Μια συζήτηση με την Εύχαρις Παναγοπούλου για τη σχέση πατέρα – παιδιού, την Πολιτιστική Ψυχοθεραπεία και το όραμα για ένα Κέντρο Τέχνης και Οικογένειας στη Θεσσαλονίκη

Μια πολυθρόνα στο Βασιλικό Θέατρο γίνεται η αφετηρία ενός βαθιά ανθρώπινου ταξιδιού. Η ψυχολόγος και Αν. Καθηγήτρια του ΑΠΘ, Πρόεδρος της ΣύΖευξης, Εύχαρις Παναγοπούλου, προσκαλεί για δεύτερη φορά το κοινό της Θεσσαλονίκης σε μια ανοιχτή συνεδρία επί σκηνής, σε μια πολιτιστική ψυχοθεραπεία,  με τίτλο: «Εγώ… ο Μπαμπάς μου».

Οι Γιώργος Καπουτζίδης, ο Θοδωρής Παπακώστας και ο Χάρης Βαρθακούρης, μαζί με μπαμπάδες της πόλης μας, συμμετέχουν σε μια εκδήλωση που συνδυάζει επιστήμη, τέχνη και ψυχοθεραπεία με στόχο την υποστήριξη του Κέντρου Επιστήμης, Τέχνης, και Οικογένειας για την ενδυνάμωση κάθε οικογένειας.

Λίγο πριν την εκδήλωση, η Εύχαρις μιλά στις Πυγολαμπίδες για το όραμά της, τη σημασία της πατρότητας, αλλά και για το πώς η τέχνη μπορεί να αγγίξει τις πιο ευάλωτες πλευρές μας — και να τις μεταμορφώσει.

 

Συνέντευξη στην Ιωάννα Σεραφειμίδου

 

Εύχαρις, τι σημαίνει για εσένα η “Πολιτιστική Ψυχοθεραπεία”; Πώς γεννήθηκε αυτή η καινοτόμα ιδέα;

Η Πολιτιστική Ψυχοθεραπεία, είναι μία αποτελεσματική μέθοδος «μετάφρασης» της επιστήμης σε βίωμα. Αυτή η διαδικασία πλαισιώνεται, πάντα, από διαφορετικές μορφές τέχνης –από μουσική, από χορό, από θεατρική αφήγηση- και απευθύνεται στο ευρύ κοινό.

Είναι ένα ταξίδι που μας δημιουργεί συναισθήματα, μας ψυχαγωγεί, μας προβληματίζει, χωρίς να μας εκθέτει. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε εμείς που δουλεύουμε στον χώρο της ψυχοθεραπείας -μετά από είκοσι χρόνια μελέτης πάνω στα νούμερα για το πώς, τελικά, τα συναισθήματα και οι σχέσεις επηρεάζουν τον τρόπο που ζούμε- είναι ότι δεν βρίσκουμε ένα «όχημα» για να περάσουμε αυτά τα δεδομένα στον κόσμο· ό, τι και να κάνουμε, υπάρχει τεράστιο χάσμα στη «μετάφραση» των δεδομένων και σε αυτό που ο κόσμος παίρνει και με το οποίο νιώθει καλά.

Παιδευόμουν πάρα πολύ καιρό να βρω πώς μπορώ να «μεταφράσω» όλες αυτές τις μελέτες που η ίδια έκανα, όλα αυτά τα χρόνια, σε ένα βίωμα για τον κόσμο. Και, ξαφνικά, συνειδητοποίησα ότι το «εργαλείο» είναι η τέχνη!

Η Πολιτιστική Ψυχοθεραπεία είναι μια μορφή συμπεριληπτικής πολιτιστικά θεραπευτικής συνδημιουργίας στην οποία συμμετέχουν ισότιμα επιστήμονες, καλλιτέχνες, επαγγελματίες και ερασιτέχνες, μεγάλοι που θέλουν να μείνουν παιδιά και παιδιά που βιάζονται να γίνουν μεγάλοι. 

 

Τι σε κινητοποιεί να συνεχίζεις να δημιουργείς αυτές τις δράσεις; Πώς φαντάζεσαι το Κέντρο Τέχνης και Οικογένειας σε 5 χρόνια από σήμερα;

Η οικογένεια σημερα δοκιμάζεται, τόσο από την καθημερινότητα, όσο και από εξωτερικές κρίσεις που επηρεάζουν κοινότητες. Η ελληνική οικογένεια χρειάζεται ενδυνάμωση, χαρά, και υποστήριξη. Καθημερινά βλεπω στη δουλειά μου γονείς που έχουν γίνει τέλειοι managers των παιδιών τους, αλλά έχουμε χάσει την ικανότητα απλά να είμαστε με τα παιδιά μας.

Επίσης οι γονείς σήμερα είμαστε κουρασμένοι. Δεν θέλουμε ακόμη έναν να μας πει τι θα κάνουμε. Αλλά έχουμε ανάγκη να μας πει οτι το κάνουμε σωστά.  Εδω και 5 χρόνια λοιπόν οραματίστηκα ένα Κέντρο Τέχνης και Οικογένειας, που θα μεταφράζει τα δεδομένα της επιστήμης από την ψυχολογία, την παιδαγωγική, σε προγράμματα και δράσεις για την ενδυνάμωση της κάθε οικογένειας σήμερα. Ελπίζουμε οτι σε 5 χρόνια το Κέντρο ΣύΖευξη θα έχει πάρει την υποστήριξη που χρειάζεται για μπορέσει να προσφέρει τα προγράμματα του σε  όλους. 

Μετά την πρώτη εκδήλωση «Παιδεύουσι Τέκνα;» τον Απρίλιο, τι σε συγκίνησε περισσότερο από την ανταπόκριση του κόσμου;

Η γνήσια συγκίνηση που ένιωσαν όλοι από την εμπειρία που ζήσαμε, το γνήσιο “μοίρασμα” που έγινε από όλους, τόσο εντός όσο και εκτός σκηνής. Επίσης, το ότι ήρθε πολύς κόσμος και μας ρώτησε πώς μπορεί να βοηθήσει εθελοντικά για να υλοποιηθεί το όραμα για ένα Κέντρο Επιστήμης, Τέχνης, και οικογένειας στην πόλη μας. 

 

Η νέα δράση εστιάζει στους μπαμπάδες. Γιατί επιλέξατε να φωτίσετε τη σχέση πατέρα-παιδιού αυτή τη φορά;

Η σχέση πατέρα – παιδιού είναι μία σχέση ακόμη σχετικά αχαρτογράφητη, με πολλά συναισθήματα αμφίσημα, αντικρουόμενα, και σίγουρα χρειάζεται χώρο και υποστήριξη.

Το πρόγραμμα Story Dads στοχεύει στην ενίσχυση της σχέσης πατέρα παιδιού μέσα από την τεχνική του storytelling. Το storytelling είναι μια τεχνική που αξιοποιείται ευρέως στο εξωτερικό για την ενίσχυση ανθρώπινων σχέσεων ειδικά σε συνθήκες ή ανθρώπους που είναι πιο δύσκολη η ανοιχτή έκφραση συναισθημάτων.

Εκπαιδεύοντας μπαμπάδες στο storytelling των δικών τους ή και άλλων ιστοριών, ενισχύεται η σχέση τους με παιδιά, αλλά και τους ιδιαίτερα με τους εφήβους. Επίσης, είναι μία τεχνική πολύ χρήσιμη για μπαμπάδες που δεν μένουν στο ίδιο σπίτι με τα παιδιά τους η ταξιδεύουν λόγω δουλειάς. 

Τι ρόλο παίζουν τα πρόσωπα όπως ο Γιώργος Καπουτζίδης ή ο Θοδωρής Παπακώστας στη διαδικασία της “ψυχοθεραπείας επί σκηνής”; Πώς λειτουργούν ως “καθρέφτες” για το κοινό;

Οι ανοιχτές συνεδρίες που γίνονται επί σκηνής, είναι ολες αυτοσχεδιαστικές. Οι καλεσμένοι, μοιράζονται δικά τους βιώματα είτε ως “ρόλοι” είτε ως αληθινά πρόσωπα. Το κοινό παρακολουθεί, ταυτίζεται, ανακαλύπτει, ίσως ξαναγνωρίζει αγαπημένους χαρακτήρες, η ακόμη και..ιστορικά πρόσωπα από μια άλλη πλευρά, και έτσι ταξιδεύει και σε μια δική του διαδρομή πολιτιστικής αυτογνωσίας. 

 

Τι θα έλεγες σε έναν πατέρα που θέλει να γίνει πιο παρών στη ζωή του παιδιού του αλλά δεν ξέρει από πού να ξεκινήσει;

Να εκφράζει, όσο περισσότερο μπορεί, αυτά που νιώθει. Να βρει μόνος του τη σχέση που θέλει να έχει με το παιδί του, χωρίς διαμεσολαβητές, και να αναγνωρίσει ότι ο δρόμος της πατρότητας είναι στρωμένος με πολλά στερεότυπα που δεν θα τον διευκολύνουν!

 

Και μια πιο προσωπική ερώτηση: Αν είχες την ευκαιρία να καθίσεις εσύ στην πολυθρόνα και να απευθυνθείς στον δικό σου πατέρα, τι θα του έλεγες;

Ο πατέρας μου δεν ζει πια, και η αλήθεια είναι ότι όταν στα 5 μου φοβόμουν ότι θα μπουν κλέφτες στο σπίτι, στα 9 μου ότι θα γίνει πόλεμος, και στα 45 μου, όταν πάθαινα κρίσεις πανικού και νόμιζα ότι πεθαίνω, ήταν πάντα εκεί. Εγώ δεν νομίζω ότι ήμουν εκεί γι αυτόν όσο θα το ήθελα, και αυτό θα το κουβαλάω πάντα μέσα μου.

Ίσως αυτή η πολιτιστική ψυχοθεραπεία να είναι ο δικός μου αποχαιρετισμός στον πατέρα μου. 

 

Τι εύχεσαι να πάρει το κοινό μαζί του φεύγοντας από την εκδήλωση;

Ενα βίωμα ψυχαγωγικό και θεραπευτικό μαζί, ένα “μοίρασμα”, και το συναίσθημα της χαράς που νιώθουμε όταν η στιγμή που έχουμε ζήσει μετράει και δεν χάνεται απλά…

Επίσης, μια ανυπομονησία για την επόμενη πολιτιστική ψυχοθεραπεία, και την επόμενη πολυθρόνα, που έρχεται τον Οκτώβριο. 

 

Και τέλος… Υπάρχει κάτι που θα ήθελες να πεις και δεν σε ρώτησα; Κάτι που θεωρείς σημαντικό να ακουστεί, είτε για την εκδήλωση, είτε για σένα, είτε για τους ανθρώπους που θα μας διαβάσουν; 

Είμαστε μια πόλη με αυθεντικότητα στις σχέσεις μας, στα βιώματα μας, αλλά και στην εκφραστικότητα και τη δημιουργικότητα μας. Ενα Κέντρο Επιστήμης και Τέχνης για την ενδυνάμωση κάθε οικογένειας λοιπόν, έχει νόημα να ξεκινήσει από τη Θεσσαλονίκη, και η υποστήριξη όλων είναι πολύτιμη!

 

Πληροφορίες & Κρατήσεις

Αν νιώθεις ότι αυτή η εκδήλωση μπορεί να σε αγγίξει — ή να σε εμπνεύσει να δεις αλλιώς τη δική σου ιστορία με τον πατέρα σου — κλείσε τη θέση σου εγκαίρως:

Δευτέρα 16 Ιουνίου 2025

Ώρα: 20.00

Oικονομική Ενίσχυση: 15 ευρώ

Κρατήσεις-Πληροφορίες: 2310999154, 2310999158, info@syzefxi.org και online στη Φόρμα Συμμετοχής

Υπεύθυνη Επικοινωνίας: Aλεξάνδρα Κασιούμη 6972442996

 

Λίγα λόγια για τη Σύζευξη

Το Κέντρο Επιστήμης, Τέχνης και Οικογένειας “Σύζευξη” είναι ένας μοναδικός οργανισμός που αξιοποιεί την επιστημονική γνώση και την καλλιτεχνική δημιουργία για την ενδυνάμωση της οικογένειας στην Ελλάδα.
Μάθε περισσότερα: www.syzefxi.org