ΠΟΛ(ε)ΙΣ είναι το θέμα για τη διετία 2017-2018, του ετήσιου τριήμερου εορτασμού «Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς» (ΕΗΠΚ), στον οποίο συμμετέχουν και οι 50 χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Πολιτισμού, ανάμεσά τους και η Ελλάδα.

Για την επόμενη διετία οι πόλεις, παλιές και νέες, μεγάλες ή μικρότερες, σημαντικές ή λιγότερο σπουδαίες θα προτείνουν μια διαφορετική αφήγηση της ιστορίας όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης. Ταυτόχρονα θα θέσουν προβληματισμούς και θα ανοίξουν συζητήσεις για τη μεταμόρφωσή τους μέσα στο σύγχρονο κόσμο και το μέλλον τους.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης εμπνέεται από το κεντρικό θέμα και συμμετέχει στον εορτασμό οργανώνοντας δύο δράσεις, οι οποίες στοχεύουν στο να παρουσιάσουν ποικίλες όψεις αυτού του πολύσημου κοινωνικού, πολιτικού και αρχιτεκτονικού σχηματισμού που συνιστούν οι πόλεις.

–περιοδική έκθεση με το έργο Α-ΠΟΛ(ε)ΙΣ της εικαστικού Άννης Καλτσίδου,

στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων «Ιουλία Βοκοτοπούλου». Πρόκειται για μία επιδαπέδια εγκατάσταση από λευκές μαρμάρινες πέτρες μέσα από τις οποίες αναδύονται δεκάδες πήλινα εκμαγεία χεριών, τα οποία μοιάζουν να αναζητούν διέξοδο κινούμενα ικετευτικά, προστατευτικά, φοβισμένα, δυναμικά.

Το έργο συμπληρώνεται  από ένα ηχητικό «κείμενο», το οποίο αποτελεί μείξη ποικίλων ήχων από την καθημερινή ζωή στη Θεσσαλονίκη. Η Καλτσίδου με το έργο της, του οποίου ο τίτλος είναι εμπνευσμένος από στίχο της Μήδειας του Ευριπίδη ενώ ταυτόχρονα αποτελεί δημιουργικό λογοπαίγνιο του θέματος των ΕΗΠΚ, σχολιάζει την πολυσημία των πόλεων ως τόπων αναχώρησης και άφιξης, κατοικίας και εγκατάλειψης, επικοινωνίας και εσωτερικής ερημιάς, όπου κάθε πολίτης είναι και άπολις. Διάρκεια έκθεσης έως 29 Οκτωβρίου.

– Θεατρικό δρώμενο με τίτλο Δρώντα μνημεία: το μουσείο “ερμηνεύει” την πόλη, σε συνεργασία με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος. Πρωταγωνιστές του δρώμενου, που εκτυλίσσεται σε τρεις πράξεις, είναι οι μορφές του αρχαιολόγου, του δημοσιογράφου, του πολίτη, ακόμη και του κατακτητή κατά τη διάρκεια του πολέμου. Πρωταγωνιστούν όμως και τα ίδια τα μνημεία: μία αττική σαρκοφάγος ρωμαϊκών χρόνων από το δυτικό νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης, το άγαλμα της Ηρακλειώτισσας από την Αρχαία Αγορά της πόλης, ο κρατήρας και ο πάπυρος του Δερβενίου. Μέσα από τη γραφή του Γιώργου Ιωάννου, της Μαρίας Κέντρου Αγαθοπούλου, του Ντίνου Χριστιανόπουλου, του Κωστή Παλαμά και του Πάμπλο Νερούδα, οι αρχαιότητες του μουσείου διεκδικούν μία ζώσα παρουσία στην καθημερινή εμπειρία της πόλης ως δέκτες και πομποί συμπεριφορών, πεποιθήσεων, χειρονομιών. Το θεατρικό κείμενο αποτελεί μία πρωτότυπη σύνθεση αρχαιολογικών μελετών, υπηρεσιακών εγγράφων, επιστολών πολιτών, δημοσιογραφικών άρθρων, διηγημάτων και ποιημάτων, η οποία έγινε από τη Στυλιάνα Γκαλινίκη, αρχαιολόγο του ΑΜΘ. Το δρώμενο σκηνοθετεί η Κική Στρατάκη, ηθοποιός του ΚΘΒΕ και σκηνοθέτης και τους ρόλους ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Αίγλη Κατσίκη, Γιάννης Μαστρογιάννης (βιολί), Ιωάννα Παγιατάκη, Λίλιαν Παλάντζα, Ρούλα Παντελίδου και Γιάννης Πανώριος.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017

18:30, αίθουσα περιοδικών εκθέσεων «Ιουλία Βοκοτοπούλου»:

Εγκαίνια της περιοδικής έκθεσης Α-ΠΟΛ(ε)ΙΣ της εικαστικού Άννης Καλτσίδου

20:00, φουαγιέ μουσείου:

Δρώντα μνημεία: το μουσείο “ερμηνεύει” την πόλη

Θεατρικό δρώμενο σε συνεργασία με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος

ΣΑΒΒΑΤΟ 23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2017

12:30, φουαγιέ μουσείου:

Δρώντα μνημεία: το μουσείο “ερμηνεύει” την πόλη

Θεατρικό δρώμενο σε συνεργασία με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος

Το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου, από τις 6 το απόγευμα μέχρι τις 10 το βράδυ ένα πολυθέαμα αφιερωμένο στα εκατό χρόνια της Πυρκαγιάς θα εξελιχθεί στην πόλη.

Βασισμένο σε μια ιδέα του Γιώργου Τούλα, που έχει και το γενικό συντονισμό, περιέχει θεατρικά κομμάτια σε πρωτότυπα κείμενα του συγγραφέα Σάκη Σερέφα, ειδικά γραμμένα για το πολυθέαμα, που σκηνοθετούν οι In Flux (Κορίνα Βασιλειάδου και Χάρης Πεχλιβανίδης), με τη συμμετοχή του φωνητικού συγκροτήματος Πλειάδες, ηθοποιών του ΚΘΒΕ και 35 σπουδαστών των σχολών θεάτρου της πόλης, ενδυματολόγους τις Σόνια Σαμαρτζιδου και Ελένη Κανακίδου, video mapping από τους visual artists Mark & The koksinel, με σκηνογράφο-σχεδιαστή της μακέτας της θαλάσσιου μετώπου της πόλης το Γιάννη Κατρανίτσα και καύση από τον ειδικό στα σπέσιαλ εφέ Μιχάλη Σαμιώτη, τη φωτιστική εγκατάσταση των Beforelight, την γραφιστική επιμέλεια των Dolphins.

Η έναρξη θα γίνει στην Πλατεία Μουσχουντή, στην Άνω πόλη, εκεί όπου ξεκίνησε η φωτιά από ένα σπίτι. Στον υπαίθριο χώρο της πλατείας, πλάι στο τείχος της πόλης, θα στηθεί μια δραματοποιημένη αφήγηση από ηθοποιούς, πλαισιωμένη από μουσικές παρεμβάσεις με αυθεντικά μουσικά κομμάτια της εποχής από την μουσική παράδοση των Ελλήνων, των Εβραίων και των Οθωμανών, που κατοικούσαν στη Θεσσαλονίκη εκείνες τις ημέρες. Η συνέχεια μας βρίσκει στην οδό Εδέσσης, περιοχή που γλύτωσε από τη μήνη της πυρκαγιάς.

Οι In Flux σκηνοθετούν τους Θάνο Φερετζέλη, Νίκο Ράμμο, Δημήτρη Σπορίδη και Ειρήνη Κυριάκου, την Αλίκη Ατσαλάκη και 35 νέους ηθοποιούς από τις σχολές θεάτρου σε ένα πολυθέαμα αφήγησης της ιστορίας της πυρκαγιάς. Στο ρόλο του Ερνέστου Εμπράρ ο Δημήτρης Ναζίρης. Μουσική επένδυση/ ηχοτοπία: φωνητικό σύνολο Πλειάδες.

Στο Μπενσουσάν Χαν και το  νέο πολυχώρο Ύψιλον (πρώην Κίρτζι Χαν), στήνεται ένα pop up σινεμά που προβάλει τα αυθεντικά φιλμ που δείχνουν την πόλη στην πυρά, προχωρούμε σε μια σειρά από παρεμβάσεις στα διατηρητέα κτίρια των δρόμων που δημιουργούν στο σημερινό κάτοικο της πόλης το αίσθημα του εγκλωβισμού που ένοιωθαν οι κάτοικοι της πόλης τότε.  Tον κινηματογράφο στήνει το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με τη μουσική συνοδεία της ΚΟΘ. Φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ δημιουργούν με έμπνευση τη μεγάλη Φωτιά. Επίσης μια μοναδική φωτογραφική έκθεση με τα ευρήματα της περιόδου της Πυρκαγιάς από τις ανασκαφές του Μετρό.

Το Κρατικό Ωδείο συμμετέχει με τους μουσικούς Αλέξανδρος Τύπου και Στεφανία Χασάπη που θα παίξουν στο μπαλκόνι του Ύψιλον το πασίγνωστο tango La Cumparcita γραμμένο ακριβώς την εποχή της Πυρκαγιάς του 1917.

Το Κρουστόφωνο θα συνοδεύει το εργαστήριο της Πέμπτης Δημοτικής Κοινότητας εμπνευσμένο από την Πυρκαγιά, στο πλακόστρωτο της οδού Εδέσσης.

Η Σχολή Κινηματογράφου του ΑΠΘ δείχνει μια σειρά ταινίες μικρού μήκους των φοιτητών της που γυρίστηκαν εμπνευσμένες από την Πυρκαγιά, η Πέμπτη Δημοτική Κοινότητα του Δήμου, δημιουργεί ένα εικαστικό εργαστήρι στο δρόμο για παιδιά εμπνευσμένο από την Πυρκαγιά. To Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών θα είναι εκεί επίσης με δράση για παιδιά.

Τέλος η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης σε ένα αναπάντεχο μουσικό happening εμπνευσμένο από την Πυρκαγιά πoυ θα εξελιχθεί στο Ύψιλον, το δρόμο και την πλατεία Εμπορίου.

‘Σαν χθες και σήμερα’
Το μουσικό δρώμενο βασίζεται στον ήχο των κρουστών και στις φωνητικές παρεμβάσεις, δημιουργώντας ένα σύνολο εικόνων και παραστάσεων σχετικών με τα συναισθήματα και τις αναμνήσεις των γεγονότων εκείνης της εποχής.

Σύνθεση και επιμέλεια : Κώστας Χανής – Αθηνά Κατσανεβάκη

Σύνολο Κρουστών του Σ.Ω.Θ
Κώστας Χανής, Δώρα Μηλιοπούλου, Αναϊτά Μομενί, Θοδωρής Θεοδωρόπουλος, Αθηνά Πασχαλίδου, Ελένη Καψούρα, Σοφία Χριστοδουλοπούλου, Ντίμη Ευσταθίου, Θανάσης Χασάπης, Σταυρούλα Τσέλιου, Αναστασία Κωσταροπούλου, Μελίνα Παπαδοπούλου, Νίνα Βασιλειάδου, Θεόφιλος Τερεζάκης, Άννα Αϊβαζίδου, Βύρων Μαστροσάββας

Φωνητικές παρεμβάσεις: Αθηνά Κατσανεβάκη, Ελένη Σινιάρη, Φλέρυ Βλαχοδήμου, Αφροδίτη Κουάντρι, Ειρήνη Δουλκερίδου, Αθανασία Παπαμαρτζιβάνου, Σωτηρία Εγινλόγλου

‘Benjamin Britten – Fanfare of St.Edmundsbury για τρεις τρομπέτες’
Τρομπέτα: Γρηγόριος Νέτσκας, Γιώργος Λασκαρίδης, Ιωάννα Γανίτη

‘Ελεύθερος αυτοσχεδιασμός πάνω στις ταινίες για την πυρκαγιά’
Σοπράνο σαξόφωνο: Νικόλας Σκορδάς
Ούτι: Κώστας Παπαγιαννίδης

Η κορύφωση έρχεται στην πεζοδρομημένη, λόγω της ημέρας, παραλιακή λεωφόρο Νίκης στις 9 το βράδυ. Με ένα πολυθέαμα που ξεκινά από το κτίριο της Λέσχης Θεσσαλονίκης, Λ. Νίκης 63, στο σημείο που σταμάτησε η πυρκαγιά μετά από 32 ώρες που έκαψε την πόλη, το οποίο μεταμορφώνεται χάρη σε ένα γιγάντιο video mapping από τους Mark & The koksinel, ομάδα visual artists, ενώ ηθοποιοί θα αφηγηθούν βασιζόμενοι σε αληθινές μαρτυρίες και γεγονότα.

Στη συνέχεια καλλιτέχνες του δρόμου με φωτιές και η Φιλαρμονική του Δήμου οδηγούν τον κόσμο που παρακολουθεί το δρώμενο προς την πλατεία Αριστοτέλους, παιανίζοντας εμβατήρια που ακούγονταν στην πόλη κατά τη διάρκεια του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου εκείνων των ημερών της φωτιάς, ενώ ταυτόχρονα φλόγες φωτίζουν ολόκληρο το δρόμο και τη θάλασσα.

Στο γυάλινο περίπτερο της Αριστοτέλους, μεταξύ Ολύμπιον και Electra Palace, οι Beforelight στήνουν μια εγκατάσταση εμπνευσμένη από την πυρκαγιά.

Memory Scratch

Στις εξωτερικές πλευρές του Περιπτέρου της Αριστοτέλους τοποθετείται μια παχιά επίστρωση στάχτης. Εσωτερικά, το Περίπτερο φωτίζεται με σειρά προβολέων μεγάλης έντασης, δημιουργώντας ένα έντονο, wash κόκκινου χρώματος σε διαβαθμίσεις. Ο συμμετέχων περαστικός καλείται να “ξύσει” είτε με το χέρι του είτε με τη βοήθεια κάποιων εργαλείων αυτήν την επιφάνεια και να επιτρέψει στο κόκκινο φως να απλωθεί στο δρόμο.

Με έναν τρόπο, το υλικό που απομένει μετά τη φωτιά, η στάχτη, γίνεται το ενδιάμεσο στοιχείο που ενώνει τον κάτοικο με τη συλλογική μνήμη της πόλης για το συγκεκριμένο γεγονός. Ο συμμετέχων καλείται να “ξύσει” τη μνήμη της πόλης του με τα ίδια του τα χέρια, και να την αφήσει να ξεχυθεί στο δημόσιο χώρο.

Στο ύψος της νότιας πλευράς της πλατείας, μια τεράστια μακέτα που αποτυπώνει την όψη της παραλίας τον καιρό της πυρκαγιάς, που θα εκτεθεί προηγουμένως για δέκα μέρες στη νότια πύλη της Έκθεσης, προετοιμάζοντας την πόλη για αυτό που θα συμβεί, παίρνει φωτιά και ολοκληρώνει με συμβολικό τρόπο την μεγάλη αυτή διαδραστική γιορτή αφιερωμένη στη μνήμη της πόλης. Τη στιγμή της καύσης θα παίζει η μπάντα του Γ.Σώματος Στρατού.

Το όλο project θα κινηματογραφηθεί από το σκηνοθέτη Χρήστο Νικολέρη και θα αποτελέσει ένα μοναδικό υλικό που θα μείνει ελεύθερο στο youtube ως ντοκουμέντο για το πως η πόλη τίμησε αυτή την επέτειο.

Αυτή θα είναι η συμβολή της parallaxi, του παλαιότερου σε κυκλοφορία free press στην Ελλάδα, που από το 1989 υπηρετεί τη δημοσιογραφία και τις τέχνες στη Θεσσαλονίκη στη φετινή επέτειο. Όπως κάθε δράση του Θεσσαλονίκη Αλλιώς θα είναι φυσικά με ελεύθερη είσοδο.

Αν έχεις τη διάθεση να βοηθήσεις ως εθελοντής στο project αυτό, που δουλεύεται ήδη οκτώ μήνες, στείλε mail με τα στοιχεία σου στο thessalonikiallios@gmail.com και  θα επικοινωνήσουν μαζί σου. Γίνε κομμάτι μιας μεγάλης δημιουργικής γιορτής, αντάξιας μιας επετείου που άλλαξε τη ζωή της πόλης.