν όταν ένιωσα έναν ιδιαίτερο ενθουσιασμό να διδάξω κάποιες βασικές έννοιες που θεωρούσα ότι δεν θα μπορούσαν να διδαχτούν αλλιώς.”
“Αυτό το πρόγραμμα άλλαξε τη ζωή μας στο σχολείο!”
“Το πρόγραμμα μου έδωσε έμπνευση ώστε αρκετά εύκολα μπορώ να προσαρμόσω το μάθημά μου και να βγούμε στην αυλή έστω και για 20 λεπτά.”
Και κάποια από τις εκπαιδευτικούς παράλληλης στήριξης που συμμετείχαν στο πρόγραμμα:
“Μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες αναθάρρησαν και μέσα στην τάξη προσπάθησαν περισσότερο.Ως δασκάλα της παράλληλης στήριξης αισθάνθηκα ωραία τις στιγμές που ο μαθητής κατάφερε να προσαρμοστεί και να συμμετέχει ενεργά και ουσιαστικά στο πρόγραμμα.”
Με ποιους τρόπους προωθείται η βιωματική εκπαίδευση στην Ελλάδα μέσω του “European Outdoor Education Hub”;
Η βιωματική εκπαίδευση είναι βασικός άξονας στον οποίον στηρίζεται η Υπαίθρια Εκπαίδευση, και όλα μας τα σχέδια μαθημάτων. Όλα τα σχέδια μαθημάτων που δημιουργούμε είναι βιωματικά και σχεδιασμένα να γίνονται στις σχολικές αυλές, με τρόπο που το βιωματικό και το υπαίθριο στοιχείο ενισχύουν τους γνωστικούς στόχους των μαθηάτων καλλιεργώντας τη δημιουργικότητα, την επίλυση προβλημάτων, τη συνεργασία, και την κριτική σκέψη.
Πόσο δεκτικοί είναι οι εκπαιδευτικοί στην εμπλοκή τους με τη χρήση νέων εκπαιδευτικών εργαλείων;
Όχι μόνον δεκτικοί αλλά και ενθουσιώδεις! Στην εποχή της “κρίσης των εκπαιδευτικών”, όπου δηλαδή οι εκπαιδευτικοί είναι πλέον εξαντλημένοι από την έλλειψη πόρων, υποστήριξης, και αναγνώρισης, έχουν ανάγκη από νέα εκπαιδευτικά εργαλεία που έχουν τη δύναμη να τους ανανεώσουν. Οφείλουμε να σεβόμαστε και να στηρίζουμε ως κοινωνία την κάθε δασκάλα και τον κάθε δάσκαλο να εκπληρώσουν το έργο τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Η φιλοσοφία μας δίνει βαρύτητα στην εκπαίδευση του εκπαιδευτικού και στον ρόλο του, και για εμένα είναι κάτι που πρέπει να συζητάμε περισσότερο στην ελληνική κοινωνία, το πώς να δίνουμε κίνητρα στους εκπαιδευτικούς για να παραμένουν στον κλάδο ευχαριστημένοι, και στους νέους για να επιλέγουν να μπαίνουν στον εκπαιδευτικό χώρο με όνειρα και οράματα. Θέλουμε ευτυχισμένους δασκάλους για να πηγαίνουν ευτυχισμένα και τα παιδιά στο σχολείο. Και σίγουρα εμείς είμαστε και θα είμαστε έμπρακτα δίπλα τους προς αυτόν τον σκοπό.
Τι ισχύει αντίστοιχα στην Ευρώπη; Μπορείς να μοιραστείς μαζί μας κάποιες καλές πρακτικές από άλλα σχολεία της Ευρώπης και να μας περιγράψεις πως αυτά έχουν ενσωματώσει την υπαίθρια εκπαίδευση στην καθημερινή τους ζωή στο σχολείο;
Είναι αναρίθμητα τα παραδείγματα που έχω ζήσει με εκατοντάδες μαθητές και εκπαιδευτικούς σε σχολεία στη Σουηδία, τη Σκωτία και την Ελβετία. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως κάθε περιβάλλον έχει και τα προβλήματά του, και είναι αυτά στα οποία φαίνεται πόσο σοβαρά ή όχι ασχολούμαστε ως κοινωνία των πολιτών για να τα μετατρέψουμε σε ευκαιρίες και δυνατότητες.
Σε κάθε σχολικό περιβάλλον που έχω ζήσει και εργαστεί στην Ευρώπη, έχουμε καταφέρει να βάλουμε γερά θεμέλια της Υπαίθριας Εκπαίδευσης προκειμένου να ενσωματώνεται από την ίδια τη σχολική κοινότητα στην καθημερινότητά τους. Αυτό αποτελεί μακροχρόνιο έργο φυσικά, δεν γίνεται από τη μία στιγμή στην άλλη. Όμως είναι εφικτό όταν η ίδια η σχολική κοινότητα αναγνωρίζει την αξία του και το επιθυμεί, δηλαδή διευθυντές, δάσκαλοι, μαθητές, προσωπικό, γονείς και κηδεμόνες, και κάθε άλλο εμπλεκόμενο μέρος.
Έχουμε αντίστοιχα παραδείγματα στην Θεσσαλονίκη / Ελλάδα;
Γίνονται σημαντικές προσπάθειες και δίνονται αγώνες από αξιόλογους ανθρώπους στον εκπαιδευτικό χώρο της Ελλάδας, υπάρχουν πολλά λαμπρά παραδείγματα.
Αυτό που ξεχωρίζει στην προσπάθεια του European Outdoor Education Hub ως πρώτο και μοναδικό οργανισμό στην Ελλάδα που εισάγει την Υπαίθρια Εκπαίδευση στην τυπική εκπαίδευση, είναι η διεύρυνση των προγραμμάτων μας για κάθε σχολείο και σε μεγάλο μήκος χρόνου, δεν είναι δηλαδή μία μεμονωμένη προσπάθεια για δύο, τρία, δέκα ή εκατό σχολεία κάποιας περιοχής. Το ίδιο και χρονικά, δεν είναι ένα πρόγραμμα μίας ημέρας ή μίας εβδομάδας.
Δουλεύουμε για να κάνουμε την Υπαίθρια Εκπαίδευση μία νέα επιλογή στην τυπική εκπαίδευση όλων. Επιδιώκουμε να έχει επιστημονικό βάθος, διάρκεια στον χρόνο και τα αποτελέσματα που αναδεικνύονται από κορυφαία συστήματα παγκοσμίως, απαντώντας με προτάσεις σε κρίσιμα προβλήματα της εποχής.
Πιστεύεις ότι μπορούν και οι γονείς να συμμετέχουν και να υποστηρίξουν την προσπάθεια για υπαίθρια εκπαίδευση και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και αν ναι, με ποιους τρόπους;
Οι γονείς είναι απαραίτητο μέρος αυτής της μεθοδολογίας στην οποία οι σχέσεις παίζουν καθοριστικό ρόλο.
Όπως προανέφερα, το σχολείο είναι ένας ζωντανός οργανισμός που οι γονείς και κηδεμόνες είναι μέρος του. Καθώς η υπαίθρια εκπαίδευση κάνει τώρα μαζί μας το ντεμπούτο της στην Ελλάδα, ένα σημαντικό βήμα θα είναι να ενημερώσουμε τους γονείς για τα αναρίθμητα οφέλη που προσφέρει στους μαθητές, στα παιδιά τους.
Οι Πυγολαμπίδες σίγουρα θα μας βοηθήσουν στο να μεταφέρουμε τα ευχάριστα νέα στους γονείς ώστε να μας περιμένουν στα σχολεία τους! Υπάρχει γονιός που να μην επιδιώκει την πολύπλευρη ανάπτυξη των παιδιών του σήμερα, που να μην αναζητεί τρόπους για καλύτερη υγεία και ψυχική ισορροπία για τα παιδιά; Είμαι βέβαιη πως οι γονείς θα είναι έτοιμοι να συμμετέχουν ενεργά σε μία μεθοδολογία που αγγίζει τέτοιες πτυχές της ανθρώπινης διάστασης, καθώς ταυτόχρονα τα παιδιά τους κάνουν όλα τους τα μαθήματα στο σχολείο με αποδεδειγμένα υψηλότερα γνωστικά αποτελέσματα (πληθώρα αναφορών σε επιστημονικές έρευνες).
Πώς πιστεύεις ότι ο σχεδιασμός των εκπαιδευτικών σας προγραμμάτων θα έχει αντίκτυπο την επόμενη μέρα, τόσο για τους μαθητές όσο και για το περιβάλλον; Πως μπορεί η Υπαίθρια Εκπαίδευση να μετασχηματίσει τη σχολική ζωή;
Η έρευνα και η επιστημονική διάσταση της μεθοδολογίας αυτής έχει ήδη συμπεράσματα για τον αντίκτυπο που προγράμματα υπαίθριας εκπαίδευσης είχαν, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Επομένως, τόσο η επόμενη ημέρα όσο και τα επόμενα χρόνια, εμφανίζονται να είναι αισιόδοξα για θέματα όπως, για να ονομάσουμε μερικά, η καλύτερη απόδοση των μαθητών στο σχολείο, υψηλότερα επίπεδα προσοχής και συμμετοχής στα μαθήματα, καλύτερη ψυχική και σωματική υγεία, ανάπτυξη σχέσεων σεβασμού μεταξύ των παιδιών αλλά και των παιδιών με το περιβάλλον τους, συμπερίληψη όλων των παιδιών και ανάδειξη πολύπλευρων ικανοτήτων τους στο μάθημα, ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, της δημιουργικότητας, της λήψης αποφάσεων και επίλυσης προβλημάτων, καλύτερη αίσθηση του τόπου και του χώρου στον οποίο ζουν και κινούνται και ενδυνάμωση σχέσεων με την ευρύτερη κοινότητά τους.
Εκτός από τα προγράμματα στα σχολεία, με ποιους άλλους τρόπους φιλοδοξεί ο Οργανισμός “European Outdoor Education Hub” να συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας νέας κουλτούρας, που θα αγκαλιάζει τη φύση και θα προτείνει την ενσωμάτωσή της στην καθημερινή μας ζωή;
To European Outdoor Education Hub προωθεί την Υπαίθρια Εκπαίδευση με τρεις τρόπους, πρώτον μέσω σχολικών προγραμμάτων, δεύτερον μέσω εκπαίδευσης των ίδιων των εκπαιδευτικών πάνω σε αυτή τη μεθοδολογία, και τρίτον μέσω της δημιουργίας νέου εκπαιδευτικού υλικού το οποίο θα μπορεί κάθε εκπαιδευτικός να αξιοποιεί.
Είναι τρεις διαφορετικοί τρόποι που συμβάλλουν στη διαμόρφωση μίας κουλτούρας που ο σεβασμός προς τη φύση γίνεται δίχως επιβολή, που αναδεικνύεται η φύση μέσα μας και εμείς αναδεικνυόμαστε έξω στη φύση, σαν καθημερινή εικόνα ενός ειδώλου σε έναν καθρέφτη. Σε αυτήν την εικόνα θέλουμε να φτάσουμε.
Αν θέλετε να ενημερωθείτε για το πως τα προγράμματα της Υπαίθριας Εκπαίδευσης του Οργανισμού Εuropean Οutdoor Εducation Hub μπορούν να ενσωματωθούν και στο δικό σας σχολικό πρόγραμμα, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την Αριστέα Κυριάκου στο info@euoutdoor.education.
Κάθε φθινόπωρο, γονείς και εκπαιδευτικοί μοιραζόμαστε τις αγωνίες μας για τη σχολική προσαρμογή και τις σχολικές επιδόσεις των παιδιών. Οι συζητήσεις γίνονται διαρκείς και επίμονες, όταν πρόκειται για μαθητέςΓυμνασίου. Τροφοδοτούνται, άλλωστε, και από τη διαπίστωση ότι το Γυμνάσιο λειτουργεί πλέον ως προθάλαμος του Λυκείου και έχει αποκτήσει χρησιμοθηρικό χαρακτήρα. Με τον καιρό, αναπόφευκτα, το μάθημα περιορίζεται σε μια ασφυκτική εξεταστέα ύλη ενώ μαθητές και καθηγητές χάνουν το ενδιαφέρον τους.
Κι όμως, το Γυμνάσιο δεν αποτελεί μόνο τη γέφυρα που οδηγεί στην επόμενη βαθμίδα. Οι μαθητές του Γυμνασίου βρίσκονται στην αρχή της πορείας που οδηγεί στην πνευματική ωρίμανση.
Ας μην εντείνουμε, λοιπόν, τις αγωνίες τους, ας μην καταπιέζουμε τον αυθορμητισμό τους. Ας υιοθετήσουμε δημιουργικούς τρόπους μάθησης και ας διασφαλίσουμε χώρο για αυτοέκφραση και ουσιαστική κοινωνικοποίηση. Ας τους δώσουμε λέξεις για να εκφράσουν τα συναισθήματα τους, πληροφορίες που θα τους φανούν χρήσιμες στις αναζητήσεις τους, γνώσεις που θα τους επιτρέπουν να ατενίζουν με αισιοδοξία το μέλλον.
Ας τους ενθαρρύνουμε να γράψουν, να ζωγραφίσουν, να τραγουδήσουν, να βρουν διεξόδους μέσω της Τέχνης, να μάθουν να συγκινούνται και να βιώνουν το «ωραίο». Ας τους δώσουμε τα εφόδια, ώστε να μπορούν να κάνουν συνθέσεις και αφαιρέσεις, να κρίνουν και να συγκρίνουν, να βρίσκουν κίνητρα για να γίνονται η καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους. Ας τους «συστήσουμε» ανθρώπους της επιστήμης, του πολιτισμού και του αθλητισμού που θα τους εμπνεύσουν και θα γίνουν φάροι στα δικά τους μονοπάτια.
Κι εμείς, γονείς και εκπαιδευτικοί, ας παραμείνουμε γι ‘ αυτούς μια σταθερή φωνή, ένα βλέμμα γεμάτο αγάπη και θαυμασμό μπροστά στο «μεγάλωμα».
Αναμφίβολα, θα ήταν λάθος αν απαξιώναμε την προσφορά του σημερινού σχολείου. Είναι γόνιμο να προβληματιζόμαστε και να οραματιζόμαστε ένα σχολείο του μέλλοντος, ένα Γυμνάσιο που αγκαλιάζει την ολόπλευρη ανάπτυξη και προετοιμάζει για την πραγματική ζωή.
Λίγα λόγια για τη Λίλα Γκρανοπούλου
Η Λίλα Γκρανοπούλου γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Αποφοίτησε από τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Ιωαννίνων και συνέχισε τις σπουδές της στον κλάδο της Ψυχοπαιδαγωγικής. Εργάζεται σε Φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης και σε δομές Παιδικής Προστασίας. Ακόμη, διδάσκει την ελληνική γλώσσα ως δεύτερη γλώσσα σε παιδιά με προσφυγικό/ μεταναστευτικό προφίλ. Τα τελευταία χρόνια συμμετέχει σε δράσεις που θέτουν ως στόχο την ενίσχυση της φιλαναγνωσίας και την προώθηση του παιδικού βιβλίου.
Τι σημαίνει ελεύθερα επιλεγόμενο, ακηδεμόνευτο παιχνίδι και πόσο σημαντικό είναι για τη δημιουργία ανεξάρτητων και υπεύθυνων παιδιών; Ποια είναι τα λάθη και τα τρωτά σημεία του εκπαιδευτικού μας συστήματος, και ποια τα αισιόδοξα βήματα που φέρνουν την αλλαγή;
Ο εμπνευστής του «Play on Early Education» και Διευθυντής του Κέντρου Προσχολικής Αγωγής «Dorothy Snot», Γιάννης Γιαννούδης, μας λύνει κάθε απορία, γύρω από τα παραπάνω ερωτήματα, και μας μιλά για τη δεύτερη κατά σειρά διοργάνωση του διεθνούς συνεδρίου “Play on Early Education”, που θα γίνει στις 27 – 30 Απριλίου στην Αθήνα, στο Σεράφειο Κέντρο Αθλητισμού, Πολιτισμού & Καινοτομίας (και το οποίο μπορείτε να παρακολουθήσετε και διαδικτυακά).
Ποιες είναι οι κυρίαρχες αλλαγές που εντοπίζονται στην εκπαίδευση σήμερα, και προς ποιες κατευθύνσεις έχει εξελιχθεί ουσιαστικά η παιδαγωγική επιστήμη;
Είναι δύσκολο να πει κάποιος πως η παιδαγωγική επιστήμη κινείται μόνο προς μια κατεύθυνση. Αυτό που βλέπουμε, είναι πως η κουλτούρα κάθε χώρας επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό και την εκπαιδευτική της πολιτική. Στη Δύση π.χ. βλέπουμε εδώ και χρόνια μια τάση απελευθέρωσης της εκπαίδευσης από τον πολύ ακαδημαϊκό χαρακτήρα, και την εφαρμογή όλο και περισσότερο ελευθεριακών μοντέλων, παιδοκεντρικού χαρακτήρα.
Την ίδια στιγμή, όμως, σε άλλες χώρες (π.χ στην Ασία ή στη Μέση Ανατολή) βλέπουμε μια ενίσχυση του ανταγωνιστικού χαρακτήρα των σχολείων, με τα παιδιά να δέχονται από πάρα πολύ νωρίς την πίεση της αριστείας. Και βέβαια, η πανδημία δημιούργησε μια ολόκληρη νέα αγορά διαδικτυακών σχολείων, που επιτρέπουν στα παιδιά τη φοίτηση σε εντατικούς ρυθμούς, ασχέτως σε ποια χώρα βρίσκονται.
Θα τολμήσω να πω ότι αυτά τα διαδικτυακά σχολεία, θα γνωρίσουν μεγάλη άνθηση τα επόμενα χρόνια, ιδίως ανάμεσα στα υψηλά οικονομικά και κοινωνικά στρώματα του πληθυσμού, αφού θα επιτρέπουν μια αδιατάρακτη φοίτηση, ενώ το παιδί θα μπορεί ταυτόχρονα να ταξιδεύει με την οικογένειά του, να βρίσκεται σε διακοπές στην Καραϊβική ή να παίζει σε ένα τουρνουά τένις στην άλλη πλευρά του πλανήτη.
Γενικά πάντως, ως παγκόσμια τάση, θα έλεγα ότι βλέπουμε πλέον τα σχολεία να δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην καλλιέργεια των περίφημων soft skills, μερικές φορές, μάλιστα, και περισσότερο από την καλλιέργεια των ακαδημαϊκών προσόντων. Μην ξεχνάμε ότι σήμερα, τα κορυφαία πανεπιστήμια του πλανήτη δεν αξιολογούν τους φοιτητές με βασικό κριτήριο την ακαδημαϊκή τους αριστεία, αλλά ψάχνουν για υποψήφιους «που δε θα είναι βαρετή παρέα σε ένα δείπνο»!
Λίγα λόγια για τη 2η κατά σειρά διοργάνωση του «Play on Early Education». Σε ποιους απευθύνεται και τι θα έχει αποκομίσει κανείς με το πέρας της;
Τo «Play on Early Education» απευθύνεται σε οποιονδήποτε έρχεται καθημερινά σε επαφή με μικρά παιδιά, και θέλει να τα βλέπει να εξελίσσονται και να ανακαλύπτουν τον κόσμο με ενθουσιασμό και αυτοπεποίθηση. Τα παιδιά πλέον γεννιούνται σε μια εποχή που τους προσφέρει χιλιάδες ερεθίσματα, πολύ γρήγορα. Αυτό αναγκάζει τον εγκέφαλο να κάνει δισεκατομμύρια νέες συνάψεις, πολύ νωρίτερα από παλιά. Έτσι, βλέπουμε π.χ. παιδιά δύο ετών να έχουν πλέον την ικανότητα λήψης αποφάσεων, συνθέτοντας δύο ή περισσότερα δεδομένα. Είναι αδύνατον ένας παιδαγωγός ή ένας γονέας να διαχειριστεί αυτά τα «νέα μοντέλα» παιδιών, μόνο με βάση τη γνώση και την εμπειρία του παρελθόντος.
Στο φετινό συνέδριο θα ακουμπήσουμε πολλά διαφορετικά ζητήματα, εναρμονισμένα με τις εξελίξεις της εποχής μας (π.χ φυλετική ισότητα και κατάρριψη των στερεοτύπων, εισαγωγή της τεχνολογίας στην εκπαίδευση κλπ) πάντοτε, όμως, με άξονα το ακηδεμόνευτο, ελεύθερα επιλεγόμενο παιχνίδι, που βοηθά τα παιδιά να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση, αυτονομία, ανεξαρτησία.
Βασικά θα είναι και πάλι ένα συνέδριο αμφισβήτησης και επαναξιολόγησης των δεδομένων, με στόχο όλοι να φύγουμε, έχοντας προβληματιστεί εποικοδομητικά και «έξω από το κουτί».
Και, φυσικά, έχοντας περάσει τέσσερις υπέροχες μέρες, με ομοϊδεάτες μας από ολόκληρο τον κόσμο!
Ποια η συμβολή του παιχνιδιού στη δημιουργία ανεξάρτητων και υπεύθυνων παιδιών, και πώς μπορεί να επηρεάσει τη διάπλαση μιας προσωπικότητας;
Το ελεύθερα επιλεγόμενο, ακηδεμόνευτο παιχνίδι στην πολύ μικρή ηλικία είναι ο ένας και μόνο τρόπος, που βοηθά τα παιδιά να μάθουν να αποφασίζουν μόνα για τη ζωή τους από νωρίς, να διαχειρίζονται τα δύσκολα συναισθήματα, και να αυτονομούνται με αυτοπεποίθηση και με εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους. Είναι, επίσης, και ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνουν τα παιδιά να ανακαλύπτουν τη γνώση με ενθουσιασμό, και με τον δικό τους μοναδικό ρυθμό. Εάν διαχειριστούμε σωστά τα πρώτα τους χρόνια, ο ενθουσιασμός αυτός θα τα συνοδεύει για πάντα!
Τι σημαίνει στην ουσία ακηδεμόνευτο και ελεύθερα επιλεγόμενο παιχνίδι; Ποια λάθη κάνουν συνήθως οι γονείς στο κομμάτι της ελεύθερης βούλησης του παιδιού;
Το βασικό «λάθος» που κάνουμε οι ενήλικες είναι πως φοβόμαστε να μεταφέρουμε στα παιδιά την ευθύνη, για τη διαχείριση της ζωής τους. Πιστεύουμε γενικά ότι τα παιδιά δεν έχουν συναίσθηση των κινδύνων, και πως χωρίς τη δική μας συνεχή παρουσία δεν μπορούν να τα καταφέρουν. Έτσι, παρεμβαίνουμε διαρκώς στη ζωή τους από πολύ νωρίς, και τα κάνουμε να νιώθουν ανίκανα και άβουλα. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από αυτό, ιδίως στα πρώτα χρόνια ζωής.
Η σωστή θεώρηση είναι πως κάθε παιδί αποτελεί έναν άνθρωπο απόλυτα ισότιμο με εμάς, με τα ίδια δικαιώματα και δυνατότητες, και που απλώς δεν έχει ακόμη αποκτήσει εμπειρία ζωής. Στόχος μας πρέπει να είναι, να βοηθάμε τα παιδιά να αποκτούν καθημερινά αυτή την εμπειρία, με τον δικό τους μοναδικό ρυθμό. Δε χρειάζεται να παρεμβαίνουμε όλη την ώρα, αλλά να δημιουργούμε απλώς ένα πλαίσιο, που θα κάνει το παιδί να νιώσει ασφάλεια, εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του και αποδοχή. Ποτέ δε θα μας απογοητεύσει ένα παιδί, όταν το καταστήσουμε υπεύθυνο για τις φυσικές συνέπειες των πράξεών του.
Τα τελευταία χρόνια ο όρος «soft skills» έχει συνδεθεί άμεσα με το εργασιακό κομμάτι. Το παιχνίδι κατά την παιδική μας ηλικία είναι ένας παράγοντας ανάπτυξης αυτών των διαπροσωπικών ικανοτήτων για την ενήλικη ζωή μας;
Το παιχνίδι είναι ο κατ’ εξοχήν τρόπος απόκτησης των soft skills! Τα παιδιά όταν παίζουν χωρίς τη δική μας παρέμβαση, διαφωνούν, επιχειρηματολογούν, βρίσκουν λύσεις, λαμβάνουν αποφάσεις. Ακόμη, οραματίζονται καινούριους κόσμους, καινοτομούν, αναπτύσσουν κώδικες αποτελεσματικής επικοινωνίας, αλληλεγγύη και αλληλοκατανόηση. Ακόμη και οι στιγμές έντασης, όπως και οι αποτυχίες, βοηθούν τα παιδιά να μάθουν να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται τα δύσκολα συναισθήματα (φόβο, απογοήτευση, απόρριψη) και να αποκτούν ενσυναίσθηση και αυτονομία.
Μπορούμε, ίσως πια, εν έτει 2022 να μιλάμε και στην Ελλάδα για ελευθεριακά μοντέλα εκπαίδευσης; Είναι οι εκπαιδευτικοί μας επαρκώς έτοιμοι για αυτά; Σε τι χωλαίνει κυρίως το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα;
Σίγουρα μπορούμε να μιλάμε περισσότερο απ΄ ότι σε σχέση π.χ με πριν από 5-6 χρόνια. Ολοένα και περισσότερα καλά και διαφορετικά σχολεία «ξεφυτρώνουν» γύρω μας, και ολοένα περισσότεροι νέοι παιδαγωγοί τολμούν να πειραματιστούν και να διαφοροποιηθούν. Τα ελληνικά πανεπιστήμια, επίσης, βγάζουν εξαιρετικά κατηρτισμένους δασκάλους για πολύ μικρά παιδιά, αυτό είναι βέβαιο. Μην ξεχνάμε, όμως, πως η εκπαίδευση είναι ένα από τα πιο αργά εξελισσόμενα industries στον κόσμο! Οι αλλαγές στην εκπαίδευση παίρνουν πάντοτε πολύ χρόνο.
Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα υποφέρει εδώ και δεκαετίες, από δύο μεγάλες πληγές: την τεράστια παρέμβαση του κεντρικού κράτους στη λειτουργία των σχολείων, και την παντελή έλλειψη αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Και στους δύο αυτούς τομείς γίνονται σήμερα αλλαγές, αλλά με πολύ αργό ρυθμό. Θα δούμε ένα «άλλο» (δημόσιο) σχολείο, μόνο όταν οι δάσκαλοι αξιολογηθούν ουσιαστικά, και οι καλύτεροι από αυτούς επιλεγούν για να διευθύνουν τα σχολεία, με πολύ αυξημένες σε σχέση με σήμερα ευθύνες και δυνατότητες λήψης αποφάσεων.
Αν κάποιος γνωρίζει από Παιδαγωγική, ξέρει πόσο σημαντική είναι η εκπαίδευση στις βρεφικές και νηπιακές ηλικίες. Πιστεύετε ότι οι γονείς δίνουν πια μεγαλύτερη προσοχή στην επιλογή βρεφονηπιακού σταθμού και νηπιαγωγείου για τα παιδιά τους;
Οι γονείς που έρχονται στο σχολείο μας, σίγουρα! Είναι πολύ περισσότερο «ψαγμένοι» και συνειδητοποιημένοι σε σχέση με το παρελθόν, και έχουν κατανοήσει πως η επιλογή του πρώτου σχολείου του παιδιού είναι η σημαντικότερη παιδαγωγική απόφαση, που θα πάρουν για τη ζωή του. Όλα τα σχολεία μετά τα έξι χρόνια ζωής μεταφέρουν γνώσεις, το preschool, όμως, είναι το μοναδικό σχολείο, που χτίζει προσωπικότητα και χαρακτήρα. Όλα τα σημαντικά στοιχεία της προσωπικότητας ενός παιδιού αναπτύσσονται μέχρι τα 5-6 χρόνια.
Είστε, όμως, και ιδιοκτήτης του «DorothySnotPreschool & Kindergarten». Λίγα λόγια για τη φιλοσοφία του σχολείου. Πού εστιάζει το life derived learning;
Η Dorothy Snot ξεκίνησε το 2008, με βασικό στόχο να είναι το σχολείο που ονειρευόμασταν για το παιδί μας, που τότε ήταν δυόμισι ετών! Συνεπώς, χτίστηκε επάνω στη δική μας ανάγκη, να προσφέρουμε στην κόρη μας ένα περιβάλλον σεβασμού, εμπιστοσύνης και ελευθερίας. Φυσικά, το σχολείο πέρασε από διάφορα στάδια, και άρχισε να αποκτά τον σημερινό του χαρακτήρα μετά το 2010, όταν και αποφασίσαμε να ενστερνιστούμε πλήρως την play-based φιλοσοφία (ένα σύστημα, άλλωστε, που αυτοπροσδιορίζεται αρκετά αυθαίρετα και δεν ελέγχεται από κάποιο αυστηρό πρωτόκολλο).
Σχολεία σαν και το δικό μας, πολλές φορές μπορείτε να τα ακούσετε να αποκαλούνται και ως project-based, process-based ή inquiry-based. Όλοι αυτοί οι ορισμοί είναι δόκιμοι, διότι το βασικό μας χαρακτηριστικό είναι η δυνατότητα που έχουν τα παιδιά, να λαμβάνουν από πολύ νωρίς ενεργό ρόλο, στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων που τα αφορούν, και φυσικά να παίρνουν την ευθύνη των φυσικών συνεπειών, που επιφέρουν οι πράξεις τους!
Και όταν δίνεις στα παιδιά αυτή τη δυνατότητα, πάντοτε επιλέγουν να μεταφέρουν το παιχνίδι τους σε συνθήκες πραγματικής ζωής. Στην πραγματικότητα, ένα παιδί τριών ετών δεν το ενδιαφέρει να ασχοληθεί με τον Μπετόβεν ή με τους πλανήτες, αλλά με το τρυπάνι με το οποίο ο μπαμπάς του ανοίγει τρύπες στον τοίχο! Από εκεί, λοιπόν, εκπορεύεται και η life-derived learning φιλοσοφία μας: από τη βαθιά ανάγκη των παιδιών, να συμμετέχουν ισότιμα στον κόσμο των ενηλίκων.
Το δεύτερο διεθνές συνέδριο «Play on Early Education» απαρτίζεται από επιστήμονες και συνέδρους από όλο τον κόσμο. Θέλετε να μας μιλήσετε για την επιλογή αυτών και των θεμάτων που θα πραγματευτούν στις ομιλίες τους;
Με τα χρόνια έχουμε αναπτύξει ένα πολύ ισχυρό δίκτυο διεθνών συνεργατών, ανθρώπων πολύ σπουδαίων στον χώρο του play education, που μας αναγνωρίζουν ως ένα κορυφαίο urban play-based σχολείο, και χαίρονται να βρίσκονται κοντά μας.
Τρεις από αυτούς θα είναι και πάλι στην ομάδα των keynote speakers: ο καλός μου φίλος Teacher Tom (aka Tom Hobson) από τη δυτική ακτή των ΗΠΑ, η δασκάλα reggio Suzanne Axelsson από τη Σουηδία, και ο Βρετανός playworker Meynell Walter. Και οι τρεις έχουν έρθει πολλές φορές στο σχολείο μας, και είναι πλέον περισσότερο φίλοι αγαπημένοι και λιγότερο συνεργάτες!
Πέρα από τα «παραδοσιακά» θέματα που πάντοτε συζητάμε σε ένα τέτοιο συνέδριο (risky play, democracy in the early years, freely chosen non-directed & intrinsically motivated play, κλπ) φέτος θα «ακουμπήσουμε» και καινούρια ζητήματα, τα οποία η εποχή καθιστά πολύ σημαντικά.
Δύο ακόμη καλές φίλες και ex-dorothean μαμάδες, η Στέλλα Κάσδαγλη και η Πηνελόπη Θεοδωρακάκου, συνιδρύτριες του Women On Top, θα μας μιλήσουν για το παιχνίδι που προωθεί την έμφυλη ισότητα από πολύ νωρίς, και καταρρίπτει τα φυλετικά στερεότυπα. Θα έχουμε, επίσης, κοντά μας τον καθηγητή neuroscience του πανεπιστημίου της Στοκχόλμης John Axelsson, σύζυγο της Suzanne, ο οποίος θα μιλήσει για το πολύ σημαντικό ζήτημα του ύπνου στην πολύ μικρή ηλικία, και πώς αυτό επηρεάζει την εξέλιξη του εγκεφάλου. Και, φυσικά, ο φίλος μου Άγγελος Πατσιάς, ο περίφημος «δάσκαλος του Φουρφουρά», θα έρθει από τη Θεσσαλονίκη, για να μας εξηγήσει πώς ένα σχολείο μπορεί να γίνει κυψέλη έρευνας και αναζήτησης!
Κοντά σε αυτούς τους keynote speakers θα έχουμε άλλους 25 περίπου presenters & workshop conductors, από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Συνολικά από το εξωτερικό θα έρθουν φέτος γύρω στα 50 άτομα, νούμερο που θα ήταν πολύ μεγαλύτερο, αν δεν υπήρχε ακόμη η δυσκολία πραγματοποίησης διεθνών ταξιδιών, λόγω των πρωτοκόλλων covid. Θα έχουμε, όμως, και εκατοντάδες ανθρώπους συνδεδεμένους online.
Τα παιδιά, τα τελευταία δύο χρόνια έζησαν πρωτόγνωρες καταστάσεις λόγω Covid (αποστασιοποίηση, τηλεκπαίδευση, μάσκες…) Ποια πιστεύετε ότι θα είναι τα αποτελέσματα μιας τέτοιας κατάστασης στην μετά-covid εποχή για εκείνα; Τι θα πρέπει να προσέξουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί;
Όπως είπα, τα παιδιά πλέον είναι «νέα μοντέλα»! Τα παιδιά π.χ που έχουν γεννηθεί από το 2019 και μετά δεν έχουν μνήμες του pre-covid world, και όλα αυτά που αναφέρετε είναι η κανονικότητά τους. Η γέννησή τους μέσα σε σπίτια, όπου οι ενήλικες εργάζονταν από τον υπολογιστή όλη την ημέρα, σίγουρα έδωσε στον εγκέφαλό τους τα ερεθίσματα, για να κάνει ακόμη περισσότερες συνάψεις γρηγορότερα. Την ίδια στιγμή, όμως, τα παιδιά αυτά έμειναν, ίσως, πίσω στη συναισθηματική τους ενδυνάμωση, την κοινωνικότητα και την κινητική τους εξέλιξη. Όλα αυτά και άλλα πολλά οφείλουμε να τα λαμβάνουμε υπ’ όψιν στη δουλειά μας, και να προσαρμόζουμε τα εκπαιδευτικά μοντέλα των επόμενων ετών στις ιδιαιτερότητες της εποχής. Σκεφτείτε μόνο πως τα παιδιά που έχουμε σήμερα στο σχολείο μας, θα είναι στην ακμή της παραγωγικής τους ηλικίας, κάπου μετά το 2050! Μπορείτε να φανταστείτε πώς θα είναι ο κόσμος το 2050?
27 – 30 Απριλίου, λοιπόν, στο Σεράφειο Κέντρο Αθλητισμού, Πολιτισμού & Καινοτομίας Αθηνών. Με μία φράση, γιατί να μη λείψει κανείς από το «Play on Early Education»;
Διότι, πόσο συχνά μπορεί κάποιος να συναναστραφεί μια τόσο σπουδαία ομάδα ανθρώπων από ολόκληρο τον κόσμο, σε ένα χιλιόμετρο απόσταση από την Ομόνοια; Και διότι, όπως είναι και το motto του φετινού συνεδρίου, Future is better with play!
Η παρουσίαση αυτή αφορά γονείς παιδιών Δημοτικού σχολείου. Το έναυσμα αυτής της παρουσίασης είναι η δραματική αλλαγή στο τρόπο της μαθησιακής διαδικασίας. Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος για μια τόσο μεγάλη αλλά και τόσο απότομη αλλαγή. Εκπαιδευτικοί, γονείς και παιδιά βρέθηκαν αντιμέτωποι με διαφορετικές απαιτήσεις που η αποτελεσματική διαχείρισή αυτών δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Μέσα από αυτή την παρουσίαση θα προσπαθήσω να σας δείξω τους σημαντικούς άξονες που θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας σχετικά με τη μελέτη στο σπίτι προκειμένου να υποστηρίξουμε τη μαθησιακή αλλά και τη συναισθηματική πορεία των παιδιών μας αυτήν την περίοδο. Σίγουρα, δε θέλουμε να εξαντλήσουμε τα όριά τους αλλά ούτε και να επιβαρύνουμε τις μεταξύ μας σχέσεις. Κάτι τέτοιο θα είχε δυσάρεστες συνέπειες στο μαθησιακό (και όχι μόνο) μέλλον των παιδιών μας. Ας δούμε με ποιον τρόπο μπορούμε να τα καταφέρουμε εδώ.
Η Πέπη Κολαρά είναι απόφοιτη του Παιδαγωγικού Τμήματος του Α.Π.Θ. Πραγματοποίησε σπουδές στον τομέα της Λογοθεραπείας και της Ειδικής Αγωγής σε πανεπιστήμια της Γερμανίας (Free University of Berlin & Humboldt University of Berlin) και των ΗΠΑ (Loyola University New Orleans).
Δίδαξε σε Σχολές Γονέων διαφόρων δήμων στο νομό Θεσσαλονίκης και οργάνωσε πολλά βιωματικά σεμινάρια για γονείς και παιδιά. Υπήρξε επιστημονικός συνεργάτης της Γ΄ Παιδοψυχιατρικής Κλινικής του νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ. Έχει συνεργαστεί με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς για την υποστήριξη μαθητών με εκπαιδευτικές ανάγκες. Συμμετείχε σε συνέδρια όπου παρουσίασε θέματα της ειδικότητάς της κι έχει δημοσιεύσεις σε αντίστοιχα περιοδικά. Εργάζεται στη Θεσσαλονίκη ως Λογοθεραπεύτρια και Ειδική παιδαγωγός. Είναι η επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Αγωγής Λόγου, Μάθησης & Αυτονομίας (ΑΛΜΑ) για περισσότερα από είκοσι έτη.
Το ήξερες ότι σε απόσταση αναπνοής από το κέντρο της πόλης, κοντά στο Νέο Ρύσιο, υπάρχει ένα οργανωμένο υπαίθριο φυσικό μουσείο; Πρόκειται για το μοναδικό θεματικό πάρκο για τη ζωή και τα προϊόντα της μέλισσας, που μπορούν να επισκεφτούν όχι μόνο σχολεία, αλλά και οικογένειες, με σκοπό τη γνωριμία και την εξοικείωση με το καταπληκτικό αυτό έντομο.
Το Anel Honey Park άνοιξε τις πόρτες του πριν από πέντε χρόνια περίπου, με σκοπό να μοιραστεί με το κοινό, και ιδιαίτερα με τα μικρά παιδιά, μικρές και σημαντικές λεπτομέρειες από τη ζωή της μέλισσας, τον τρόπο που αυτή αναπαράγεται, τη μυστική ζωή της βασίλισσας και της οργανωμένης κυψέλης, τα προϊόντα της όπως η γύρη, η πρόπολη και ο βασιλικός πολτός. Μικροί και μεγάλοι έχουν την ευκαιρία να πιάσουν και να κατασκευάσουν κεριά με φυσικό κερί μέλισσας, να μυρίσουν τα διαφορετικά μυρωδικά της φύσης που δίνουν το άρωμά τους στις διαφορετικές ποικιλίες μελιού αλλά και να δοκιμάσουν το ίδιο το μέλι, μέσα από έναν βιωματικό και ιδιαίτερα διασκεδαστικό τρόπο. Φυσικά θα γνωρίσετε και τους φίλους των μελισσών, τον Λάμπη, τη Μαργαρίτα και όλα τα υπόλοιπα ζωάκια, που με πολλή φροντίδα φιλοξενούν στο ANEL honey park, θυμίζοντάς μας πως είμαστε μέρος μιας μεγάλης αλυσίδας και πως όλοι έχουμε ανάγκη τους φίλους (ανθρώπους και ζώα).
Εμείς επισκεφτήκαμε το ANEL Honey Park το φθινόπωρο που μας πέρασε μαζί με φίλους των Πυγολαμπίδων στο κλουβί και ήταν μια πραγματικά απολαυστική εμπειρία!
Το Μελισσοκομικό Πάρκο μπορούν να επισκεφτούν οργανωμένα τα σχολεία (κατόπιν συνεννόησης) αλλά και κάθε οικογένεια καθημερινές ή τα Σάββατα το πρωί από τις 10:00 – 15:00. Μπορείτε να προμηθευτείτε τον χάρτη αυτοξενάγησης και να περιηγηθείτε δωρεάν στο Πάρκο, ενώ υπάρχει πλέον και καφέ και μικρογεύματα, όπου μπορείτε να κάνετε το διάλειμμά σας ενώ τα παιδιά θα παίζουν με ασφάλεια στο πάρκο. Στα “κατοικίδια” του πάρκου προστέθηκε και ένα όμορφο αλογάκι που μπορεί κάποιος να κάνει βόλτα.
Αν θέλετε μια ακόμα πιο ολοκληρωμένη εμπειρία, μπορείτε να προγραμματίσετε μια με φίλους σας μια οργανωμένη ξενάγηση που περιλαμβάνει:
Εξερεύνηση / θεματικές στάσεις για την μέλισσα
Επίδειξη συλλογής προϊόντων μέλισσας
Δραστηριότητες με τον χάρτη αυτο-ξενάγησης
Κέρασμα γιαούρτι με μέλι
Το κόστος της οργανωμένης ξενάγησης κοστίζει 5€ για τους ενήλικες και 4€ για τα παιδιά.
Ακολουθούν μερικές εικόνες από τη δική μας οργανωμένη ξενάγηση που με πολλή χαρά προσέφερε το Anel Honey Park στους φίλους των Πυγολαμπίδων στο κλουβί, το περασμένο φθινόπωρο.
Τα παιδιά έφτιαξαν στο δικό τους κερί!
Μυρίσαμε όλα τα βότανα και μάθαμε πως δίνουν το άρωμά τους στα διαφορετικά είδη μελιού!
Δοκιμάσαμε μέλι απευθείας από το σπίτι της μέλισσας!
Στο χώρο της ANEL Honey Park μπορείτε να:
Ακολουθήσετε τις διαδρομές και να ανακαλύψετε πολλά μυστικά του πάρκου. Προμηθευτείτε το χάρτη αυτοξενάγησης και να περιηγηθείτε ΔΩΡΕΑΝ στο πάρκο.
Παρακολουθήσετε από ειδικές κυψέλες παρατήρησης, σε απόσταση αναπνοής, τις μέλισσες να εκτελούν τις καθημερινές τους εργασίες, δίνοντας μαθήματα ζωής, συμπεριφοράς και εργατικότητας!
Χαλαρώσετε στα σπιτάκια μελισσοθεραπείας, ειδικά διαμορφωμένους χώρους στους οποίους μπορείς να χαλαρώσεις από το βόμβο και τη μυρωδιά της μέλισσας! Ενημερωθείτε για το κόστος.
Γευτείτε αγνά μελισσοκομικά προϊόντα, βότανα και καλλυντικά. Ρωτήστε τους εξειδικευμένους επιστήμονές της ANEL Honey park για τη χρήση και τα οφέλη τους.
Αγοράσετε προϊόντα της μέλισσας.
Κλείστε θέση σε μία από τις οργανωμένες περιηγήσεις, ενημερωθείτε για το κόστος.
Τον Σεπτέμβριο του 2019 ένας νέος χώρος μάθησης έκανε την εμφάνισή του στη Θεσσαλονίκη. Με πρωτοβουλία τριών έμπειρων νηπιαγωγών, του Γλαντζή Τάσου, του Δημολιού Κωστή, της Τουφεξίδη Ελίζας και ενός ψυχολόγου, του Μπάσογλου Δημήτρη, ένα «Σπιτόδενδρο» εμφανίστηκε στην περιοχή του Διαβαλκανικού Ιατρικού Κέντρου για να φιλοξενήσει παιδιά προσχολικής ηλικίας. Την ομάδα ήρθε να συμπληρώσει η Αμαλία Βράντση, νηπιαγωγός με εμπειρία 30 χρόνων και ιδιοκτήτρια του παιδικού σταθμού Λιλιπούπολη.
Με μία ομάδα προσεκτικά επιλεγμένων εκπαιδευτικών και συνεργατών ο παιδικός σταθμός και νηπιαγωγείο «Σπιτόδενδρο» αποτελεί έναν χώρο που προσφέρει τις πιο σύγχρονες μεθόδους μάθησης, σε ένα ζεστό φιλόξενο περιβάλλον, θεμελιωμένο στην επαγγελματική, εκπαιδευτική και ανθρώπινη εμπειρία του προσωπικού που το απαρτίζει.
O παιδικός σταθμός και νηπιαγωγείο «Σπιτόδενδρο» απευθύνεται σε οικογένειες με παιδιά ηλικιών από 2 έως 6 ετών. Οι εκπαιδευτικοί και το προσωπικό του σχολείου μας με κατανόηση στις ανάγκες της κάθε οικογένειας αλλά και με σεβασμό στην ξεχωριστή προσωπικότητα και τα χαρακτηριστικά του κάθε παιδιού, προσφέρουν ένα πρόγραμμα ομαλής μετάβασης του παιδιού από την αγκαλιά της οικογένειας στην αγκαλιά του σχολείου.
Παιδαγωγικό πρόγραμμα
Άνθρωπος, φύση, τέχνη και ψηφιακός εγγραμματισμός αποτελούν τους πυλώνες των σύγχρονων παιδαγωγικών προγραμμάτων που εφαρμόζονται. Βασισμένο στις πιο σύγχρονες παιδαγωγικές και ψυχολογικές προσεγγίσεις, το πρόγραμμα έχει ως στόχο την ολόπλευρη ανάπτυξη των παιδιών και τον εφοδιασμό τους με τις δεξιότητες εκείνες που θα τα προετοιμάσουν για τη μετάβαση στην κοινωνία και τις επόμενες βαθμίδες της εκπαίδευσης. Η μάθηση για την ομάδα του «Σπιτόδενδρου» είναι μία διαδικασία που γίνεται εφικτή μόνο μέσα από το παιχνίδι και τη συνεργατικότητα. Η βιωμένη εμπειρία του παιδιού είναι αυτή που μπορεί να μετατρέψει σε γνώση όλες τις έννοιες που θα πραγματευτεί. Γι’ αυτό η μάθηση στο σχολείο μας επιτυγχάνεται μέσα από το βίωμα και τη συν-ύπαρξη με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας, εκπαιδευτικών και μαθητών/ριών.
Το παιδαγωγικό πρόγραμμα του Σπιτόδεντρου επικεντρώνεται στην καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων και αξιών, προ-γλωσσικών, προ-μαθηματικών, μουσικο-κινητικών, εικαστικών και δεξιοτήτων δραματοποίησης. Το πρόγραμμα συμπληρώνεται από μαθήματα εγγραμματισμού στα ψηφιακά μέσα, γνωριμίας με την αγγλική γλώσσα, θεατρικού παιχνιδιού, ρομποτικής και κρουστών μέσα από τα εργαστήρια-clubs που προσφέρονται.
Χώρος και τοποθεσία
Η ύπαρξη ενός περιβάλλοντος ηρεμίας, σταθερότητας και ασφάλειας, μακριά από τους γρήγορους ρυθμούς της καθημερινότητας αποτελεί προτεραιότητα στην καθημερινότητα του σχολείου. Γι’ αυτό το λόγο το «Σπιτόδενδρο» στεγάζεται σε μια κομβική αλλά παράλληλα μακριά από τους καταιγιστικούς ρυθμούς της πόλης τοποθεσία, δίπλα στο Διαβαλκανικό Ιατρικό Κέντρο (Ασκληπιού 8, Πυλαία, Θεσσαλονίκη). Το σχολείο διαθέτει σύγχρονα και ασφαλή σχολικά λεωφορεία για τη μεταφορά των παιδιών από και προς το σχολείο. Οι γονείς που επιλέγουν να φέρουν το παιδί τους με δικό τους μέσο μπορούν με άνεση και ασφάλεια να σταθμεύσουν έξω από το σχολείο.
Το «Σπιτόδενδρο» δίνει χώρο στη μάθηση και το παιχνίδι των παιδιών, φροντίζοντας παράλληλα για την ασφάλειά τους. H παιδαγωγική δράση του σχολείου υλοποιείται σε μεγάλες αίθουσες που προσφέρονται για τη διδασκαλία αλλά και το ελεύθερο παιχνίδι των παιδιών. Τα διαλείμματα του σχολείου πραγματοποιούνται στις δύο μεγάλες αυλές όπου τα παιδιά μπορούν ξέγνοιαστα να απολαύσουν αμέτρητες ώρες παιχνιδιού. Ένας κατάλληλα στεγασμένος χώρος μπροστά στην είσοδο του σχολείου ευνοεί τις δυνατότητες απασχόλησης των παιδιών στην αυλή ακόμη και κατά τις βροχερές ημέρες.
Η επαφή με το φυσικό περιβάλλον και η καλλιέργεια μιας σχέσης αγάπης και σεβασμού για τη φύση, αποτελεί πρωταρχικό στόχο του παιδαγωγικού προγράμματος του νηπιαγωγείου. Μέσα από εξορμήσεις στον οπωρώνα που φιλοξενείται στο πίσω μέρος της αυλής του σχολείου τα παιδιά έρχονται σε επαφή με διαδικασίες καλλιέργειας και φροντίδας καρπών και φυτών γνωρίζοντας έτσι τις αξίες και τις στάσεις που προαναφέραμε.
Τις δράσεις του σχολείου ακολουθούν ώρες ξεκούρασης στην ειδική αίθουσα ύπνου, όπου τα παιδιά, οι οικογένειες των οποίων το επιθυμούν, μπορούν να απολαύσουν έναν ήσυχο μεσημεριανό ύπνο.
Παροχές υγείας και φροντίδας- ασφάλεια
Στο πλαίσιο των παροχών φροντίδας που σχετίζονται με την εύρυθμη και ολόπλευρη σωματική και ψυχοκινητική ανάπτυξη των παιδιών το «Σπιτόδενδρο» συνεργάζεται με έμπειρους και καταξιωμένους επιστήμονες. Συγκεκριμένα η επιστημονική ομάδα απαρτίζεται από ψυχολόγο, παιδίατρο, λογοθεραπεύτρια και νοσηλεύτρια.
Η ψυχολογική και συμβουλευτική υπηρεσία είναι διαθέσιμη για ραντεβού και προσωπικές συναντήσεις με τις οικογένειες στους χώρους του σχολείου έπειτα από συνεννόηση με τη γραμματεία του σχολείου. Ο Παιδίατρος επισκέπτεται το σχολείο μία φορά το μήνα για την πραγματοποίηση των απαραίτητων διαγνωστικών εξετάσεων.
Η επίσκεψη από τη λογοθεραπεύτρια, πραγματοποιείται στις τάξεις των νηπίων και των προνηπίων, 2 φορές το χρόνο, μία στην αρχή της χρονιάς και μία στη μέση της σχολικής χρονιάς. Έπειτα από την πραγματοποίηση συναντήσεων οι γονείς ενημερώνονται για τυχόν παρατηρήσεις. Τέλος, η νοσηλεύτρια βρίσκεται στο χώρο του σχολείου καθημερινά παρέχοντας τις υπηρεσίες της.
Εργαστήρια, σεμινάρια και εκδρομές
Στο «Σπιτόδενδρο» πραγματοποιούνται ποικίλες δράσεις γύρω από την εκπαίδευση, την ενημέρωση και την επιμόρφωση εκπαιδευτικών, γονέων και παιδιών αλλά και γύρω από την ψυχαγωγία των οικογενειών. Το σχολικό έτος 2019-20 φιλοξενήθηκαν στο σχολείο μία σειρά από σχετικά σεμινάρια και εκδηλώσεις (Σεμινάριο πρώτων βοηθειών, σεμινάριο διαχείρισης των καταστάσεων αποχωρισμού, σεμινάριο ανάπτυξης του λόγου) αλλά και κυριακάτικες θεατρικές παραστάσεις με γνωστές θεατρικές ομάδες της πόλης. Κάθε μήνα πραγματοποιούνται, επιπλέον, εξορμήσεις και δράσεις σε φορείς και πολιτιστικά δρώμενα που λαμβάνουν χώρο στη Θεσσαλονίκη. Ο χώρος προσφέρεται, τέλος, για τη διοργάνωση παιδικών θεματικών πάρτι και εκδηλώσεων, πλαισιωμένων και υποστηριζόμενων από το προσωπικό του σχολείου.
Λειτουργία και χρήσιμες πληροφορίες
Τα πρωινά τμήματα λειτουργούν από τις 7:00 έως τις 15:00 ενώ τα απογευματινά από τις 15:00 έως τις 21:00. Υπάρχει ευελιξία όσον αφορά τις ώρες παραμονής του παιδιού στον χώρο έπειτα από συνεννόηση με τη γραμματεία, ενώ τα απογευματινά τμήματα διαθέτουν ευέλικτα προγράμματα παρακολούθησης από 2 έως και 5 φορές την εβδομάδα.
Όλα τα παραπάνω συνοψίζονται, πολύ εύστοχα, στο μότο του σχολείου:
“Σπιτόδενδρο: Ζεστό σαν σπίτι, μαγικό σαν ένα δέντρο. Ένα σχολείο για όλα τα παιδιά”
Για Πληροφορίες και Εγγραφές μπορείτε να επικοινωνείτε με:
Η επιλογή του νηπιαγωγείου και του παιδικού σταθμού είναι ένα ευαίσθητο ζήτημα για όλους τους γονείς. Κάθε οικογένεια έχει διαφορετικές αξίες σε σχέση με την εμπειρία της μάθησης και οι προσδοκίες διαφέρουν. Κάθε μια από αυτές όμως έχει ανάγκη από ένα ασφαλές περιβάλλον για το παιδί της, στο οποίο επιθυμεί να εισέλθει ομαλά και με εμπιστοσύνη.
Ο Παιδικός Σταθμός ΠΑΙΔΙΚΟΡΑΜΑ προσφέρει ένα τέτοιο οικογενειακό περιβάλλον μάθησης, καθώς γεννήθηκε μέσα από την αγάπη των δημιουργών του για το παιδί αλλά ταυτόχρονα φροντίζει να λειτουργεί υποστηρικτικά και προς τους γονείς, μέσα από μια σχέση εμπιστοσύνης και αλληλεπίδρασης.
Συνδυάζει ένα σχολείο πρότυπο σχεδιασμού και αισθητικής, που λούζεται καθημερινά από τον ήλιο και το φως, με παιδαγωγούς που ενδυναμώνουν τα παιδιά να αξιοποιήσουν τη φυσική τους περιέργεια αλλά και την έμφυτη διάθεσή τους για εξερεύνηση και ανακαλύψεις.
Ας πάμε όμως… πίσω από τις κάμερες!
Η φιλοσοφία και οι άνθρωποι πίσω από το Παιδικόραμα
Το ΠΑΙΔΙΚΟΡΑΜΑ δημιουργήθηκε από την Ειρήνη Οικονόμου, απόφοιτη του τμήματος Νηπιαγωγών του Α.Π.Θ. και τον σύζυγο της Σταύρο Λυκούδη, απόφοιτο ΤΕΦΑΑ του Α.Π.Θ. Η πορεία τους στον χώρο της εκπαίδευσης υπήρξε η έμπνευση για τη δημιουργία ενός σχολείου που θα αντηχούσε κάθε μέρα από γέλια ξεκαρδιστικά και θα έλαμπε από παιδικά χαμόγελα. Έτσι, αποφάσισαν να αφιερωθούν στην προσχολική ηλικία βλέποντας τον κόσμο μέσα από τα μάτια των παιδιών.
Όλη η ομάδα του σχολείου, πέρα από τα κατάλληλα προσόντα και την εξειδίκευση που διαθέτει, ασχολείται με την ανατροφή και την εκπαίδευση των παιδιών, μέσα από το πρίσμα της φαντασίας και της ανακάλυψης. Εδώ θα συναντήσεις μια μεγάλη οικογένεια, που δε σταματάει να επιμορφώνεται, να εξελίσσεται και να γελά.
Η ιστορία
Η ιστορία του Παιδικού Σταθμού “ΠΑΙΔΙΚΟΡΑΜΑ” ξεκινάει από το 1994 και εξελίσσεται διαρκώς μέχρι και σήμερα. Σημαντικά σημεία σε αυτή την πορεία είναι η κατασκευή των ιδιόκτητων εγκαταστάσεών του, το 2002, και η δημιουργία ενός σχολείου που αποτελεί καινοτομία, με τον σχεδιασμό και την αισθητική του, στον χώρο της προσχολικής εκπαίδευσης.
Επίσης, με την καθιέρωση της υποχρεωτικής φοίτησης στο νηπιαγωγείο, ιδρύθηκε και λειτουργεί από το 2008 και ως Ιδιωτικό Νηπιαγωγείο σύμφωνα με τις προδιαγραφές που ορίζονται από το Υπουργείο Παιδείας.
Εγκαταστάσεις
Το σχολείο εκτείνεται μέσα σε ένα καταπράσινο φυσικό περιβάλλον στην Ανατολική Θεσσαλονίκη, μακριά από τους θορύβους της πόλης με μοναδική θέα το βουνό του Χορτιάτη, τον ευρύτερο κάμπο Θέρμης-Τριαδίου και όλον τον Θερμαϊκό.
Η φύση, που βρίσκεται γύρω από τις εγκαταστάσεις, δίνει στους παιδαγωγούς την ευκαιρία να επεκτείνουν πολλές φορές τις μαθησιακές τους δραστηριότητες έξω, στους κατάλληλα διαμορφωμένους αύλειους χώρους. Τα παιδιά έρχονται σε άμεση επαφή με τον φυσικό κόσμο με αποτέλεσμα να ενεργοποιείται ακόμη περισσότερο η αίσθηση της περιέργειας και της ανακάλυψης.
Ο εξωτερικός χώρος περιλαμβάνει παιδικές χαρές, χώρους αναψυχής, γήπεδα ποδοσφαίρου 5Χ5, φάρμα με οικόσιτα ζώα και λαχανόκηπο.
Ο εσωτερικός χώρος περιλαμβάνει αίθουσες δημιουργικής απασχόλησης, χώρους υγιεινής, μαγειρεία, τραπεζαρία, αίθουσα καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων και μουσικής, γυμναστήριο, αίθουσα μπαλέτου – TAE KWON DO – θεατρικού παιχνιδιού, αίθριο για παιχνίδι και εκδηλώσεις, χώρο ανάγνωσης παραμυθιού, χώρο κουκλοθεάτρου και δραματοποίησης, θεατρική σκηνή, αναρρωτήριο, αίθουσα ύπνου.
Ένα μεγάλο μέρος της κάθε μέρας είναι αφιερωμένο σε παιχνίδια βιωματικά, τα οποία σκοπό έχουν να διδάξουν στα παιδιά να μοιράζονται, να αλληλεπιδρούν και να συνεργάζονται. Η φυσική τους περιέργεια και η ανάγκη τους για δημιουργία καλλιεργούνται καθώς εξερευνούν το σχολικό περιβάλλον, κερδίζουν εμπειρίες και αποκτούν τις πρώτες τους γνώσεις, συμμετέχοντας σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα.
Η γλώσσα, τα μαθηματικά, τα θεματικά projects, οι εικαστικές τέχνες, τα ψυχοκινητικά παιχνίδια, οι φυσικές επιστήμες, η περιβαλλοντική και μουσειακή εκπαίδευση, τα παιχνίδια ρόλων, η μουσική, τα αγγλικά, το ελεύθερο παιχνίδι, οι εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές εκδρομές και η σωματική άσκηση τόσο στο γυμναστήριο όσο και έξω στη φύση αποτελούν τα βασικά στοιχεία του εκπαιδευτικού προγράμματος.
Επιπλέον τα παιδιά από 4 και πάνω μπορούν να επιλέξουν τη συμμετοχή τους σε κάποιο από τα clubs που προσφέρονται στο σχολείο όπως ΤaeKwonDo, Μπαλέτο, Θεατρικό παιχνίδι με Αγγειοπλαστική.
Εδώ…
Τα παιδιά φυτεύουν ζαρζαβατικά στον Λαχανόκηπο ενώ τα καρύδια των δέντρων μετατρέπονται κάποιες φορές σε υπέροχα καρυδοτρουφάκια.
Γονείς και παιδιά συμμετέχουν σε διάφορα project, που εμπνέονται οι άνθρωποι του σχολείου, με στόχο να παίξουν, να γελάσουν και να μάθουν όλοι μαζί.
Μικροί και μεγάλοι μαθαίνουν για τη σημασία της ισορροπημένης διατροφής και εξοικειώνονται με υγιεινά υλικά.
Φιλανθρωπικές πρωτοβουλίες και εκδηλώσεις, σχεδιασμένες από το σχολείο, γίνονται κατά διαστήματα αφορμές για να συζητηθούν σημαντικά ζητήματα και να προσφέρουν μικροί και μεγάλοι σε κοινωνικές δομές.
Οι εκπαιδευτικές εκδρομές των παιδιών είναι ένα παράθυρο προς τη γνώση και τη φαντασία και γι’ αυτό σχεδιάζονται με ιδιαίτερη φροντίδα και ενθουσιασμό.
Η εξατομικευμένη ενημέρωση των γονιών, η συμβουλευτική υποστήριξη, τα σεμινάρια με ευρεία θεματολογία αλλά και οι γιορτές συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη αλληλεπίδραση του παιδικού σταθμού και της οικογένειας.
Γνωρίστε από κοντά το Παιδικόραμα
Κοιτάζοντας πίσω στη δική μας παιδική ζωή, θα ανακαλύψουμε ότι μερικές από τις δυνατότερες αναμνήσεις μας προέρχονται από την σχολική μας ζωή. Είναι το μέρος στο οποίο δημιουργούμε τους πρώτους μας φίλους, μερικές από τις πιο δυνατές μας συνήθειες αλλά και τις πεποιθήσεις που κουβαλάμε σε όλη μας τη ζωή.
Γνωρίστε από κοντά τους ανθρώπους και τις εγκαταστάσεις του παιδικού σταθμού ΠΑΙΔΙΚΟΡΑΜΑ και μαζί με το παιδί σας, αποφασίστε για τη φωλιά που θα φιλοξενήσει τη δική του πρωτοσχολική εμπειρία.
Οι εγγραφές για το σχολικό έτος 2020-2021 ξεκινούν τον Μάρτιο.
Μερικές ημέρες πριν, είχα τη χαρά να παρακολουθήσω μια πολύ όμορφη συνάντηση, στο “λογοτεχνικό” πατάρι του Βιβλιοπωλείου ΙΑΝΟΣ, που πραγματοποιήθηκε με σκοπό τη γνωριμία των εκπαιδευτικών της πόλης με τους Θεσσαλονικείς συγγραφείς των εκδόσεων Μεταίχμιο.
Ο καθένας από τους συγγραφείς μας συστήθηκε, μας είπε δυο λόγια για τα βιβλία του, για τις θεματικές γύρω από τις οποίες αναπτύχθηκαν, αλλά και τον τρόπο που τα παρουσιάζουν στα παιδιά, όταν τους επισκέπτονται στα σχολεία.
Από μικρή ονειρευόμουν να γνωρίσω έναν συγγραφέα και να του κάνω ερωτήσεις: για τις λέξεις που είναι κρυμμένες και από που εμφανίζονται, για τις μαγικές συνταγές που χρησιμοποιούν και μαγεύουν τις καρδιές μας, για τους χώρους από όπου αντλούν έμπνευση και γράφουν τα βιβλία τους.
Έτσι λοιπόν, θα ήθελα πολύ να παρακινήσω εκπαιδευτικούς και γονείς να επικοινωνήσουν με συγγραφείς και να τους καλέσουν στα σχολεία τους, γιατί είμαι σίγουρη ότι έχουν πολλά να μοιραστούν με τα παιδιά και να τα γοητέψουν με τη φαντασία τους και την αγάπη τους για τις λέξεις και τα όνειρα.
Οι Θεσσαλονικείς Συγγραφείς πηγαίνουν στο Σχολείο!
Ο καθένας από αυτούς ξεχωριστός! Με τη δική του μοναδική προσωπικότητα, άλλος γράφει για περιπέτειες και άλλος για όνειρα, κάποιος μας ταξιδεύει στον κόσμο και άλλος μας συστήνει σε έναν δρόμο. Παγκάκια, σύννεφα, μάγοι και ξωτικά παρελαύνουν από μπροστά μας και ο κάθε ήρωας μιλάει διαφορετικά στην καρδιά μας.
Άρης Δημοκίδης| Ο Άρης Δημοκίδης γεννήθηκε το 1978 στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Μικρός πήγαινε στο ωδείο, άκουγε ξένη μουσική, έβλεπε όλα τα παιδικά προγράμματα στην τηλεόραση, έγραφε παιδικά παραμύθια και έφτιαχνε αυτοσχέδιες εφημερίδες. Τα αγαπημένα του βιβλία ήταν ο Μικρός Πρίγκιπας, ο Θησαυρός της Βαγίας και ο Μικρός Νικόλας. Αγαπημένος του ήρωας ο Ντόναλντ Ντακ. περισσότερα για τον συγγραφέα και τα βιβλία του
Εύα Ιεροπούλου| Η Εύα Ιεροπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα και ζει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ, βιολοντσέλο και μουσικοπαιδαγωγικά. Διδάσκει μουσική σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και ασχολείται με την παραγωγή μουσικών και θεατρικών παραστάσεων με τους Family Sound Machine, καθώς επίσης και με τη σύνθεση και παραγωγή εναλλακτικών συνθεμάτων για παιδιά. Περισσότερα για τη συγγραφέα και τα βιβλία της
Αλεξάνδρα Μητσιάλη | Η Αλεξάνδρα Μητσιάλη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κέρκυρα. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εργάζεται στην ίδια πόλη ως φιλόλογος στη δημόσια εκπαίδευση. Παράλληλα γράφει λογοτεχνία για μεγάλους και παιδιά. Βιβλία της ήταν υποψήφια για τα βραβεία του περιοδικού Διαβάζω, όπως και του Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, καθώς και για τα Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία (Το Αστερόσπιτο 2009, Με λένε Νιλουφέρ 2012, Το Υπόσχομαι 2013, Η Κούκλα που ταξίδευε στον κόσμο 2013). Περισσότερα για τη συγγραφέα και τα βιβλία της
είχα και βοηθό μαζί μου
Σύρμω Μιχαήλ | Η Σύρμω Μιχαήλ γεννήθηκε στους Γεωργανάδες Τρικάλων. Σπούδασε Παιδαγωγικά και Βιολογία. Εργάζεται στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και ζει στη Θεσσαλονίκη. Άλλα της βιβλία είναι το Ώστε εγώ είμαι ο παράξενος, ε! και Ξένοι στο Αιγαίο, που τιμήθηκε με έπαινο από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου το 2011. Περισσότερα για τη συγγραφέα και τα βιβλία της
Δημήτρης Μπογδάνος | Ο Δημήτρης Μπογδάνος γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Από μικρός συνήθιζε να φτιάχνει ιστορίες με το μυαλό του, απλά για να διασκεδάζει. Ιστορίες με σκανταλιές, ιστορίες ίσως λίγο τρομακτικές, ιστορίες με γέλια, με κυνηγητά, με εκπλήξεις και με μυστικά. Για να μην τις ξεχνάει όμως, αλλά και για να μπορεί να τις διαβάζει αργότερα, τις έγραφε σε ένα μεγάλο τετράδιο. Για να χωρέσουν μάλιστα πολλές ιστορίες, έγραφε όχι μόνο πάνω στις γραμμές, αλλά και κάτω από αυτές, ακόμα και γύρω γύρω. Περισσότερα για τον συγγραφέα και τα βιβλία του
Χρυσάνθη Πρωτοψάλτου | Η Χρυσάνθη Πρωτοψάλτου γεννήθηκε το 1973 στη Βέροια. Σπούδασε στο ΤΕΙ Βρεφονηπιοκομίας της Σ.Ε.Υ.Π. Θεσσαλονίκης απ’ όπου αποφοίτησε το 1996. Εδώ και δώδεκα χρόνια δουλεύει στον δημοτικό παιδικό σταθμό του Μακροχωρίου Ημαθίας, όπου και ζει, με τον σύζυγό της και τους δύο γιους τους. Περισσότερα για τη συγγραφέα και τα βιβλία της
Σάκης Σερέφας | Ο Σάκης Σερέφας έχει εκδώσει 52 βιβλία με ποίηση, πεζογραφία, θέατρο, μελέτες για πόλεις, για τόπους και για ποιητές, μεταφράσεις και ανθολογίες, βιβλία για παιδιά. Θεατρικά έργα του έχουν ανέβει στο Εθνικό Θέατρο, στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, στο Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου, στο Φεστιβάλ Φιλίππων-Καβάλας, στο Θέατρο Τέχνης «Κάρολος Κουν», στην Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης», στο Tristan Bates Theatre (Λονδίνο, σε αγγλική μετάφραση) και αλλού. Περισσότερα για τον συγγραφέα και τα βιβλία του
Ρία Φελεκίδου | ΗΡία Φελεκίδου κατάγεται από την Κατερίνη, είναι έγγαμη με δύο παιδιά και ζει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Νομική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Δημοσιογραφία στο Εργαστήριο Επαγγελματικής Δημοσιογραφίας στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος του Μεταπτυχιακού ετήσιου Προγράμματος Παιδαγωγικής Κατάρτισης της ΑΣΠΑΙΤΕ και πτυχιούχος του Μεταπτυχιακού Δημιουργικής Γραφής στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Περισσότερα για τη συγγραφέα και τα βιβλία της
Αγγελική Δαρλάση | Η Αγγελική Δαρλάση γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Θεατρολογία (Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αθηνών), Παραστατικές Τέχνες (Μ.Α. στο The Royal Central School of Speech and Drama) και δημιουργική γραφή (σε Αθήνα και Λονδίνο) σκηνοθέτησε θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, performances, devised και promenade παραστάσεις. Δούλεψε επίσης σε κινηματογράφο και τηλεόραση. Ως συγγραφέας εμφανίστηκε το 2000, με θεατρικά έργα αποσπώντας βραβεύσεις και διακρίσεις σε θεατρικούς διαγωνισμούς συγγραφής θεατρικών έργων. Περισσότερα για τη συγγραφέα και τα βιβλία της
Η Αγγελική Δαρλάση ζει και γράφει από την Αθήνα, αλλά δεν ήταν λίγες οι φορές που κατάφερε να μοιραστεί τους ήρωές της με παιδιά της Θεσσαλονίκης, είτε σε επισκέψεις που έχει κάνει στην πόλη μας, είτε μέσω skype, το οποίο έχει λειτουργήσει, για την ίδια και τους μαθητές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, με εξαιρετική επιτυχία,
9ος Μαραθώνιος Ανάγνωσης “Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσοι”
Οι εκδόσεις Μεταίχμιο διοργανώνουν για ένατη συνεχή χρονιά ετήσιο εκπαιδευτικό πρόγραμμα φιλαναγνωσίας με τη μορφή διαγωνισμού και στόχο την καλλιέργεια της φιλικής σχέσης των παιδιών με την λογοτεχνία και την ανάγνωση, για την οποία μπορείς να ενημερωθείς με περισσότερες λεπτομέρειες εδώ.
Εφημερίδα
Η παιδική εφημερίδα με τίτλο Παιδιά, διάλειμμα! των εκδόσεων Μεταίχμιο απευθύνεται σε παιδιά Δημοτικού. Πλούσια σε ύλη με ποικίλα και ενδιαφέροντα θέματα, κυκλοφορεί και διανέμεται δωρεάν δύο φορές τον χρόνο. Μπορείς να ξεφυλλίσεις τεύχη της εφημερίδας ΕΔΩ και να την παραγγείλεις για το σχολείο σου.
Εκπαιδευτικό Υλικό
Αν ενδιαφέρεσαι για πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό με παιχνίδια και δραστηριότητες που μπορούν να εφαρμοστούν στην τάξη, τότε μπορείς να το βρείς εδώ. Το εκπαιδευτικό υλικό βασίζεται σε βιβλία λογοτεχνίας και γνώσεων των εκδόσεων Μεταίχμιο με στόχο την καλύτερη αξιοποίησή τους από τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς.
Το «θρυλικό» Καπλάνι της βιτρίνας «ζωντανεύει» από τον Οκτώβριο στο ανακαινισμένο Θέατρο Αμαλία. Το αριστουργηματικό έργο της Άλκης Ζέη, που διασκευάστηκε με τεράστια επιτυχία για το θέατρο από την Ανδρομάχη Χρυσομάλη, ηθοποιό, σκηνοθέτη και θεατρολόγο και ανέβηκε για πρώτη φορά την περίοδο 2015 – 2016 στην Αθήνα, στο Θέατρο Βρετάνια και τη Θεσσαλονίκη, στο Μέγαρο Μουσικής, σε μια υπερ-παραγωγή που συγκίνησε περισσότερους από 100.000 θεατές, αφήνοντας ανεξίτηλο το σημάδι του στις ψυχές των παιδιών και των ενηλίκων, θα «ζωντανέψει» ξανά στο Θέατρο ΑΜΑΛΙΑ.
Το πολυαγαπημένο βιβλίο των παιδικών μας χρόνων της Άλκης Ζέη ζωντανεύει για δεύτερη χρονιά στη σκηνή του Βασιλικού Θεάτρου, σε διασκευή των Σάββα Κυριακίδη και Τάκη Τζαμαργιά, και μας μεταφέρει στην Αθήνα, στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής μέσα από τη ματιά του μικρού Πέτρου. Ένας μεγάλος περίπατος, ένα ταξίδι συναισθημάτων, ένα έργο που συνδυάζει τη σκληρή πραγματικότητα και την αγωνία της επιβίωσης με την ελαφρότητα και την αθωότητα της παιδικής ηλικίας. Μια παράσταση για όλη την οικογένεια που αγάπησαν μικροί και μεγάλοι και που θα μας κρατήσει συντροφιά ως της γιορτές.
Μετά τη μεγάλη αγάπη του κόσμου στην πρώτη χρονιά των παραστάσεων, ο μαγικός Ράφτης του συγγραφέα Αντώνη Παπαθεουδούλου επιστρέφει στις 27 Οκτωβρίου στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς «Μελίνα Μερκούρη» για να μας «ζεστάνει» με τις λέξεις του. Ένα παραμύθι γεμάτο αγάπη, καλοσύνη και συντροφικότητα, με μουσικά όργανα που θα γεμίσουν την αίθουσα με νότες και με χαρακτήρες που αλληλεπιδρούν με τα παιδιά δημιουργώντας μια μαγική ατμόσφαιρα.
Εγγραφή στο newsletter
Αν είσαι εκπαιδευτικός και θέλεις να μαθαίνεις για νέες κυκλοφορίες παιδικών και εκπαιδευτικών βιβλίων, διαγωνισμούς φιλαναγνωσίας για τα σχολεία, εργαστήρια, επιμορφωτικές ημερίδες και σεμινάρια για εκπαιδευτικούς, που διοργανώνονται από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, τότε μπορείς να κάνεις εγγραφή εδώ
Επικοινωνία
Σχετικά με τα βιβλία, τις θεματικές που πραγματεύονται, το πρόγραμμα των συγγραφέων αλλά και κάθε είδους πληροφορίες σχετικά με τις επισκέψεις των συγγραφέων στα σχολεία, θα σε διαφωτίσει η Υπεύθυνη του Τμήματος Παιδικών Βιβλίων και Αρμόδια Επικοινωνίας με Εκπαιδευτικούς, Δάφνη Βρέλλη, στο τηλέφωνο 211 300 3500 εσ 268 ή στο mail: paidiko@metaixmio.gr
Το Genderhood είναι μια οργάνωση που ειδικεύεται σε ζητήματα ισότητας των φύλων και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δραστηριοποιείται από το 2017 στη Θεσσαλονίκη, ενώ ταξιδεύει ανά την Ελλάδα εκπονώντας βιωματικάεργαστήρια σε παιδιά και ενήλικες σε σχολεία, Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης, παιδικά φεστιβάλ και εκθέσεις, βιβλιοπωλεία, κατασκηνώσεις και πολιτιστικούς χώρους. Πίσω από την ιδέα του Genderhood κρύβεται η Σοφία Κωνσταντοπούλου (επικοινωνιολόγος) και η Νίκη Παντελιού (εκπαιδευτικός), που μαζί με την Ιωάννα Νικολαΐδου (νηπιαγωγό) ετοιμάζουν καινούργιους κόσμους όπου όλοι και όλες θα χωρούν.
Στη Θεσσαλονίκη, θα το βρεις φέτος στα Δημιουργικά Βιβλιοπωλεία Παραμυθούπολη (Ευκαρπία) και Νους και Γνώση (Χαριλάου) αλλά και στο Playlab στον Εύοσμο.
Οι Πυγολαμπίδες ανέκριναν τη Σοφία Κωνσταντοπούλου, η οποία με χαρά έλυσε όλες μας τις απορίες!
Ποια πιστεύετε πως είναι η λειτουργία των παραμυθιών και τι προσφέρει δυνητικά στα παιδιά που διαβάζουν ή ακούνε την αφήγηση παραμυθιών;
Τα παραμύθια είναι η πύλη στον κόσμο του φανταστικού. ‘Έτσι απλά. Έχουν μαγικές ιδιότητες: ταξιδεύουν τα παιδιά σε κόσμους μακρινούς και σχεδόν δωρεάν, προσφέρουν συντροφιά ακόμη και κάτω από το μοναχικό φως του κομοδίνου, δημιουργούν ένα ασφαλές σκηνικό για αντιμετώπιση δυσβάσταχτων περιπετειών, προκαλούν ταυτίσεις με ήρωες και ηρωίδες με χαρακτηριστικά πρωτοφανή. Ε, δεν είναι και λίγα. Αν, λοιπόν, ένα παιδί έρχεται συστηματικά σε επαφή με παραμύθια, ο ψυχισμός του διαμορφώνεται με υποσυνείδητο τρόπο ώστε και η ίδια τους η προσωπικότητα για τη μετέπειτα ζωή πολύ πιθανό να έχει χαρακτηριστικά από τις ταυτίσεις που έκανε στην παιδική ηλικία. Γι’ αυτό κι εμείς επιλέξαμε τα παραμύθια να γίνουν το εργαλείο μας για την καταπολέμηση των έμφυλων στερεοτύπων.
Καλά όλα αυτά, αλλά γιατί διαλέξατε να διαβάσετε Παραμύθια Ανάποδα;
Είναι απλό. Τα κλασικά παραμύθια τα διαβάσαμε από την καλή. Καιρός, λοιπόν, να τα διαβάσουμε και από την ανάποδη. Και μ’ αυτό θέλω να πω ότι στις μέρες μας τα παιδιά της γενιάς 2.0 έχουν ανάγκη να δημιουργήσουν ταυτίσεις που θα τα προ-ετοιμάσουν για την ενήλικη ζωή και όσες δυσκολίες και ευκολίες αυτή θα φέρει. Δε θα αρκούσε να διάβαζαν μόνο πόσο υπομονετικές και όμορφες πρέπει να είναι οι Σταχτοπούτες, ούτε πόσο θαρραλέοι και τρανοί πρέπει να είναι οι ιππότες των παραμυθιών. Θέλουμε παιδιά που να έρχονται κοντά με πρότυπα που όλα τα μπορούν: από ένα κορίτσι που ονειρεύεται να γίνει μηχανικός μέχρι ένα αγόρι που εκφράζει τα συναισθήματά του χωρίς ντροπή.
Και τι θα γίνει αφού διαβάσετε τα ανάποδα παραμύθια σας;
Έχουμε σχεδιάσει υλικό για 7+1 βιωματικά εργαστήρια. Το Παραμύθι Ανάποδα έχει πρώτα-πρώτα την αφήγηση του παραμυθιού. Έπειτα τη δραματοποίηση μέσα από το φαντασιακό παιχνίδι ρόλων. Ύστερα τη δημιουργία σκηνικών που πλαισιώνουν τον κόσμο των παραμυθιών και, τέλος, πρακτικές δημιουργικής γραφής ώστε να γραφτεί ένα μεγάλο συλλογικό παραμύθι από τα ίδια τα παιδιά.
Πόσο δεκτικοί είναι οι γονείς στο να σας ακούνε για τις πρακτικές μεγαλώματος των αγοριών και των κοριτσιών τους πέρα από στερεότυπα; Οι γονείς θέλουν να εμπιστευτούν, θέλουν να νιώσουν ότι έχουν στήριξη πάνω σε θέματα μεγαλώματος των παιδιών τους. Είναι όμως τόσα πολλά τα ερεθίσματα που φτάνουν στους γονείς, που τελικά μπερδεύονται. Σε κάθε ευκαιρία μας δείχνουν ότι θέλουν το καλύτερο για τα παιδιά τους, να τα βλέπουν δυνατά, να στέκονται στα πόδια τους. Βέβαια, είναι και φοβισμένοι, γιατί είμαστε μια κοινωνία που οι παραδόσεις καλά κρατούν και δεν ξέρουν αν οι επιλογές των παιδιών τους μπορεί να τα αποκλείσουν από την κοινωνία. Σε κάθε περίπτωση, η εμπειρία που έχουμε εμείς με τους γονείς δείχνει ότι όσο πιο πολύ ακούνε τα ίδια τα παιδιά, τόσο πιο πολύ μαθαίνουν να εμπιστεύονται αυτά τα ίδια. Σε αυτό σίγουρα είναι αρκετά δεκτικοί οι γονείς του σήμερα και είμαστε βέβαιες ότι οι γονείς του αύριο θα είναι ακόμη περισσότερο.
Με ποιον τρόπο μπορούμε να ενθαρρύνουμε τα παιδιά του Δημοτικού να μιλούν για τα συναισθήματά τους και να εκφράζονται χωρίς φόβο, ανεξάρτητα αν είναι αγόρια ή κορίτσια; Υπάρχει κάποια δραστηριότητα που θα μπορούσαν να εφαρμόσουν οι γονείς ή οι δάσκαλοι/δασκάλες;
Το στοίχημα είναι να κάνουμε τα παιδιά να μας εμπιστευτούν και να θέλουν να μοιραστούν μαζί με εμάς και την οικογένειά τους τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Έχουμε επιλέξει να απευθυνόμαστε στα παιδιά με εργαλεία της μη τυπικής εκπαίδευσης, γιατί και οι ίδιες ξέρουμε ότι η βιωματική μάθηση μας έχει ήδη προσφέρει εμπειρίες που πιθανότατα να μην τις είχαμε πριν. Αφού μιλάμε στα παιδιά με παραμύθια, με παραμύθια πρέπει να τα παροτρύνουμε να μας μιλήσουν και αυτά. Εκεί μπορούν να χωρέσουν όλες τις σιγουριές και τις ανασφάλειές τους, τις δυνάμεις και τις αδυναμίες τους. Δεν είναι ανάγκη να γίνει με τον τρόπο που προτείνουμε εμείς. Μπορεί να γίνει στο σαλόνι με ένα σεντόνι για τεντόπανο ή στη σχολική τάξη μέσα στο μάθημα της Γλώσσας.
Είστε γονέας;
Προτείνετε στο σύλλογο γονέων & κηδεμόνων να φιλοξενήσει ένα από τα εργαστήρια της ομάδας ή απλά γνωρίστε την ομάδα του Genderhood σε μια από τις εκδηλώσεις που οργανώνει.
Είστε εκπαιδευτικός;
Επικοινωνήστε με το Genderhood και καλέστε τα εκπαιδευτικά προγράμματα να έρθουν στο σχολείο σας.
Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Erasmus+ που αφορά σε φοιτητές, μαθητές λυκείων και εκπαιδευτικούς το γνωρίζουμε όλοι. Πόσο συχνά όμως ακούμε για Εrasmus+ στο δημοτικό σχολείο; Πώς μπορεί ένα δημοτικό σχολείο να συμμετέχει; Πώς γίνεται η επιλογή των παιδιών και ποιά είναι τα οφέλη για τα ίδια;
Τα ερωτήματα είναι αρκετά και οι γονείς πολλές φορές δεν έχουν τις απαντήσεις. Για το λόγο αυτό ζητήσαμε από τον Διευθυντή του 3ου Δημοτικού Σχολείου Πυλαίας, Κο Κωνσταντίνο Κόμπο, που συμμετέχει στο πρόγραμμα Erasmus+ για τη διετία 2018 – 2020, να μας κατατοπίσει.
Τι είναι το Εrasmus+ και σε ποιούς απευθύνεται;
Eίναι πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό για την περίοδο 2014-2020. Στοχεύει στην ανάδειξη των δεξιοτήτων, της απασχόλησης καθώς και στον εκσυγχρονισμό των συστημάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και νεολαίας σε όλους τους τομείς της Δια Βίου Μάθησης.
Το πρόγραμμα Erasmus+ προσφέρει τη δυνατότητα στα μέλη του διδακτικού προσωπικού εκπαιδευτικών ιδρυμάτων να πραγματοποιήσουν επίσκεψη διδασκαλίας διάρκειας 5 εργάσιμων ημερών με 5 ώρες διδασκαλίας θεμάτων της επιλογής τους, με την παροχή επιχορήγησης για την κάλυψη των εξόδων μετακίνησης και διαμονής.
Έχει δύο βασικές δράσεις:
Την ΚΑ1 που αποσκοπεί στην ενθάρρυνση της κινητικότητας φοιτητών, προσωπικού, εθελοντών, εργαζομένων στον τομέα της νεολαίας και νέων.
Την ΚΑ2 που 2 αποσκοπεί στην ανάπτυξη των τομέων εκπαίδευσης, κατάρτισης και νεολαίας, μέσω πέντε κύριων δραστηριοτήτων:
Στρατηγικές συμπράξεις για την ενίσχυση της καινοτομίας σε κάθε τομέα, καθώς και κοινών πρωτοβουλιών για την προώθηση της συνεργασίας, της αμοιβαίας μάθησης και της ανταλλαγής εμπειριών, που αφορά σχολεία Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης.
Συμμαχίες γνώσης για την ενίσχυση της καινοτομίας στην ανώτατη εκπαίδευση σε συνεργασία με επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη νέων προσεγγίσεων διδασκαλίας και μάθησης στην Ευρώπη.
Τομεακές συμμαχίες δεξιοτήτων για την αντιμετώπιση της έλλειψης δεξιοτήτων και την καλύτερη εναρμόνιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Σχέδια ανάπτυξης ικανοτήτων στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης με στόχο την ενίσχυση του εκσυγχρονισμού, της προσβασιμότητας και της διεθνοποίησης των ανώτατης εκπαίδευσης στις χώρες – εταίρους.
Ποιά είναι τα οφέλη συμμετοχής ενός παιδιού σε πρόγραμμα Erasmus+;
Έχει κίνητρα σε μαθησιακές διαδικασίες που το αφορούν άμεσα
Ενισχύεται η αμοιβαία κατανόηση, η αυτοπεποίθηση, η δημιουργικότητά του
Γίνεται συμμέτοχος στη γενιά των προγραμμάτων Erasmus+
Πώς γίνεται η επιλογή των παιδιών και από ποιές ηλικίες μπορούν να συμμετέχουν στην εκδρομή;
Η επιλογή των μαθητών γίνεται από το σχολείο. Κάθε σχολείο είναι ελεύθερο να επιλέξει με όποιο τρόπο επιθυμεί τους/τις μαθητές/τριες που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Στην επίσκεψη, και όχι εκδρομή, στο εξωτερικό στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα μπορούν να συμμετάσχουν από το δημοτικό σχολείο μόνο μαθητές της Ε’ και Στ’ τάξης και από τη Β/θμια Εκπαίδευση μαθητές/τριες όλων των τάξεων. Σε άλλα εκπαιδευτικά συστήματα (π.χ. Πορτογαλία) μπορούν να συμμετάσχουν και παιδιά μικρότερης ηλικίας. Στις επισκέψεις υπάρχει πρόγραμμα με ώρες εργασίας, μάθησης, παρακολούθησης, υλοποίησης προγράμματος κ.ά.
Είναι η ξένη γλώσσα κριτήριο επιλογής ενός παιδιού;
Τα κριτήρια επιλογής τα ορίζει το σχολείο. Η αίτηση συμμετοχής σε πρόγραμμα Erasmus+ είναι στην αγγλική γλώσσα. Στα περισσότερα εκπαιδευτικ΄ά συστήματα η αγγλική γλώσσα διδάσκεται ως ξένη γλώσσα για αυτό καλό είναι τα παιδιά που θα συμμετέχουν σε ένα πρόγραμμα να έχουν στοιχειώδεις γνώσεις της αγγλικής γλώσσας για να συνομιλήσουν με μαθητές/τριες άλλων χωρών. Η ξένη γλώσσα δεν είναι προαπαιτούμενο για τη συμμετοχή ενός/μιας μαθητή/τριας σε κάποια κινητικότητα.
Πού μένουν τα παιδιά στο εξωτερικό;
Oι μαθητές/τριες φιλοξενούνται συνήθως σε οικογένειες στη χώρα υποδοχής αλλά υπάρχει η δυνατότητα να διαμείνουν σε ξενοδοχεία μαζί με τους εκπαιδευτικούς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ή σε εστίες, αν διαθέτει το ίδρυμα υποδοχής.
Ποιό είναι το κόστος συμμετοχής ενός παιδιού στο πρόγραμμα Erasmus+;
Δεν υπάρχει κόστος γιατί η συμμετοχή καλύπτεται εξ’ ολοκλήρου από το πρόγραμμα. Το πρόγραμμα δεν καλύπτει την έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων (διαβατήριο κ.ά) αλλά και αγορές ειδών που δε σχετίζονται με διατροφή και διαμονή.
Πώς μπορεί να φιλοξενήσει μία οικογένεια ένα παιδάκι από το εξωτερικό; Είναι μέρος της ίδιας διαδικασίας ή πρέπει να αιτηθεί κάποιος ξεχωριστά;
Τα σχολεία υποδοχής γνωρίζουν τον αριθμό μαθητών/τριών που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα και δημιουργούν προσκλήσεις ενδιαφέροντος στις οικογένειες των μαθητών/τριών τους, για να φιλοξενήσουν μαθητές/τριες από τα σχολεία εταίρους του προγράμματος.
Πώς μπορεί ένα σχολείο να συμμετέχει στο πρόγραμμα Erasmus και πότε υποβάλλονται οι αιτήσεις;
Για να συμμετάσχει ένα σχολείο σε πρόγραμμα Erasmus+ οφείλει να δημιουργήσει την εικόνα του στην Ευρώπη, κοινώς το PIC του. Το PIC είναι συγκεκριμένος κωδικός με passwοrd και στοιχεία για το σχολείο (δημόσια ή ιδιωτική εκπαίδευση, οδός, πόλη, τηλέφωνο, διευθυντής του κ.α). Στη συνέχεια χρειάζεται να βρει εταίρους, ένα κοινό σχέδιο εργασίας που θα υλοποιήσουν όλοι οι συμμετέχοντες, να ορίσουν στόχους, μεθόδους και στρατηγικές υλοποίησης αλλά και αξιολόγησης του project. Οι αιτήσεις γίνονται αποκλειστικά ηλεκτρονικά με καταληκτική ημερομηνία στις 21/3 και ώρα 12.00 Βρυξελλών.
Πώς γίνεται η επιλογή της χώρας στην οποία θα ταξιδέψει η αποστολή του σχολείου;
Τα σχολεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, από τρεις διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες τουλάχιστον, δημιουργούν μια κοινή ομάδα που συνεργάζεται σε ένα κοινό σχέδιο εργασίας. Το συντονιστικό σχολείο υποβάλλει αίτηση προς έγκριση, όπου αναφέρονται οι ενδεικτικές ημερομηνίες μετακίνησης. Όταν η αίτηση εγκριθεί αρχίζει η υλοποίηση του προγράμματος, οπότε πραγματοποιούνται και οι μετακινήσεις
Ποιοί συνοδεύουν τα παιδιά;
Συνοδοί είναι αποκλειστικά οι εκπαιδευτικοί που αποτελούν την παιδαγωγική ομάδα του σχολείου που υλοποιεί το πρόγραμμα. Ο αριθμός των εκπαιδευτικών και των μαθητών που θα συμμετέχουν σε κάθε μετακίνηση αναφέρεται στην αίτηση που έχει υποβληθεί. Η Εθνική Αρχή της χώρας, για την Ελλάδα το ΙΚΥ (Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών) αποφασίζει για τον αριθμό των μαθητών/τριών που θα μετακινηθούν με χρηματοδότησή του. Ο αριθμός αυτός είναι μικρότερος ή ίσος με τον αριθμό της αίτησης προς έγκριση.
Πόσες μέρες διαρκεί το πρόγραμμα στην ξένη χώρα και τι περιλαμβάνει;
Ο μέγιστος αριθμός ημερών που διαρκεί ένα πρόγραμμα συμπράξεων σχολείων, ΚΑ 229, όπου μπορούν να συμμετέχουν μαθητές/τριες είναι πέντε (5) εργάσιμες μέρες σε κάθε μετακίνηση. Το σχολείο υποδοχής οργανώνει και διαβιβάζει εγκαίρως στα σχολεία εταίρους το ημερήσιο και εβδομαδιαίο πρόγραμμα που σχετίζεται άμεσα με αυτά που έχουν εγκριθεί στην αίτηση του συνολικού προγράμματος
Τι ακολουθεί στη συνέχεια;
Μετά από κάθε μετακίνηση, το σχολείο που συντονίζει το πρόγραμμα υποβάλλει έκθεση η οποία ελέγχεται από κάθε εθνική αρχή και στο τέλος του προγράμματος το κάθε σχολείο υποβάλλει την τελική του έκθεση που αξιολογείται από κάθε εθνική αρχή.
Το καταναλωτικό πρότυπο των σύγχρονων κοινωνιών έχει οδηγήσει στο παγκόσμιο περιβαλλοντικό ζήτημα της ρύπανσης από πλαστικά. Περίπου 8 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών απορριμμάτων υπολογίζεται ότι επιβαρύνουν τους ωκεανούς ετησίως ξεπερνώντας το 50% των συνολικών απορριμμάτων. Η μάχη ενάντια στη ρύπανση από πλαστικά ξεκινά από την αλλαγή της δικής μας νοοτροπίας και των καθημερινών μας συνηθειών.
Για τους λόγους αυτούς η iSea υλοποιεί την εκστρατεία #zeroplastic με στόχο την ενημέρωση του κοινού για τις συνέπειες των πλαστικών απορριμμάτων και των μικροπλαστικών στα υδάτινα οικοσυστήματα και των άνθρωπο, καθώς και την ευαισθητοποίησή για την υιοθέτηση πρακτικών μείωσης των πλαστικών και των προϊόντων που περιέχουν μικροπλαστικά.
Από την εκστρατεία δεν θα μπορούσε να λείπει το υλικό που απευθύνεται στη μελλοντική γενιά καταναλωτών και ενεργών πολιτών. Το εκπαιδευτικό υλικό του #zeroplastic είναι δωρεάν διαθέσιμο στην ιστοσελίδα της iSea με σκοπό την αξιοποίησή του από εκπαιδευτικούς όλων των σχολικών βαθμίδων και περιλαμβάνει κατάλληλες για κάθε ηλικία δραστηριότητες που περιγράφουν τις συνέπειες των υδάτινων απορριμμάτων και προάγουν την ανεύρεση λύσεων από τους μαθητές κάθε σχολικής βαθμίδας.
Για τους μικρότερους μαθητές περιγράφει τις συνέπειες των πλαστικών απορριμμάτων στη θαλάσσια ζωή μέσα από παιδικές αφίσες. Περιλαμβάνει επίσης σκίτσα για την εξοικείωση των μαθητών με τη θαλάσσια ζωή που προάγουν τον προβληματισμό και την ευαισθητοποίησή τους απέναντι στο ζήτημα των υδάτινων απορριμμάτων με ευχάριστες διαδικασίες ζωγραφικής.
Για τους μεγαλύτερους μαθητές το υλικό περιλαμβάνει οδηγίες για πρακτικές μείωσης των πλαστικών στην τάξη, αλλά και την καθημερινότητά τους. Επιπλέον, σκοπός των δραστηριοτήτων είναι να αντιληφθούν οι μαθητές την προσωπική ευθύνη που φέρουν και να συνδέσουν τις δικές τους συμπεριφορές και επιλογές με την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Μέσα από τις δραστηριότητες οι μαθητές προτρέπονται να αναζητήσουν τις δικές τους λύσεις για τη μείωση των απορριμμάτων τους, αλλά και να διεξάγουν τη δική τους έρευνα σε επίπεδο τάξης ή και σχολείου αναζητώντας λύσεις για το ζήτημα των απορριμμάτων σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Λίγα λόγια για την iSea
Η iSea είναι μία μη κερδοσκοπική, μη κυβερνητική οργάνωση, που ιδρύθηκε το 2016 με σκοπό τη διατήρηση και την αποκατάσταση της πολύτιμης κληρονομιάς του φυσικού υδάτινου περιβάλλοντος. Οι δράσεις της iSea επικεντρώνονται σε 4 βασικούς πυλώνες: τα υδάτινα απορρίμματα, τη σχέση του ανθρώπου με τα υδάτινα οικοσυστήματα, τα ξενικά/ εισβολικά θαλάσσια είδη και την αλιεία στοχεύοντας στην προστασία των υδάτινων οικοσυστημάτων μέσω της ευαισθητοποίησης του κράτους, των διαχειριστών και της κοινής γνώμης να λάβουν μέτρα, όταν και όπου υπάρχει ανάγκη. Τα βασικά εργαλεία της iSea για την επίτευξη των στόχων της περιλαμβάνουν δράσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης, τη συμμετοχή του κοινού σε περιβαλλοντικά ζητήματα μέσω της Επιστήμης των Πολιτών και την επιστημονική έρευνα.
Όταν πριν από 5 χρόνια αρχίσαμε τα σούρτα φέρτα από το σπίτι στο σχολείο και τούμπαλιν, δεν πέρασε ποτέ από το μυαλό μας η εναλλακτική της μεταφοράς με το αυτοκίνητο. Είμαστε από τους τυχερούς. Το σχολείο βρίσκεται σε απόσταση πεντάλεπτου από το σπίτι μας και η διαδρομή αν και έχει ένα βαθμό δυσκολίας, «περπατιέται» άνετα. Όσο, όμως, πλησιάζει η ώρα που θα χτυπήσει το κουδούνι, οι γύρω δρόμοι γεμίζουν ασφυκτικά με αυτοκίνητα. Τα περισσότερα παιδιά έρχονται με τον προσωπικό τους σωφέρ: τους γονείς τους.
Η συζήτηση απασχολεί εδώ τα τελευταία χρόνια τους γονείς. Τους ίδιους γονείς που πριν από τριάντα χρόνια πήγαιναν ανέμελοι στο δικό τους σχολείο, περπατώντας. Οι κίνδυνοι υπήρχαν και τότε. Σήμερα, όμως, γιατί δεν βλέπει κανείς το «ταξίδι» από και προς το σχολείο, με ή χωρίς γονική επίβλεψη, σαν μια ευκαιρία για καθοδηγούμενη, έστω, ανεξαρτησία;
Τα πλεονεκτήματα
Το περπάτημα βελτιώνει την ακαδημαϊκή απόδοση, αφού μειώνει το στρες και αυξάνει τη δημιουργικότητα. Σύμφωνα με ερευνητές από το Υπουργείο Μεταφορών του Ηνωμένου Βασιλείου, εννέα στους δέκα μαθητές είναι πιο ανοιχτοί στη μάθηση, αν έχουν πάει στο σχολείο περπατώντας.
Το περπάτημα χαρίζει εμπειρία ζωής. Είναι η τέλεια ευκαιρία για τους μαθητές να ανεξαρτητοποιηθούν και να μάθουν να λαμβάνουν υπεύθυνες αποφάσεις. Επίσης, ορισμένα παιδιά αισθάνονται λιγότερο άγχος στο σχολείο, όταν γνωρίζουν τον δρόμο για την επιστροφή στο σπίτι.
Το περπάτημα βγάζει τα παιδιά έξω. Και τα παιδιά στις ημέρες μας δεν βγαίνουν αρκετά έξω.
Το περπάτημα κάνει καλό στην υγεία. Είναι, φυσικά, μια μορφή άσκησης.
Και τέλος, ένας προσεκτικός πεζός θα γίνει σίγουρα ένας προσεκτικός οδηγός στο μέλλον.
Το λεωφορείο που περπατάει
Στην Αμερική, σε πολλά σχολεία, έχει υιοθετηθεί ο θεσμός του “walking bus”. Πρόκειται για μια ομάδα παιδιών που φθάνουν στο σχολείο περπατώντας με έναν ή περισσότερους ενήλικες να τους συνοδεύουν. Όπως ένα κανονικό λεωφορείο, η διαδρομή έχει στάσεις, μια προκαθορισμένη πορεία, αφετηρία και τερματισμό. Οι γονείς που αναλαμβάνουν το ρόλο του «οδηγού» φροντίζουν για την ασφαλή μετακίνηση των παιδιών στο σχολείο και για την επιστροφή τους στο σπίτι. Εναλλακτική λύση του walking bus είναι το bicycle train, όπου η μετακίνηση γίνεται με το ποδήλατο.
Πότε είναι το παιδί έτοιμο να περπατήσει μόνο του έως το σχολείο
Τα παιδιά είναι, συνήθως, έτοιμα να περπατήσουν έως το σχολείο, χωρίς την επίβλεψη ενήλικα, στην ηλικία των 10 ετών. Τα μικρότερα παιδιά δεν κατανοούν πλήρως τους πιθανούς κινδύνους που θα μπορούσαν να συναντήσουν. Σε κάθε περίπτωση, όταν αυτονομηθούν, τον πρώτο καιρό, θα πρέπει να διατηρούν σταθερή τη διαδρομή προς και από το σχολείο. Ιδανικά, θα μπορούν να περπατούν με ένα μεγαλύτερο αδερφό ή με κάποιον συμμαθητή τους.
Στο Δρόμο για το Σχολείο
Στο ντοκιμαντέρ «Στο Δρόμο για το Σχολείο», ο θεατής παρακολουθεί τέσσερα παιδιά από τέσσερις διαφορετικές γωνιές του κόσμου να διανύουν μια απόσταση πολλών χιλιομέτρων για να φτάσουν στο σχολείο. Σε αυτή την περίπτωση δεν υφίσταται καν η επιλογή για το …αμάξι του μπαμπά και της μαμάς και οι μη προνομιούχοι μαθητές αναγκάζονται να περπατούν ασυνόδευτοι για να φτάσουν στο θρανίο. Βέβαια, εδώ το δυνατό μήνυμα αφορά το πόσο τυχεροί είμαστε στον δυτικό κόσμο αφού θεωρούμε δεδομένο αγαθό την εκπαίδευση. Όμως, οι περιπετειώδεις διαδρομές των ηρώων, που θα χρειαστεί να αποφύγουν μέχρι και ελέφαντες στην πορεία τους, δεν συγκρίνονται με τίποτα με το δικό μας καθημερινό και σύντομο περπάτημα προς το σχολείο.
Δεν θα σχολιάσω καν το καλό που θα κάνουμε στο περιβάλλον, αν μεγαλώσουμε τα παιδιά μας με το σκεπτικό ότι αν μπορούμε να πάμε κάπου με τα πόδια, δεν χρειάζεται να πάμε με το αυτοκίνητο. Από μια τόσο μικρή αλλαγή όμως, την καθημερινή αυτή ρουτίνα, μπορεί να δημιουργήσεις τους ταξιδευτές του αύριο.
Κειμενογράφος σε freelance mode, κοιμίζει παιδιά (τα δικά της) τα τελευταία 9 χρόνια. Τον τελευταίο καιρό καταβροχθίζει σειρές στο Netflix, τεστάρει τα ισπανικά της στο Duolingo, θέτει reading challenges στο Goodreads και ακούει podcasts, όταν πάει για περπάτημα. Είναι internet junkie, λατρεύει το iPhone της και της αρέσει να διορθώνει ορθογραφικά λάθη.
Το 1996 ιδρύθηκε από τη Ρούλα Κυριακίδου το Σύγχρονο Κέντρο Γλώσσας «Κυριακίδου» στην Τούμπα. Όραμά της ήταν να γίνει ένα πραγματικό σχολείο, που όχι απλώς θα βοηθάει τα παιδιά να μάθουν αγγλικά αλλά θα τα βοηθάει να εξερευνήσουν τις πραγματικές τους δυνατότητες και να υλοποιήσουν τους στόχους τους. Η ανήσυχη και δημιουργική Ρούλα Κυριακίδου, θέλοντας να προσφέρει ουσιαστική γνώση σε ακόμα περισσότερα παιδιά, κατεβαίνει το 2017 στην καρδιά της πόλης, με ένα νέο σχολείο, το KyriakidouDowntown, το οποίο είναι αποτελεί ένα Πρότυπο Κέντρο Εdutainment (education + entertainment).
Τα Κέντρα Ξένων Γλωσσών Κυριακίδου είναι κάτι παραπάνω από χώροι εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας. Αυτό το καταλαβαίνεις από την πρώτη στιγμή που πατάς το πόδι σου μέσα στο χώρο. Από τα χρώματα, τη διακόσμηση, τους ανθρώπους που σε περιβάλλουν, τους δασκάλους, την ίδια τη Ρούλα, που όλοι (μικροί και μεγάλοι, δάσκαλοι και γονείς) μιλούν για αυτή με το μικρό της όνομα.
«Αυτό που ξεκινά σαν ένα παιχνίδι και εξάσκηση γλώσσας, προχωρά στην πραγματική ουσία της εκπαίδευσης: τον προβληματισμό και την αναζήτηση των σημαντικών αξιών της ζωής μας. Σε όλο αυτό το ταξίδι η γλώσσα παίζει τον πραγματικό της ρόλο και βρίσκει τη θέση που της ταιριάζει. Δεν είναι γραμματική, δεν είναι λεξιλόγιο, δεν είναι εξετάσεις. Είναι επικοινωνία με τον διπλανό, με αυτόν που πρέπει να συνεργαστώ, με αυτόν που διαφωνώ αλλά πρέπει να τον ακούσω, να τον καταλάβω και ίσως να τον πείσω.»
Το εκπαιδευτικό υλικό
Πέρα από το βιβλίο των αγγλικών και το λογισμικό των βιβλίων στον διαδραστικό πίνακα, τα Κέντρα Ξένων Γλωσσών Κυριακίδου εισάγουν το δικό τους λογισμικό, όπου με τη βοήθεια μασκότ και διαδραστικών ιστοριών βοηθούν τα παιδιά στην εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας μέσα από ένα παιχνιώδη τρόπο. Εδώ δίνουν ιδιαίτερη έμφαση τόσο στο γραπτό όσο και στο προφορικό λόγο.
«Στο σχολείο έχει υποτιμηθεί πολύ η έκθεση και τα παιδιά μαθαίνουν απλώς να συγκεντρώνουν γνώσεις, τύπους κλπ. Στα Κέντρα Ξένων Γλωσσών Κυριακίδου δίνουμε ιδαίτερη έμφαση στον γραπτό λόγο, μέσα από συνταγές, δελτία τύπου, γράμματα αλληλογραφίας κλπ. Τα παιδιά όμως μαθαίνουν να διορθώνουν και μόνα τους τα γραπτά τους. Με τη βοήθεια ειδικών συμβόλων, που χρησιμοποιούν οι εκπαιδευτικοί, τα παιδιά αναζητούν (μόνα ή με τη βοήθεια της ομάδας) τα «λάθη» τους. Γίνεται έτσι ένα πολύ ενδιαφέρον παιχνίδι.»
Οι γονείς
Οι γονείς συχνά αναρωτιούνται. Πότε να αρχίσει το παιδί μου αγγλικά;
“Όταν έχει μάθει το παιδί να γράφει και να διαβάζει ελληνικά (τη μητρική του γλώσσα) άνετα”, είναι η απάντηση. “Αυτό για το 90% των παιδιών συμβαίνει ολοκληρώνοντας τη Β Δημοτικού. Τα παιδιά μπορεί να αρπάζουν εύκολα την ξένη γλώσσα σε μικρή ηλικία, στις περιπτώσεις που βρίσκονται σε ξενόγλωσσο περιβάλλον. Αυτό δε συμβαίνει όμως με 3-4 ώρες την εβδομάδα σε ένα φροντιστήριο. Η ξένη γλώσσα δεν είναι μια λίστα λέξεων, αλλά η ικανότητα να μπορείς να εκφραστείς με απλές λέξεις στην κατάλληλη περίσταση.”
Σε ότι αφορά τα ιδιαίτερα τονίζουν πως οι ίδιοι πιστεύουν στη δύναμη της μάθησης μέσα από ένα ομαδικό και οργανωμένο πλαίσιο. Ο μαθητής δε μαθαίνει μόνο από τον καθηγητή, υποστηρίζουν, αλλά κυρίως από την αλληλεπίδραση με τους συμμαθητές του, όπου και αποσκοπούν όλες οι σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας.
Edutainment
Καινοτομία των Κέντρων Ξένων Γλωσσών Κυριακίδου είναι το πρόγραμμα Edutainment. Στη διάρκεια ενός τρίωρου, τα παιδιά, πέρα από τα ενδιαφέροντα στοιχεία πολιτισμού στα οποία εκτίθενται μέσα από διαδραστικές και βιωματικές δραστηριότητες, ουσιαστικά μαθαίνουν να συνεργάζονται,να εκφράζονται, να επικοινωνούν.Κάθε ενότητα κλείνει με δραστηριότητες θεατρικού παιχνιδιού, το οποίο απελευθερώνει ακόμα και τα πιο διστακτικά παιδιά, αφού είναι ξεκάθαρο ότι δεν «εξετάζονται» στα αγγλικά, αλλά «παίζουν» ένα ρόλο και αυτό τα βοηθάει, για να εκφράσουν πράγματα που ξέρουν, αλλά σε όποια άλλη κατάσταση θα δίσταζαν να χρησιμοποιήσουν.
Ανάλογα με το επίπεδό τους στα αγγλικά, από Α1 έως Β2, επιλέγουν το αντίστοιχο εργαστήρι και παρακολουθούν μία ή περισσότερες από τις αυτοτελείς 3ωρες ενότητες.
Το πρόγραμμα Edutainment ξεχώρισε στον πανελλήνιο διαγωνισμό «Education Leaders Awards» και βραβεύτηκε στις 18 Μαΐου 2018 ως ‘Βέλτιστη Μαθησιακή Εμπειρία’.
Το πρόγραμμα αφορά παιδιά 10-15 ετών και διαρκεί 3 ώρες (ημέρες Σάββατο και Κυριακή κατόπιν συνεννόησης με τα παιδιά και τους γονείς)
«Τα παιδιά έχουν συχνά, ακόμα και σε αυτή τη μικρή ηλικία, μειωμένη αυτοπεποίθηση και συστολές. Αυτό που θέλουμε μέσα από τα προγράμματά μας είναι να δημιουργήσουμε ένα άνετο και ασφαλές περιβάλλον, όπου τα παιδιά μέσα από το παιχνίδι και το γέλιο θα μάθουν την αγγλική γλώσσα αλλά το σημαντικότερο: θα επανακτήσουν την αυτοπεποίθησή τους»
Τα πτυχία
Στόχος των Κέντρων Ξένων Γλωσσών Κυριακίδου είναι τα πτυχία των μαθητών τους να εναρμονίζονται με το Κοινό Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Γλωσσομάθειας και να αναγωρίζονται παντού, χωρίς καμία αμφισβήτηση. Κατάκτηςη πτυχίων: Lower (Cambridge & Michigan), CAE (Adanced, Cambridge), CPE (Proficiency, Cambridge και ECPE (proficiency, Michigan). εδώ γίνεται και προετοιμασία για τις εισαγωγικές εξετάσεις του Κολλεγίου Ανατόλια.
Χρήσιμες Πληροφορίες:
Αρχές Σεπτεμβρίου γίνονται τα επαναληπτικά τμήματα και δημιουργούνται τα νέα τμήματα. Μπορείτε να κλείσετε ένα ΡΑΝΤΕΒΟΥ αξιολόγησης, όπου το παιδί θα μπορέσει να γνωρίσει το χώρο και τη δασκάλα του.
Ενημερωθείτε επίσης για το Κέντρο Μελέτης για παιδιά Δημοτικού.
Γνωρίστε τους εκπαιδευτικούς και μέρος του προγράμματος των Κέντρων Γλωσσών Κυριακίδου στο KIDOT Festival, μέσα από δύο ξεχωριστές εκδηλώσεις: Mythical Creatures & London
Η Έλενα Παπά γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη, σπούδασε Παιδαγωγικό Προσχολικής Εκπαίδευσης και συνέχισε τις σπουδές της στη Ρώμη με το μεταπτυχιακό “Διεύθυνση και Διοίκηση Εκπαιδευτηρίων με Καινοτόμα Εκπαιδευτικά Συστήματα”.
Τόσο μέσα από το μεταπτυχιακό της όσο και αργότερα με την εμπειρία της σε σχολείο του Λονδίνου, είχε την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με διαφορετικά Εκπαιδευτικά Συστήματα και να γνωρίσει στην πράξη τη Θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης. Η αγάπη της για τα παιδιά και ο θαυμασμός της για τον τρόπο που σκέφτονται, ήταν ο λόγος που ενστερνίστηκε την Πολλαπλή Νοημοσύνη και τον τρόπο που λειτουργεί στα παιδιά.
Με όνειρο λοιπόν τη δημιουργία ενός χώρου με βάση τα σκανδιναβικά πρότυπα, ενός χώρου που θα είναι διαδραστικός και εκπαιδευτικά αξιοποιήσιμος σε κάθε του γωνιά, που κάθε τάξη θα έχει τη δική της ιστορία, χρήση και λόγο ύπαρξης, που κάθε παιδί θαονειρεύεται να περνά τον χρόνο του, δημιούργησε το 2016 το The Key Creative School…το πρώτο Σχολείο Πολλαπλής Νοημοσύνης στην Θεσσαλονίκη.
Πολλαπλή Νοημοσύνη: τι είναι με απλά λόγια και τι διαφορετικό προσφέρει σαν μέσο εκπαίδευσης και διαπαιδαιγώγησης;
Η θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης αποτελεί μια κριτική θέση απέναντι στην άποψη, σύμφωνα με την οποία γεννιόμαστε με μια μόνο νοημοσύνη, την οποία δεν έχουμε τη δυνατότητα να αλλάξουμε και την οποία οι ψυχολόγοι μπορούν να μετρήσουν.
Σύμφωνα µε τη θεωρία αυτή, που βασίζεται σε ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών ερευνών, η νοημοσύνη µας χωρίζεται σε εννιά τομείς οι οποίοι έχουν την έδρα τους σε διαφορετικά σημεία του εγκεφάλου µας. Είναι εξίσου σημαντικοί, όχι όμως και το ίδιο αναπτυγμένοι σε κάθε άτομο.
Τα εννιά αυτά είδη νοημοσύνης προέκυψαν μετά από έρευνα του εγκεφάλου, της ανθρώπινης ανάπτυξης, της εξέλιξης και μετά από διαπολιτισμικές συγκρίσεις. Υποστηρίζεται, λοιπόν, ότι η νοημοσύνη είναι προϊόν μιας μακράς και συμμετοχικής αλληλεπίδρασης μεταξύ της φύσης (βιολογικές δυνάμεις και κληρονομικές προδιαθέσεις) και της ανατροφής (περιβαλλοντικές δυνάμεις και εμπειρίες της ζωής).
Η νοημοσύνη δημιουργείται βιολογικά αλλά ο βαθμός ανάπτυξής της εξαρτάται από τις προσωπικές εμπειρίες του καθενός. Όσο περισσότερο χρόνο ξοδεύει κανείς στη χρήση και ενίσχυση της νοημοσύνης και όσο καλύτερη καθοδήγηση και ενθάρρυνση δέχεται μεσω της εκπαίδευσης και διαπαιδαγώγησης, τόσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός ανάπτυξης του συγκεκριμένου τομέα νοημοσύνης.
Τα τέσσερα σημαντικότερα σημεία της θεωρίας της Πολλαπλής Νοημοσύνης του Γκάρντνερ είναι:
Κάθε άτομο έχει ένα συνδυασμό των εννέα ειδών νοημοσύνης. Αυτή η τυχαία κατάταξη των δυνάμεων και αδυναμιών καθιστά κάθε πρόσωπο μοναδικό με αποτέλεσμα κάθε τάξη να διαθέτει μια ποικιλομορφία σκέψης.
Κάθε άτομο μπορεί να αναπτύξει τις νοημοσύνες του σε επαρκές επίπεδο. Με ενθάρρυνση, εμπλουτισμό και κατάλληλη καθοδήγηση, οποιοσδήποτε μαθητής ή άτομο, μπορεί να αναπτύξει τις νοημοσύνες του.
Οι νοημοσύνες συνεργάζονται. Πάντα αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Καμιά νοημοσύνη δεν μπορεί να υπάρξει μόνη της. Εξαιτίας γενετικών καταβολών και του περιβάλλοντος, δεν υπάρχουν δύο άνθρωποι που να έχουν το ίδιο προφίλ νοημοσύνης -ούτε ακόμη και οι απαράλλακτοι δίδυμοι- επειδή οι εμπειρίες τους είναι διαφορετικές και η νοημοσύνη τους συνεχώς εξελίσσεται. Για παράδειγμα, αν δυο άτομα διαθέτουν το ίδιο επίπεδο ισχυρής γλωσσικής νοημοσύνης, το ένα μπορεί να είναι καλύτερο στην ανάγνωση, ενώ το άλλο στο γραπτό λόγο.
Ποιά είναι όμως αυτά τα 9 είδη Νοημοσύνης;
Αρχικά ο Gardner είχε ξεχωρίσει επτά είδη νοημοσύνης, αλλά σε επόμενα βιβλία του πρόσθεσε άλλες δύο φτάνοντας τις εννέα. Σε αυτές λίγο αργότερα προστέθηκε και η συναισθηματική νοημοσύνη.
Πρόκειται για τις εξής: Λεκτική / γλωσσική νοημοσύνη (Verbal Linguistic Intelligence), Λογικό-μαθηματική νοημοσύνη (Logical- Mathematical Intelligence), Σωματική-κιναισθητική νοημοσύνη (Bodily-Kinesthetic Intelligence), Μουσική νοημοσύνη (musical intelligence), Διαπροσωπική νοημοσύνη (interpersonal intelligence), Ενδοπροσωπικήνοημοσύνη (Intrapersonal intelligence), Χωρική ή Χωροταξική νοημοσύνη (spatial intelligence), Υπαρξιακήνοημοσύνη (existential Intelligence), Φυσιοκρατικήνοημοσύνη (Naturalistic intelligence).
Πως θα λειτουργεί ένα Νηπιαγωγείο Πολλαπλής Νοημοσύνης και ποιοί είναι οι εκπαιδευτικοί του στόχοι; Τι θα κερδίσουν τα παιδιά μέσα από αυτή την εμπειρία;
Στόχος του Σχολείου μας είναι να ανακαλύψουμε το προφίλ Νοημοσύνης κάθε παιδιού, να χρησιμοποιήσουμε αποτελεσματικά ως μέσω μάθησης τα ήδη ανεπτυγμένα είδη Νοημοσύνης του αλλά και να δώσουμε τα κατάλληλα ερεθίσματα για ανάπτυξη και των υπόλοιπων ειδών Νοημοσύνης.
Έτσι σε κάθε θεματική προσέγγιση τα παιδιά έχουν τη δυνατότητα να επιλέγουν κάθε μέρα τουλάχιστον ανάμεσα σε δύο διαφορετικές δραστηριότητες που προσεγγίζουν διαφορετικά είδη Νοημοσύνης και προσφέρουν την ίδια ευκαρία μάθησης, αλλά μέσω διαφορετικού αντικειμένου. Στο Σχολείο μας κάθε παιδί είναι διαφορετικό και μοναδικό και αυτό αποτελεί τη βάση μας για την εκπαίδευσή του.
Στο The Key Creative School έχουμε διαμορφώσει το Πρόγραμμα με βασική αρχή μας ότι “Σημασία δεν έχει πόσο Έξυπνος είσαι, αλλά που και πως είσαι Έξυπνος”, αναγνωρίζοντας ότι
Το κάθε παιδί είναι έξυπνο, απλά σε διαφορετικό τομέα.
Έτσι, διαμορφώνεται, μέσα στο χώρο του Νηπιαγωγείου, μια κοινωνία ισότιμη, όπου το κάθε παιδί αισθάνεται ασφάλεια, αναπτύσσεται με το δικό του ρυθμό, αναπτύσσει κριτική σκέψη, έχει τη δυνατότητα να επιλέγει τον τρόπο εκπαίδευσής του με αποτέλεσμα να αισθάνεται ικανό ότι τα καταφέρνει, αναπτύσσοντας εσωτερικά κίνητρα μάθησης που είναι και στόχος ενός αποτελεσματικού εκπαιδευτικού συστήματος.
Υπάρχουν κάποια εμπόδια στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα που καλείται να ξεπεράσει το Νηπιαγωγείο του TheKeyCreativeSchool?
Ναι, κι αυτό γιατί ακόμα και ο Γκάρντνερ (εισηγητής της Θεωρίας της Πολλαπλής Νοημοσύνης) τονίζει το ρόλο του πολιτισμού στην ανάπτυξη κάθε είδους νοημοσύνης. Κύριος «ένοχος» για την άνιση ανάπτυξή τους θεωρείται το σχολείο, που επικεντρώνεται στην καλλιέργεια δύο µόνο τύπων: γλωσσικής και λογικοµαθηµατικής, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα τις υπόλοιπες.
Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν:
ο κάθε μαθητής να μαθαίνει με το δικό του τρόπο
ο δάσκαλος να διδάσκει με πολλαπλούς τρόπους
Για παράδειγμα, μια αρχή της φυσικής μπορεί να διδαχθεί στα παιδιά με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, ανάλογα με τις ανάγκες τους. Μέσα από τα μαθηματικά, τη λογική, τη γλώσσα, ένα διάγραμμα στον χώρο, μια άσκηση του σώματος. Έτσι θα γίνει κατανοητή.
Οι αρχές του Νηπιαγωγείου Πολλαπλής νοημοσύνης είναι ότι όλοι οι μαθητές είναι ευφυείς με τον δικό τους τρόπο και πρέπει:
να έχουν ευκαιρίες να χρησιμοποιούν την ευφυία τους • να αξιολογούνται με τρόπο δίκαιο ως προς τη νοημοσύνη • να έχουν ευκαιρίες να επιλύουν προβλήματα της πραγματικής ζωής • να διδάσκονται και να κατανοούν • να μαθαίνουν και να αναπτύσσουν τα είδη της προσωπικής τους νοημοσύνης σε μια κουλτούρα σεβασμού • να μαθαίνουν μέσω των διαφορετικών ειδών νοημοσύνης τους • να δείχνουν ικανότητα στις διαφορετικές ευφυίες.
Ποιος είναι ο ρόλος των γονιών κατά την εκπαιδευτική διαδικασία; Γίνονται και οι ίδιοι μαθητές; Μαθαίνουν και αυτοί να κατανονούν καλύτερα τα παιδιά τους;
Ο ρόλος των γονέων θεωρείται πάρα πολύ σημαντικός και συμμετοχικός, καθώς στόχος μας είναι η συνεργασία εκπαιδευτικών και γονέων στο δρόμο για την ανακάλυψη του προφιλ νοημοσύνης του κάθε παιδιού. Οι γονείς είναι οι καλύτεροι συνοδοιπόροι μας για τη διαμόρφωση μιας καλύτερης εκπαίδευσης τόσο των ίδιων, για την πλήρη αποδοχή των παιδιών τους, την ανακάλυψη των κλίσεών τους, τη συμμετοχή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία, την μη σύγκριση των παιδιών τους με τα άλλα παιδιά, αλλά και την εκπαίδευση των παιδιών να χρησιμοποιούν τα δυνατά τους σημεία για να εξελίσσονται ως ατόμα και να ενισχύουν με αυτό τον τρόπο τα αδύναμα. Ονειρό μας είναι ένα Σχολείο ανοιχτό στην Κοινωνία και τις Κοινωνικές Δομές που εντάσσει τα παιδιά σε αυτή και τα κάνει να νιώθουν ότι έχουν ‘φωνή’ και ‘δύναμη’ στη διαμόρφωση ενός καλύτερου κόσμου με ίσες ευκαιρίες για όλους.
Έχεις σπουδάσει και εργαστεί στο Λονδίνο, πες μας δυο λόγια για την εμπειρία σου από το αγγγλικό εκπαιδευτικό σύστημα. Ποιες ομοιότητες και διαφορές εντοπίζεις με το ελληνικό;
Η εμπειρία μου στο Λονδίνο μπορώ να πω πώς ήταν και αυτή καταλυτική στο να ανακαλύψω την Θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης. Κι αυτό γιατί ερχόμενη σε επαφή με το Αγγλικό Εκπαιδευτικό Σύστημα, ένα Σύστημα εκ διαμέτρου διαφορετικό από το ελληνικό, με έκανε να προβληματιστώ περαιτέρω και να αρχίσω να ψάχνω ποιός θα ήταν τελικά αυτός ο συνδυασμός που θα οδηγούσε στην καλύτερη και πιο ισότιμη εκπαίδευση των παιδιών.
Έτσι αν στην Ελλάδα για παράδειγμα το Εκπαιδευτικό Σύστημα θεωρείται κυρίως ”δασκαλοκεντρικό” στην Αγγλία τουλάχιστον στην Προσχολική Εκπαίδευση θεωρείται κυριώς ” παιδοκεντρικό” , μια συνεχής παρατήρηση των παιδιών και οργάνωση δραστηριοτήτων με βάση μόνο τις καθημερινές ενασχολήσεις του κάθε παιδιού κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων, σε σημείο όμως που χάνεται σε αρκετό βαθμό η δημιουργικότητα και η καθοδήγηση του εκπαιδευτικού σε νέα εκπαιδευτικά μονοπάτια. Έτσι άρχισα να συνειδητοποιώ στην πράξη ότι δεν υπάρχει τέλειο Εκπαιδευτικό Σύστημα και ότι αυτό, αν υπήρχε, θα ήταν κάπου στη μέση Ελληνικού και Αγγλικού, ή ένας συνδυασμός και των δύο. Κάπως έτσι ξεκίνησε η αναζήτηση μου και η ανακάλυψη της Θεωρίας της Πολλαπλής Νοημοσύνης.
Λένε πως οι Δανοί έχουν τα πιο ευτυχισμένα παιδιά, ενώ η Φιλανδία φημίζεται για το εκπαιδευτικό της σύστημα. Τι έχουν κάνει οι βόρειοι αυτοί λαοί και έχουν καταφέρει να σκοράρουν στην ενότητα «παιδί»;
Έχουν, ευτυχώς για αυτούς και δυστυχώς για μας, συνειδητοποιήσει πως ένα ευτυχισμένος άνθρωπος και αργότερα πετυχημένος επαγγελματίας δημιουργείται μόνο μέσα απο τα εσωτερικά κίνητρα για μάθηση και την ενεργητική ανακάλυψη αυτού του κόσμου.
Έχουν δημιουργήσει έτσι ένα Εκπαιδευτικό Σύστημα το οποίο δίνει χώρο και ποιοτικό χρόνο στα παιδιά να γίνουν οι ίδιοι ενεργητικά μέλη της εκπαιδευτικής διαδικασίας, να αφομοιώνουν γνώσεις μέσω διαφορετικών αντικειμένων και κυριώς όλα αυτά κατα τη διάρκεια του σχολείου, αφήνοντας τους ελεύθερο χρόνο μετά από αυτό. Έχουν καταφέρει να κάνουν το Σχολείο αγαπητό στα παιδιά γιατί ανάμεσα στην προετοιμασία για τις εξετάσεις επιλέγουν την προετοιμασία για τη ζωή, γιατί πιστεύουν στη μάθηση μέσα από το παιχνίδι και το σύνθημα των δασκάλων τους είναι «Ας αφήσουμε τα παιδιά να είναι παιδιά». Δεν τους αγχώνει το διάβασμα μετά το σχολείο, ούτε έιναι αναγκασμένοι να κάθονται σε ένα θρανίο ακούγοντας παθητικά τον δάσκαλο, κι αυτό απο μόνο του αποτελέι μεγάλη καινοτομία και επιτυχία. Επιπρόσθετα η Αρχιτεκτονική των Σκανδιναβικών Σχολείων άρχισε να προβάλλει την ανάγκη για ποιοτικά φτιαγμένους χώρους σύμφωνους με τις ανάγκες κάθε ηλικακής ομάδας.Ποιό παιδί δε θα ανυπομονούσε να πάει σε ένα τέτοιο σχολείο;
«Ας αφήσουμε τα παιδιά να είναι παιδιά»
Το TheKeyCreativeSchool ξεκίνησε τη λειτουργία του -και συνεχίζει- σαν ΚΔΑΠ. Μετά το σχολείο, ποιες είναι οι ανάγκες που έρχεται να καλύψει ένα ΚΔΑΠ;
Όπως προαναφέρθηκε το κενό που υπάρχει στο εκπαιδευτικό μας σύστημα σήμερα, το οποίο προωθεί κυρίως την Λεκτική-Γλωσσική και Λογικομαθηματική Νοημοσύνη έρχεται να καλύψει το ”Τhe Key Creative School” με τις απογευματινές δραστηριότητες του ΚΔΑΠ και να δώσει την ευκαιρία στα παιδιά μέσα από καινοτόμες δράσεις και δραστηριότητες να ανακαλύψουν το προφιλ νοημοσύνης τους αλλά και να αναπτύξουν τα υπόλοιπα είδη. Στόχος μας είναι να ”ξεκλειδώσουμε” την πόρτα που οδηγεί τα παιδιά στο να μάθουν να αγαπούν την μάθηση και ”να μάθουν” πώς να μαθαίνουν με τον δικό τους τρόπο και με κίνητρο την εσωτερική τους ικανοποίηση ότι τα καταφέρνουν και αυτοβελτιώνονται.
Ποιες είναι ενδεικτικά οι δραστηριότητες που προσφέρει το TheKeyCreativeSchool σαν ΚΔΑΠ και πες μας αν βασίζονται και αυτές στη θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης;
Όλο το πρόγραμμα του ΚΔΑΠ έχει εκπαιδευτικό ρόλο και υπόβαθρο και στηρίζεται στην Ανάπτυξη της Πολλαπλής Νοημοσύνης των παιδιών. Τα παιδιά ερχόμενα στον χώρο μας έχουν την δυνατότητα να ενταχθούν σε ένα τμήμα με βάση την ηλικία τους και να έρχονται δυο φορές την εβδομάδα στο ΚΔΑΠ παρακολουθόντας τμήματα Πολλαπλής Νοημοσύνης (υπάρχει και δυνατότητα συμμετοχής μέσω ΕΣΠΑ). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στα πλαίσια της κάθε θεματικής τα παιδιά ερχόμενα στον χώρο συμμετέχουν σε δραστηριότητες όπως Αρχιτεκτονικές Κατασκευές (Αναπτυξη Χωροταξικής Νοημοσύνης), Πειράματα (Ανάπτυξη Λογικομαθηματικής Νοημοσύνης), Θεατρικό Παιχνίδι (Ανάπτυξη Διαπροσωπικής Νοημοσύνης), Μουσική (Ανάπτυξη Μουσικης Νοημοσύνης), Χορός και Γυμναστική με Τραπολίνα (Ανάπτυξη Κιναισθητικής Νοημοσύνης) κ.ο.κ.
Δίνεται έτσι η δυνατότητα στην Εκπαιδευτική ομάδα να παρατηρεί το κάθε παιδί μέσα από διαφορετικά εκπαιδευτικά αντικείμενα, να δημιουργεί δεσμούς με το παιδί και να ανακαλύπτει μαζί του με ποιό μέσο μαθαίνει καλύτερα, ποιο είδος Νοημοσύνης χρειάζεται ενίσχυση και με ποιόν τρόπο, ποιό είναι το Προφίλ Νοημοσύνης του.
Τι κάνει ένα παιδί και κατά συνέπεια έναν ενήλικο ευτυχισμένο;
Η κατα κύριο λόγο κάλυψη των παρακάτω αναγκών
Ανάγκη για Αγάπη
Ανάγκη για Ασφάλεια
Ανάγκη για Νέες Εμπειρίες και Ελευθερία στην Ανακάλυψη του Κόσμου
Ανάγκη για Αναγνώριση και Αποδοχή
Ανάγκη για Υπευθυνότητα
Που θα σας βρει κάποιος που ενδιαφέρεται να πάρει περισσότερες πληροφορίες;
Βρισκόμαστε στην Καλαμαριά και συγκεκριμένα στον Άγιο Παντελεήμονα, στην οδό Δαβάκη 42, Τ.Κ. 55133. Οι Εγγραφές μας τόσο στο Νηπιαγωγείο όσο και στο ΚΔΑΠ ξεκινάνε 27 Αυγούστου! Μπορείτε να μας βρείτε στο facebook ή να επικοινωνήσετε μαζί μας στο 2310 433 337
Αν θέλεις να διαβάσεις κάποια βιβλία που σχετίζονται με την Πολλαπλή Νοημοσύνη, μπορείς να αναζητήσεις κάποια προτεινόμενα βιβλία:
-Δραστηριότητες για την Υποστήριξη των Πολλαπλών Τύπων Νοημοσύνης στο Νηπιαγωγείο, ΦΙΠΣ ΠΑΤ- ΣΙΛΕΡ ΠΑΜ, Εκδόσεις: Σαββάλας
– «On Teaching for Understanding: A Conversation with Howard Gardner» στο Authentic Learning, V. 50, N. 7, P . 4-7, April 1993, Brandt, R., διαθέσιμο στο διαδίκτυο
Φέτος τα Χριστούγεννα η Ολυμπία ζήτησε από τον Άγιο Βασίλη να της φέρει ένα ρομπότ. Όταν επικοινώνησε μαζί μου ο Σεραφείμ από την CoyoteLearner, λίγες μέρες μετά, για να μου συστήσει την ομάδα του και τα μαθήματα Ρομποτικής που σχεδίασαν στο διαδίκτυο, σκέφτηκα πως τελικά ο Άγιος Βασίλης όχι μόνο υπάρχει αλλά ακούει και τις ευχές των παιδιών! Ενθουσιάστηκα!
Η CoyoteLearner είναι μια εκπαιδευτική πλατφόρμα στο διαδίκτυο, όπου με τη βοήθεια σύντομων και περιεκτικών video, μπορούν τα παιδιά να μάθουν για τα ρομπότ και τον προγραμματισμό τους, δηλαδή για τη Ρομποτική. Κινούμενα σχέδια με πολύ χιούμορ εξηγούν στα παιδιά βήμα προς βήμα πώς να χειρίζονται το ρομπότ ενώ μετά από κάθε ενότητα υπάρχουν και σύντομες ερωτήσεις για την καλύτερη κατανόηση των μαθημάτων.
Φυσικά για να κατακτήσει κανείς τις βασικές γνώσεις της Ρομποτικής χρειάζεται να έχει και ένα ρομπότ και έτσι είναι αναπόφευκτο να αγοράσεις και να κάνεις φίλο σου το Ρομπότ Edison, ώστε να εφαρμόσεις τις γνώσεις που έμαθες. Το ρομπότ διαθέτει αρκετούς αισθητήρες (φωτός, ήχου, παρακολούθησης γραμμής, αποφυγής εμποδίων), 2 κινητήρες, φώτα LED, ηχητικό σύστημα και πολλά ακόμα που έμαθα και εγώ πρόσφατα και ενθουσιάστηκα πολύ!
Φυσικά δε μπόρεσα να αντισταθώ στη γνωριμία μας με την Ρομποτική, για την οποία ομολογώ πως δεν είχα καμία εξοικείωση, και έτσι αποκτήσαμε το Ρομπότ Edison και πρόσβαση στο μάθημα «προγραμματίζοντας το ρομπότ μου». Η Ολυμπία είναι μόλις 6 ετών και παρόλο που στο site της ομάδας αναφέρεται η ηλικία των 8+, τα καταφέραμε περίφημα! Ολοκληρώσαμε, παρέα, ήδη τις 5 πρώτες ενότητες των μαθημάτων (από τις 24) και παίξαμε με το ρομπότ δίνοντας του εντολή να κινείται πάνω σε μία γραμμή, να υπακούει στα παλαμάκια μας, να αποφεύγει εμπόδια με τη βοήθεια υπερύθρων και άλλα.
Τα πλεονεκτήματα των εκπαιδευτικών μαθημάτων της CoyoteLearner:
Είναι οικονομικά και πολύ καλής ποιότητας
Εισάγουν τα παιδιά στην τεχνολογία με έναν πολύ εύκολο τρόπο
Τα μαθήματα πραγματοποιούνται σε ένα ασφαλές και φιλικό περιβάλλον
Τα παιδιά περνούν δημιουργικό χρόνο μπροστά στον Υπολογιστή
Τα παιδιά μπορούν να επαναλάβουν τα μαθήματα όσες φορές θέλουν
Υπάρχει άμεση επικοινωνία με τον εκπαιδευτή μέσω της εκπαιδευτικής πλατφόρμας στην οποία θα αποκτήσετε πρόσβαση.
Μαζί με τα παιδιά μπορούν (αν θέλουν) να μάθουν και οι γονείς!
Οι δημιουργοί των προγραμμάτων είναι εξαιρετικά πρόθυμοι να σας λύσουν κάθε απορία, είτε κατά την αγορά των προϊόντων είτε κατά την εκπαίδευση μέσω των video. Δε νιώθεις δηλαδή ποτέ μόνος.
Τώρα που είπα «προγραμματισμού» παραλίγο να ξεχάσω να αναφέρω το πολύ ενδιαφέρον μάθημα που προτείνει η ομάδα του CoyoteLearner για παιδιά πάνω από 10 ετών, και αφορά την δημιουργία ηλεκτρονικών παιχνιδιών! Μέσω αυτού του προγράμματος, τα παιδιά φτιάχνουν τα δικά τους ηλεκτρονικά παιχνίδια με την βοήθεια κινουμένων σχεδίων!
Αυτό το διάστημα μπορείτε να βρείτε δυο πολύ ενδιαφέρουσες προσφορές στην ιστοσελίδα της CoyoteLearner.Η πρώτη σας επιτρέπει να αποκτήσετε το πρώτο βασικό πακέτο, που αφορά την ρομποτική, με μια σημαντική έκπτωση. Στην προσφορά περιλαμβάνεται το εκπαιδευτικό ρομπότ Edisonκαι η ετήσια συνδρομή με τα ηλεκτρονικά μαθήματα μέσω video. Περισσότερα για την πρώτη προσφορά θα βρείτε εδώ. Η δεύτερη προσφορά περιλαμβάνει τόσο το πρώτο πακέτο όσο όμως και το μάθημα «Δημιουργώ Παιχνίδια Προγραμματίζοντας». Περισσότερα για τη δεύτερη προσφορά θα βρείτε εδώ.
Εγώ προσωπικά έγινα θερμός υποστηρικτής της Ρομποτικής και η Ολυμπία το ίδιο!
Με αφορμή τη συμμετοχή του Πράσινου Σύννεφου στο Φεστιβάλ Bookpoints, επιλέξαμε τρία εικονογραφημένα παιδικά βιβλία , που τα αγαπάμε ιδιαίτερα για την όμορφη εικονογράφηση τους. Τα βιβλία αυτά έχουν εικονογραφηθεί από τρεις ιδιαίτερους δημιουργούς, που δεν αναπαριστούν απλά τα κείμενα, αλλά με τα χρώματα τους δημιουργούν ιστορίες μέσα στην ιστορία, δίνοντας φτερά στη φαντασία παιδιών, αλλά και μεγάλων!
Ένα βιβλίο για τη σημασία της ανάγκης όλων μας να περνάμε τα Χριστούγεννα μαζί με τα αγαπημένα μας πρόσωπα , με τις υπέροχες ξεχωριστές εικόνες του Scheffler να κυριαρχούν και να δίνουν ζωή στις περιπέτειες του Ξυλαράκη. Αγαπημένος εικονογράφος ακόμα και των πολύ μικρών παιδιών που αναγνωρίζουν τη δουλειά του σε όλα τα βιβλία!
Ένα βιβλίο για πολύ μικρά παιδιά, που πρέπει να ανακαλύψουν τα ζωάκια που κρύβονται κάτω από το χιόνι. Ο Eric Carle μας έχει προσφέρει βιβλία με καταπληκτική εικονογράφηση, με θέματα που έχουν σχέση κυρίως με τη φύση, τα ζώα και τη φιλία και με το βιβλίο αυτό εισάγει τα πολύ μικρά παιδιά στον πολύχρωμο κόσμο του !
Ένα βιβλίο που θα μας κάνει να δούμε τα χρώματα με άλλο μάτι! Μια ολοζώντανη ιστορία , γεμάτη χιούμορ με μοναδικές εικόνες από τον αγαπημένο Oliver Jeffers.
Παρουσιάσαμε ενδεικτικά τα βιβλία αυτά, γιατί πιστεύουμε ότι μπορούν να αποτελέσουν μια πρώτη επαφή με το έργο εξαίρετων εικονογράφων. Η λίστα με τους αγαπημένους εικονογράφους είναι πολύ μεγάλη και θα έπρεπε να γίνει μια ξεχωριστή αναφορά στους εξαιρετικούς Έλληνες εικονογράφους που έχουν δώσει νέα πνοή στο ελληνικό παιδικό – και όχι μόνο βιβλίο. Επισκεφθείτε με τα παιδιά σας το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς και αφήστε να διαλέξουν μόνα τους βιβλία με εικόνες που βρίσκουν ελκυστικές. Είναι το πρώτο βήμα για τη δημιουργία ενός μικρού βιβλιόφιλου
Γράφει η Ιωάννα Σεραφειμίδου | www.pigolampides.gr
Τον Μάρτιο του 2016, ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης ανακοινώνει την έναρξη λειτουργίας του Γραφείου Αστικής Ανθεκτικότητας, στο πλαίσιο της ένταξης της Θεσσαλονίκης στο πρόγραμμα των «100 Ανθεκτικών Πόλεων»
Την Κυριακή 05/11 πραγματοποιήθηκε μία δράση στο πάρκο Μηνά Πατρικίου, στα πλαίσια της ευρύτερης προσπάθειας του Δήμου Θεσσαλονίκης και του παραπάνω προγράμματος, με τον τίτλο Resilient Thessaloniki, για ανάδειξη των δημόσιων χώρων (στη συγκεκριμένη περίπτωση πάρκων) και την ευαισθητοποίηση των πολιτών για πιο ενεργή συμμετοχή και διοργάνωση αντίστοιχων δράσεων.
Ανέκαθεν μου άρεσαν τα πάρκα και πάντα ζήλευα τις ευρωπαϊκές πόλεις, που είχαν καταφέρει να διατηρούν ζωντανά τα πάρκα τους, όχι μόνο με τη μορφή υποδομών αλλά και με αυτή των ανθρώπων, που τα καταλαμβάνουν και τα χαίρονται.
Είμαι υπέρμαχος της άποψης πως Δήμος είμαστε εμείς οι πολίτες και πως δεν αρκούν τα παράπονα για τη διεκδίκηση ουσιαστικών και ποιοτικών δημόσιων χώρων. Πρέπει να αρχίσουμε να δημιουργούμε οι ίδιοι πολιτισμό, να φροντίζουμε τη γειτονιά μας, να συνεργαζόμαστε με τους γείτονές μας για το κοινό καλό. Πρέπει να δραστηριοποιηθούμε και τότε σίγουρα θα έχουμε αρωγό τον Δήμο και τους δημοτικούς μηχανισμούς.
Έκανα πολλές ερωτήσεις και έμαθα πολλά, τα οποία και θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σου. Αν έχεις και εσύ οποιαδήποτε απορία, άφησε το σχόλιό σου και θα προσπαθήσω με τη βοήθεια των αρμόδιων ανθρώπων να σου δώσω απάντηση και να εμπλουτίσω την ανάρτηση αυτή.
Πείτε μας λίγα λόγια για το πρόγραμμα Resilient Thessaloniki. Σε τι αποσκοπεί το πρόγραμμα και πως τελικά μπορεί να ωφελήσει τον πολίτη;
Μαρία Σιτζόγλου,Σύμβουλος του προγράμματος Resilient Thessaloniki, σε θέματα Κοινωνικού και Συμμετοχικού Σχεδιασμού: To 2014 η Θεσσαλονίκη πήρε μέρος σε μία διαγωνιστική διαδικασία μεταξύ εκατοντάδων πόλεων του κόσμου και κατάφερε να ενταχθεί στο διεθνές δίκτυο πόλεων “100 Ανθεκτικές πόλεις” – “100 Resilient Cities” pioneer by the Rockefeller Foundation.
Το πρόγραμμα “Ανθεκτική Θεσσαλονίκη” – “Resilient Thessaloniki” ξεκίνησε τον Μάρτιο 2016 με τη δημιουργία του Γραφείου Αστικής Ανθεκτικότητας του Δήμου Θεσσαλονίκης. Στόχος του προγράμματος είναι η διαμόρφωση και η προώθηση της μακροπρόθεσμης “Στρατηγικής Αστικής Ανθεκτικότητας – Θεσσαλονίκη 2030”, που απαντάει στις σημερινές αλλά και ενδεχόμενες μελλοντικές προκλήσεις και χρόνιες πιέσεις της πόλης μας, διαμορφώνοντας μία πιο ανθεκτική, βιώσιμη και φιλική πόλη.
Μία πρόκληση για την πόλη μπορεί να είναι ένας ισχυρός σεισμός, όπως επίσης μπορεί να είναι και η απεργία της αστικής συγκοινωνίας για μία μέρα. Είναι προετοιμασμένοι οι μηχανισμοί της πόλης μας για να ανταποκριθούν σε μία τέτοια απρόσμενη κατάσταση; Γνωρίζουμε άραγε εμείς οι πολίτες πως να ανταποκριθούμε σε μία τέτοια κατάσταση στην καθημερινότητά μας;
Μία χρόνια πίεση για την πόλη μπορεί να είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση, όπως επίσης μπορεί να είναι και η έλλειψη πρασίνου ή ευχάριστων ανοιχτών χώρων στη γειτονιά μας. Πως οι χρόνιες αυτές πιέσεις αντιμετωπίζονται στο επίπεδο στρατηγικών αποφάσεων των φορέων της πόλης αλλά και σε επίπεδο καθημερινής νοοτροπίας όλων μας;
Το πόσο συχνά μπορεί να χρησιμοποιούμε το αυτοκίνητό μας ή να φροντίζουμε το δημόσιο χώρο έξω από την κατοικία μας, συμβάλλει σημαντικά σε κάθε έργο μεγαλύτερης κλίμακας και συνεπώς στην βελτίωση της ποιότητας της καθημερινής μας ζωής.
Συνοψίζοντας, λοιπόν, ο σκοπός αυτής της στρατηγικής Αστικής Ανθεκτικότητας είναι να συνδυάσει και να προωθήσει μεγάλης κλίμακας σχέδια, όπως για παράδειγμα την αποτελεσματική διαχείριση αστικών απορριμμάτων ή την ανάπτυξη συστήματος διαχείρισης κινδύνου από ενδεχόμενες φυσικές καταστροφές, μέχρι τη δημιουργία προγραμμάτων κλίμακας γειτονιάς, όπως τα Ανοιχτά Σχολεία στη γειτονιά και την προώθηση συμμετοχικών διαδικασιών με γονείς και παιδιά για την εξασφάλιση ασφαλών διαδρομών των μαθητών από και προς το σχολείο.
Μπορείτε να μας δώσετε μερικές ιδέες για τη χρήση των δημόσιων χώρων από τους πολίτες; Σε ποιες περιπτώσεις χρειάζεται ειδική άδεια;
Μαρία Σιτζόγλου,Σύμβουλος του προγράμματος Resilient Thessaloniki, σε θέματα Κοινωνικού και Συμμετοχικού Σχεδιασμού: Ο δημόσιος χώρος αποτελεί τον καθημερινό χώρο όλων μας, καθώς είναι το πεδίο που κινούμαστε, συναντιόμαστε, εκφράζουμε τις απόψεις μας αλλά και επιλέγουμε για ψυχαγωγία και ξεκούραση. Τι καλύτερο λοιπόν από το να συν- δημιουργούμε και να συν- αποφασίζουμε για το δημόσιο χώρο της γειτονιάς μας.
Οι ιδέες και προτάσεις που έχουμε δει να διοργανώνονται με πρωτοβουλία της γειτονιάς, ποικίλουν από το σχεδιασμό παιχνιδιών στα πλακόστρωτα δάπεδα και ανάγνωση παραμυθιών μέχρι τη διοργάνωση δείπνου γειτονιάς και θερινού σινεμά στο πάρκο.
Η χρήση του δημόσιου χώρου αποτελεί δικαίωμα όλων μας, προφανώς και ο καθένας μπορεί να διοργανώσει κάτι στη γειτονιά του παρέα με τους φίλους του αρκεί σαφώς να μην επιβαρύνει ή δυσχεραίνει την ομαλή καθημερινότητα της γειτονιάς. Στην περίπτωση που η δράση μας προϋποθέτει την αποκλειστική χρήση κάποιου χώρου τότε θα πρέπει να αναζητήσουμε τον τρόπο αδειοδότησης.
Με πιο απλά λόγια, μπορεί για παράδειγμα το πάρκο της γειτονιάς μας να έχει ένα αμφιθέατρο, το οποίο θέλουμε ως πολίτες να χρησιμοποιήσουμε για μία βράδια θερινού σινεμά. Προκύπτουν τότε οι εξής απορίες: Που πρέπει να απευθυνθούμε; Πως θα πάρουμε ρεύμα; Πόσο καιρό πριν πρέπει να καταθέσω κάποιο αίτημα; Ποιους θα χρειαστεί να ενημερώσουμε;
Τα ερωτήματα αυτά αφορούν πληροφορίες που υπάρχουν αποσπασματικά χωρίς όμως να είναι συγκεντρωμένες ως βήματα, διαθέσιμες και γνωστές σε όλους μας. Αυτός είναι ο κύριος στόχος μας, να δημιουργήσουμε μία ανανεωμένη ενιαία διαδικασία, απλή και προσβάσιμη από όλους, που θα δίνει την ευκαιρία στον καθένα από εμάς να έχει μία ολοκληρωμένη εικόνα των δυνατοτήτων και των προϋποθέσεων για την υλοποίηση της ιδέας μας που θέλουμε να πραγματοποιήσουμε στη γειτονιά μας.
Photo credits: Κ. Στυλιάδης
Για την απλοποίηση της υφιστάμενης διαδικασίας παραχώρησης του δημόσιου χώρου για δράσεις πολιτών και παράλληλα την καλύτερη ενημέρωση, σχεδιάζουμε μία ανανεωμένη διαδικασία στα πρότυπα άλλων πόλεων που με επιτυχία έχουν καταφέρει να εμπνέουν και ενθαρρύνουν τους γείτονες να συνεργαστούν μεταξύ τους και να αναλάβουν δράση στη γειτονιά τους!
Ποιος δεν θα ήθελε στο πάρκο της γειτονιάς να διοργανώνονται ομαδικά παιχνίδια από παιχνίδι θησαυρού μέχρι scrabble, ημέρες ανοιχτής βιβλιοθήκης οπού πηγαίνοντας στο πάρκο μπορείς να διαβάσεις βιβλία της τοπικής βιβλιοθήκης ή πικ νικ γειτονιάς.
Τι απαιτεί αυτό; Τίποτα περισσότερο από τη συνεργασία της γειτονιάς!
Πόσο δύσκολο είναι; Το ξεκίνημα αποτελεί πρόκληση αλλά εάν γίνει η αρχή κάθε επόμενη δράση θα είναι όλο και πιο εύκολη.
Στόχος της πιλοτικής δράσης “Πάρκο όπως το θες!”, στο πάρκο Μηνά Πατρικίου ήταν ακριβώς αυτός – να γίνει η αρχή!
Τι ακριβώς συνέβη στο Πάρκο Μηνά Πατρικίου την Κυριακή 5 Νοεμβρίου; Πως ανταποκρίθηκε ο κόσμος; Ποιο ήταν το μήνυμα που θέλατε να μεταδώσετε;
Μαρία Σιτζόγλου,Σύμβουλος του προγράμματος Resilient Thessaloniki, σε θέματα Κοινωνικού και Συμμετοχικού Σχεδιασμού: Προφανώς δεν μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι δημιουργούμε μία λειτουργική διαδικασία χωρίς να την δοκιμάσουμε πριν την οριστικοποιήσουμε κι έτσι φτάνουμε στην Κυριακή 5 Νοεμβρίου και την δράση – πείραμα ¨Πάρκο όπως το θες!”.
Από την πρώτη στιγμή της προσπάθειας, αποφασίστηκε να διοργανωθεί μία πιλοτική δράση, που θα τεστάρει αυτή τη διαδικασία, ελπίζοντας ότι θα αποκαλύψει κάθε αδύναμο σημείο που μπορεί να έχει ξεφύγει.
Με την ένθερμη υποστήριξη της Ε’ Δημοτικής Κοινότητας, που αγκάλιασε αυτή την προσπάθεια, ξεκινώντας από τον περασμένο Απρίλιο, ανδιοργανώθηκαν συμμετοχικά εργαστήρια με ανοιχτό κάλεσμα προς όλους, με στόχο το σχεδιασμό της πιλοτικής δράσης στο πάρκο. Οι εργασίες των εργαστηρίων οδήγησαν στη δημιουργία ενός πυρήνα ενεργών πολιτών που αφιέρωσαν χρόνο και τις γνώσεις τους για το συντονισμό και τη διεξαγωγή της δράσης “Πάρκο όπως το θες!”, στο πάρκο Μηνά Πατρικίου.
Κάθε δραστηριότητα που πραγματοποιήθηκε αποτελεί ιδέα που κατατέθηκε από πολίτες στη διάρκεια των συμμετοχικών εργαστηρίων και υλοποιήθηκε με πρωτοβουλία, προσωπικό χρόνο και πόρους από τους ενεργούς πολίτες του πυρήνα συντονισμού. Τον πυρήνα αυτό ενδυνάμωσαν και άλλες ομάδες εθελοντών και χορηγών που αναγνώρισαν την αξία και το στόχο της προσπάθειας αυτής.
Photo credits: Γ. Σημιτόπουλος
Πως μοιάζει η επόμενη μέρα; Πέτυχε το πείραμα; Τι ακολουθεί; Πως μπορούν να ενημερώνονται οι πολίτες για τα επόμενα στάδια του Resilient Thessaloniki;
Μαρία Σιτζόγλου,Σύμβουλος του προγράμματος Resilient Thessaloniki, σε θέματα Κοινωνικού και Συμμετοχικού Σχεδιασμού: Θεωρούμε ότι το πείραμα πέτυχε, η πιλοτική δράση είχε απήχηση στη γειτονιά καθώς ο κόσμος στο πάρκο συμμετείχε στις δραστηριότητες, αναζήτησε με ενθουσιασμό περισσότερες πληροφορίες και στα πλαίσια της ανοιχτής διαδραστικής συζήτησης την Κυριακή στο πάρκο, δήλωσε ενδιαφέρον να μάθει πως και ακολουθώντας ποια διαδικασία μπορεί να διοργανώσει κάτι αντίστοιχο και στην δική του γειτονιά!
Όπως αναφέραμε και νωρίτερα, η δράση – πείραμα “Πάρκο όπως το θες!” αποτέλεσε την πιλοτική εφαρμογή της απλοποιημένης διαδικασίας παραχώρησης χώρου με τίτλο “Διαδικασία Αδειοδότησης Συμμετοχικών Δράσεων και Προσωρινών Παρεμβάσεων στη γειτονιά”. Ο τίτλος είναι λίγο μεγάλος γιατί στόχο έχει να καλύψει επαρκώς όλες τις ιδέες και ανάγκες πολιτών για την γειτονιά!
Η διαδικασία δεν είναι ακόμη θεσμοθετημένη, καθώς αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στο στάδιο επεξεργασίας των νέων δεδομένων μετά τη διεξαγωγή της πιλοτικής δράσης. Τα επόμενα βήματα είναι να οριστικοποιηθεί η διαδικασία και παράλληλα να ολοκληρωθεί ο οδηγός ενδυνάμωσης πολιτών “From Idea to Action” που θα περιλαμβάνει μία εργαλειοθήκη και κατάλογο καλών πρακτικών, τον οποίο ο καθένας μας μπορεί να συμβουλεύεται για να υλοποιήσει κάθε ευφάνταστη ιδέα του για τη γειτονιά.
Είναι σημαντικό να πούμε εδώ ότι η ανανεωμένη διαδικασία αλλά και ο οδηγός “From Idea to Action” προορίζεται να ανέβει στην ιστοσελίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης, με στόχο να μπορεί να γίνεται κατάθεση του αιτήματος αλλά και κατάλληλη ενημέρωση για τη διαδικασία με ένα κλικ!
Για να μείνετε συντονισμένοι για τα επόμενα στάδια και την ολοκλήρωση αυτής της προσπάθειας αλλά και για αντίστοιχα προγράμματα που προωθούν τη συμμετοχή των πολιτών, ακολουθήστε τη σελίδα Resilient Thessaloniki στο Facebook!
Παράλληλα με τις διάφορες δράσεις για τα παιδιά, πραγματοποιήθηκαν και κάποιες συζητήσεις. Μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας με λίγα λόγια τις ιδέες που κατατέθηκαν και τα συμπεράσματα στα οποία καταλήξατε;
Γεωργία Ποζουκίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης, ΑΠΘ: Αν και η επεξεργασία των καταγεγραμμένων ιδεών δεν έχει ολοκληρωθεί, μπορούμε να αναφέρουμε ότι πάγιο ζητούμενο των κατοίκων αποτελεί η δημιουργία ενός καθαρού και φιλόξενου πάρκου κυρίως για τα παιδιά. Προς αυτή την κατεύθυνση προτάθηκε η συστηματική καθαριότητα του πάρκου και η συντήρηση των ήδη υπαρχουσών εγκαταστάσεων, καθώς και η τοποθέτηση νέου αστικού εξοπλισμού. (π.χ. η καλύτερη συντήρηση της παιδικής χαράς, εγκατάσταση υποδομών πικ-νικ κα).
Οι κάτοικοι της περιοχής αναγνωρίζουν το γεγονός ότι δεν υπάρχει ο ανάλογος σεβασμός προς τον χώρο του πάρκου και δεδομένου ότι οι βασικότεροι χρήστες του είναι παιδιά, προτείνουν δράσεις όπως η οργάνωση εκδηλώσεων στο θεατράκι αλλά και η ανάγκη να δημιουργηθούν χώροι και κατ΄ επέκταση δραστηριότητες που θα απευθύνονται στους εφήβους της περιοχής (χώρος στάθμευσης για τα ποδήλατα, πίστες για skate, τέρματα ποδοσφαίρου κα).
Ακόμη, αν και αρκετοί ήταν αυτοί που δήλωσαν πως χρησιμοποιούν το πάρκο για τη βόλτα των σκύλων τους, ακόμα περισσότεροι εξέφρασαν την άποψη πως θα πρέπει να υπάρξει ειδικός (περιφραγμένος) χώρος για τα σκυλιά. Τέλος εκφράστηκε από αρκετούς η ανησυχία για την ύπαρξη παραβατικής συμπεριφοράς στο πάρκο.
Να σημειωθεί ότι η πλειοψηφία των ατόμων που συμμετείχαν στη συζήτηση είναι κάτοικοι της περιοχής που γειτνιάζει με το πάρκο, το οποίο επισκέπτονται πάνω από τρεις φορές την εβδομάδα.
Photo credits: Γ. Σημιτόπουλος
Ποιος ο ρόλος του Πανεπιστημίου (ΑΠΘ) σε αυτή τη δράση; Πως συνδέεται τελικά ένα πάρκο με το Πανεπιστήμιο, τη Βιβλιοθήκη, το Δήμο και τελικά τον πολίτη;
Γεωργία Ποζουκίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης, ΑΠΘ: Ο στόχος της συμμετοχής του τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ στη δράση είναι η ενεργοποίηση των κατοίκων της γειτονιάς ως προς την ανάληψη πρωτοβουλιών για υλοποίηση δράσεων στο πάρκο τους. Μέσα από μια σειρά ερωτήσεων και παιχνιδιών οι χρήστες του πάρκου μπαίνουν σε μια διαδικασία προβληματισμού σε σχέση με το τι δράσεις θα ήθελαν οι ίδιοι να υλοποιήσουν στο πάρκο τους καθώς και το πλαίσιο (διοικητικό και θεσμικό) μέσα στο οποίο θα μπορούσαν να τις υλοποιήσουν.
Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Πάρκο όπως το Θες, οι πολίτες, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, οι διοικητικές δομές του Δήμου Θεσσαλονίκης καθώς και οι τοπικοί πόροι & φορείς όπως πχ η παιδική βιβλιοθήκη της Δελφών, που βρίσκεται κοντά στο πάρκο, αποτελούν ισότιμα μέλη ενός συνεργατικού σχήματος που έχει στόχο την συν-επικοινωνία, τον συν-σχεδιασμό και την συν-απόφαση για την άρση της απομόνωσης και την επανεξοικείωση με το δημόσιο χώρο. Άποψη μας είναι ότι η δράση αυτή ενσαρκώνει ουσιαστικά ένα αναδυόμενο μοντέλο αστικής διακυβέρνησης, στο οποίο ο σχεδιασμός έχει επίκεντρο τον άνθρωπο και η εμπειρική γνώση των αποδεκτών του σχεδιασμού αποκτά βαρύνουσα σημασία και αξία και λειτουργεί συμπληρωματικά με την επιστημονική γνώση.
Photo credits: Γ. Σημιτόπουλος
Αρκεί το μεράκι των πολιτών για την ανάδειξη και ενεργοποίηση του δημόσιου χώρου; Πόσο τον βοηθά το υφιστάμενο πλαίσιο να αναλάβει δράση; Μήπως υπάρχουν πολλά εμπόδια και περιττές διαδικασίες; Τι μπορεί να κάνει το Resilient Thessaloniki για αυτό;
Δημήτρης Θεοδωράκος, Ενεργός πολίτης: Η πρωτοβουλία του κάθε πολίτη ατομικά αλλά και η ενεργός συμμετοχή ομάδων πολιτών συλλογικά, αποτελεί μια πολύ καλή αρχή για την ανάδειξη και διεκδίκηση του δημόσιου χώρου, ωστόσο αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό. Η αλλαγή νοοτροπίας και η υιοθέτηση μια διαφορετικής κουλτούρας γύρω απ’ τον δημόσιο χώρο από τους πολίτες είναι μια δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία, στην οποία για να φανούν αποτελέσματα και ουσιαστική αλλαγή χρειάζεται συνεχής προσπάθεια. Η γραφειοκρατία καθώς και το υφιστάμενο πλαίσιο που υπάρχει γύρω από τον δημόσιο χώρο, λειτουργεί πολλές φορές ανασταλτικά, αποθαρρύνοντας τους πολίτες.
Το Resilient Thessaloniki στο πλαίσιο της στρατηγικής Θεσσαλονίκη 2030, που εκπόνησε το προηγούμενο διάστημα βάση του 2ου στόχου, έθεσε ως πυλώνα τη διαμόρφωση μιας ανοιχτής πόλης, που ενισχύει τις πρωτοβουλίες των πολιτών και βελτιώνει την προσβασιμότητα τους στους ελεύθερους δημόσιους χώρους, γεγονός που σημαίνει ότι αναγνωρίζεται αυτή η ανάγκη της κοινωνίας των πολιτών και είναι στο χέρι μας να την εκμεταλλευτούμε. Κάτι που γίνεται αυτή τη στιγμή με την ανανεωμένη διαδικασία παραχώρησης του δημοσίου χώρου, το όποιο θα είναι ένα σημαντικό εργαλείο για εμάς, που θέλουμε να κάνουμε δράσεις μέσα σε πάρκα και πεζοδρόμους, καθώς θα απλοποιήσει τη διαδικασία και θα μειώσει το χρόνο έγκρισης του αιτήματος.
Photo credits: Γ. Σημιτόπουλος
Αρκεί το μεράκι των πολιτών για την ανάδειξη και ενεργοποίηση του δημόσιου χώρου; Εσένα προσωπικά τι σε κινητοποίησε, Έλενα, να αναλάβεις δράση μέσω της παιδικής βιβλιοθήκης;
Έλενα Χρυσαφίδου, Αρχιτέκτονας, Εθελόντρια Δημοτικής Βιβλιοθήκης Δελφών: Η ενεργοποίηση και το μεράκι των πολιτών δεν αρκούν. Αν δεν έχουν σύμμαχο τους την πολιτεία και τους θεσμούς που θα τους επιτρέψουν να υλοποιήσουν τα σχέδια τους για τη βελτίωση του δημόσιου χώρου.
Αυτή η βοήθεια είναι αναγκαία γιατί σε κάθε δημόσιο χώρο εμπλέκονται πολλά αντικρουόμενα συμφέροντα. Πιστεύω στη συνεργασία πολιτών και φορέων. Αν δεν υπάρχει τα οράματα δεν μπορούν να φτάσουν μακριά. Μπορεί ακόμα η παντελής έλλειψη διάθεσης από τη μεριά της πολιτείας να έχει προς όφελός της ενεργούς πολίτες, να προκαλέσει την αδιαφορία τους και την απογοήτευσή τους.
Η διάθεση μου να προσφέρω στους συμπολίτες μου και στα παιδιά της γειτονιάς μου βρήκε πολλή θετική ανταπόκριση από τους υπεύθυνους των βιβλιοθηκών του Δήμου Θεσσαλονίκης, όπως επίσης και οι πολύ καλές σχέσεις με το προσωπικό της βιβλιοθήκης Δελφών.
Δεν συνάντησα προσκόμματα, αλλά αντίθετα, μετά από χρόνια εθελοντικής προσφοράς και αμοιβαίας εμπιστοσύνης μου έδωσαν απεριόριστη ελευθερία να δράσω.
Βίβιαν, έχεις χρησιμοποιήσει ξανά το Πάρκο Μηνά Πατρικίου με την προσωπική σου ιδιότητα και δράση Tópio. Για ποιό λόγο ασχολείσαι με τον συγκεκριμένο δημόσιο χώρο?
Βίβιαν Δούμπα, Πολεοδόμος, Ιδρύτρια TOPIO: Το Πάρκο Μηνά Πατρικίου, ή Πάρκο Κρήτης όπως το λέμε στη γειτονιά, δεν το επέλεξα τυχαία.
Ο πρώτος λόγος είναι ότι το πάρκο βρίσκεται στη γειτονιά που έχουμε γεννηθεί και μεγαλώσει δυο γενιές της οικογένειας μου: η μητέρα μου, και ο αδερφός μου και εγώ. Οπότε, το πάρκο είναι ο πρώτος δημόσιος χώρος με τον οποίο ήρθα σε επαφή, οι πρώτες μου κούνιες, η πρώτη μου βόλτα με καρουζέλ, ο πρώτος μου χιονοπόλεμος και το πρώτο μου άραγμα σε παγκάκια. Το έχω συνδυάσει με πολλές στιγμές της ζωής μου, και γνωρίζω προσωπικά τον χαρακτήρα της περιοχής αλλά και τους ανθρώπους που κατοικούν και εργάζονται εκεί, οπότε δεν θα μπορούσα να κάνω διαφορετική επιλογή για την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος του Tópio.
Επίσης, το συγκεκριμένο πάρκο αποτελεί μια από τις καλές περιπτώσεις δημόσιων και ανοιχτών χώρων στη Θεσσαλονίκη, καθώς η διαμόρφωση του επιτρέπει για διαφορετικές παράλληλες χρήσεις: πράσινες ανοιχτές επιφάνειες, παιδική χαρά, δέντρα, χώρους ξεκούρασης και συνάθροισης και το πολύ σημαντικό θεατράκι. Βλέποντας όλες αυτές τις ευκαιρίες και δυνατότητες του πάρκου, θέλησα να εξερευνήσω το πως και πόσο ακόμα μπορούμε να βελτιώσουμε το πάρκο με μικρές παρεμβάσεις οι οποίες θα μας κάνουν βασικά να το δούμε διαφορετικά και να “εκμεταλλευτούμε” την καλή διαμόρφωση και υποδομή που διαθέτει ήδη.
Τέλος, το πάρκο βρίσκεται σε μια περιοχή η οποία διαθέτει έντονο χαρακτήρα γειτονιάς: έχει κατοικία, έχει πολλά καταστήματα τόσο στους κεντρικούς δρόμους όσο και στα στενάκια, περιφερειακά του πάρκου υπάρχουν σχολικές υποδομές όλων των βαθμίδων, υπάρχουν καφενεία, καφετέριες, εστιατόρια και μπαρ για όλες τις ηλικίες, φορείς και ομάδες πολιτισμού ποικίλων αντικειμένων και κλίμακας, και γενικότερα, είναι μια ζωντανή περιοχή η οποία αγκαλιάζει το πάρκο.
Υπάρχει, λοιπόν, τόσο η προσωπική μου σύνδεση, όσο και το ανθρώπινο δυναμικό και η υποδομή ώστε όλη αυτή η ενέργεια της γειτονιάς να εκφραστεί στο πάρκο και από ένας απλός δημόσιος χώρος να γίνει ο τόπος συνάντησης της κοινότητας και έκφρασης της δημιουργικότητας, να γίνει η καρδιά της γειτονιάς.
Ευχαριστούμε πολύ!
Δείτε εδώ το Σχέδιο της Στρατηγικής για την Αστική Ανθεκτικότητα «Θεσσαλονίκη 2030»
Ξυπνάς ένα πρωί και βλέπεις το δέντρο έξω από το παράθυρό σου κομμένο ή το παρκάκι της γειτονιάς να έχει γίνει πάρκινγκ. Καθημερινά, πια, βλέπεις το πεζοδρόμιο που σου αναλογεί να είναι κατειλημμένο από παράνομα σταθμευμένα αυτοκίνητα, τον πεζόδρομό σου πιασμένο από τραπεζοκοκαθίσματα και το ρέμα της περιοχής να μπαζώνεται, να εκτρέπεται και να στενεύει. Κι εκείνο το πράσινο λοφάκι που κάηκε…πώς έγινε και φύτρωσε σπίτια; Κι ύστερα αναρωτιέσαι γιατί ήρθαν οι πλημμύρες…
Ακόμη όμως και λιγότερο δραματικά γεγονότα, όπως η τοποθέτηση ενός αγάλματος στην πλατεία που διασχίζεις καθημερινά…. Ποιος αλήθεια αποφάσισε να τοποθετήσει εκεί τον Καραϊσκάκη, ας πούμε, ή ένα έργο αφηρημένης τέχνης που σου πλακώνει την ψυχή;
Μήπως έχεις λόγο για όλα αυτά;
Έχεις και παρέχεις. Ως γονιός, ως εκπαιδευτικός και ως έφηβος. Ως πολίτης γενικώς. Μπορούμε να παρέμβουμε απλώς και μόνο ασκώντας τα δικαιώματά μας. Υπάρχουν και δεν τα ξέρουμε.
Ξέρουμε, για παράδειγμα, ότι η τοποθέτηση ενός αγάλματος στον δημόσιο χώρο είναι αντικείμενο διαβούλευσης; Αρκεί να πάμε στο οικείο διαμέρισμα του Δήμου και να παρακολουθήσουμε τη δημόσια διαβούλευση.
Μπορούμε, πολύ πιο απλά, να σηκώσουμε το τηλέφωνο και να ρωτήσουμε την δημοτική αρχή για την «ύποπτη» αλλαγή στο περιβάλλον της γειτονιάς μας. Οι αρχές είναι υποχρεωμένες να μας δώσουν σωστή πληροφόρηση. Είναι το αναφαίρετο και προσφάτως κατοχυρωμένο από διεθνείς συμβάσεις δικαίωμά μας στην πληροφόρηση για περιβαλλοντικά θέματα. Κανείς δεν μπορεί να μας το αρνηθεί.
Κι αν διαπιστώσουμε ότι υπάρχει καταπάτηση κάποιου νόμου, τι μπορούμε να κάνουμε; Πολλά. Ο Συνήγορος του Πολίτη, η συλλογή υπογραφών, ο έλεγχος του κοινοβουλευτικού έργου, η ανοικτή διαβούλευση, ένα σωρό εργαλεία μας προσφέρει η δημοκρατία μας.
Δώρα για μας! Που δεν τα ξέρουμε.
Πώς όμως μπορούμε να μάθουμε κάποια βασικά τέτοια εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας για να αναλάβουμε δράση για την ποιότητα ζωής μας στην καθημερινότητά μας; Πώς μπορούμε να σταματήσουμε να νιώθουμε ανίσχυροι;
Το φάρμακο έρχεται σε ένα βιβλίο! Πράσινος Πυρετός ο τίτλος του βιβλίου, από τις Εκδόσεις Πατάκη. Ένα κόμικς που απευθύνεται σε εφήβους αλλά και σε γονείς, εκπαιδευτικούς και ενεργούς πολίτες. Μια παρέα εφήβων αναγκάζεται να αναλάβει δράση για τη διάσωση ενός ρέματος. Αναγκάζεται κυριολεκτικά γιατί πάσχει από ένα σπάνιο αλλεργικό σύνδρομο. Βγάζει σπυριά όταν νιώθει πως καταπατώνται οι νόμοι προστασίας του περιβάλλοντος. Και το φαρμακάκι είναι η δράση που περιγράφεται στο βιβλίο.
Ένα κόμικς που θα χαρούν μικροί και μεγάλοι. Ένας οδηγός τσέπης για ενεργούς πολίτες. Δοκιμάστε το. Κάνει καλό.
Χρήσιμες Πληροφορίες:
Η αγορά του βιβλίου ενισχύει το έργο του WWF. Συγγραφέας του είναι η Ελένη Σβορώνου, Υπεύθυνη Περιβαλοντικής Εκπαίδευσης του WWF Ελλάς. Πρόλογος από τη Θεοδότα Νάντσου, Υπεύθυνη Πολιτικής του WWF Eλλάς. Με πραγματικά παραδείγματα από τη δράση πολιτών στο παράρτημα.
Λίγα Λόγια για την Ελένη Σβορώνου
Η Ελένη Σβορώνου είναι υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο WWF Ελλάς. Όμως σε βιβλιοθηκάριους, εκπαιδευτικούς και εκατοντάδες παιδιά, είναι γνωστή για τις ιστορίες της. Πολλά από τα βιβλία της έχουν συμπεριληφθεί στις βραχείες λίστες των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων και του περιοδικού Διαβάζω. Έργα της απέσπασαν Εύφημο Μνεία (2014-15) από τη Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά. Συνεργάζεται τακτικά με το ηλεκτρονικό περιοδικό «Ο Αναγνώστης» γράφοντας κριτική παιδικού βιβλίου, διδάσκει δημιουργική γραφή σε σεμινάρια για μικρούς και μεγάλους, και εμψυχώνει παιδαγωγικά εργαστήρια για τη φύση και τον πολιτισμό.
Την Ελένη τίποτα από ό,τι συμβαίνει γύρω της δεν την αφήνει αδιάφορη. Το μάτι της παρατηρεί συνέχεια, η γλώσσα της κοφτερή, η καρδιά της γενναιόδωρη, συμπάσχει με τους ήρωές της, είτε είναι μια μικρή μετανάστρια από το Αφγανιστάν, είτε ένας έφηβος τον οποίο θα σημαδέψει το τελευταίο καλοκαίρι με τον παππού του στο νησί… Κι όταν επιλέξει να σχολιάσει την επικαιρότητα, το κάνει με χιούμορ, χωρίς διδακτισμό, με μια αμεσότητα που λίγοι πετυχαίνουν. Κι έτσι, ταυτιζόμαστε με τις ιστορίες της, και θέλουμε κι εμείς να γίνουμε Συνωμότες της τσουγκράνας, να σηκωθούμε από τον καναπέ μας και να κάνουμε τον κόσμο γύρω μας λίγο καλύτερο. Γιατί γι’ αυτό παλεύει η Ελένη, μέσα από τη δουλειά της και μέσα από τα γραπτά της: και το ξέρουμε, πως τα βιβλία και οι ιδέες είναι ένα φοβερό όπλο!
