Ιδέες, προτάσεις και λέξεις: Ιωάννα Σεραφειμίδου & Φωτεινή Βαβίτσα
“…αντιληφθήκαμε πως το αληθινό μας σπίτι είναι τελικά η φύση, το περιβάλλον μας, η γειτονιά μας, οι άνθρωποι που είναι κοντά μας. Είμαστε όλοι μαζί.” – Ιωάννα Σεραφειμίδου, Agenda 2020 – 2021
Σε αυτό το άρθρο πήραμε ως πηγή έμπνευσης την Agenda των Πυγολαμπίδων για το 2020 – 2021, και δημιουργήσαμε έναν οδηγό φιλικό προς το περιβάλλον. Θα βρεις έξυπνες ιδέες τις οποίες μπορείς να εφαρμόσεις καθημερινά παρέα με όλα τα μέλη της οικογένειας:
- Στο σπίτι,
- Στο σχολείο,
- Στις εξορμήσεις στην εξοχή.
Τις προτάσεις και ιδέες στην agenda μας συνέλεξε και εμπνεύστηκε η ομάδα kookoonari που αγαπά τη φιλοσοφία του Zero Waste.
Ο τρόπος σκέψης πίσω από κάθε ιδέα που σου προτείνουμε δεν είναι να γεμίσεις εσένα και τον υπόλοιπο κόσμο με άγχος και ενοχές για όλα όσα δεν πήγαν καλά μέχρι σήμερα, αναφορικά με τον σεβασμό μας απέναντι στη φύση. Πως θα μπορούσε άλλωστε κάτι τέτοιο να φέρει την αλλαγή στον κόσμο;
Τι θα έλεγες να δούμε τη διαδικασία σαν ένα όμορφο παιχνίδι όπου γνωριζόμαστε και πάλι με τη φύση από την αρχή και επαναπροσδιορίζουμε τη σχέση μας; Ξεκινώντας να παρατηρούμε τις καθημερινές μας συνήθειες και να ανακαλύπτουμε τρόπους που μπορούν να τις κάνουν φιλικές προς τη φύση.
Θα δεις, όπως συνειδητοποιήσαμε κι εμείς εδώ στις Πυγολαμπίδες, κατά τη διαδικασία συγγραφής της Agenda 2020 – 2021, ότι τα πράγματα δεν είναι αγχωτικά, ούτε η προσπάθεια να γίνουμε φιλικοί προς το περιβάλλον κουραστική. Αντιθέτως, είναι μία δημιουργική πρόκληση ανανέωσης μέσα από καινούριες ευκαιρίες, για να κάνουμε πράγματα διαφορετικά και να ξεφύγουμε από τη ρουτίνα που είχαμε συνηθίσει μέχρι σήμερα.
Το πιο σημαντικό είναι ότι, κάθε προσπάθεια να γίνουμε φιλικοί προς το περιβάλλον, μας φέρνει πιο κοντά στη φύση. Σκέψου την κάθε φορά που αφιέρωσες λίγο χρόνο να ξεφύγεις από την πόλη. Ή που πήρες τα παιδιά και κάνατε ένα πικ νικ στο βουνό. Φέρε στο μυαλό σου μία μέρα που πήγες στην παραλία. Πόσο καλύτερα ένιωσες, πόσο πιο άνετες και γεμάτες έγιναν οι αναπνοές σου. Γέλασες και έπαιξες παρέα με όλη την οικογένεια και τους υπόλοιπους φίλους με αποτέλεσμα να έρθετε πιο κοντά.
Οι τελευταίοι μήνες μας έδειξαν πόσο ευαίσθητη και ευάλωτη μπορεί να γίνει η ζωή. Κάτι που μας έκανε να σκεφτούμε όλα όσα έχουν πραγματικά σημασία. Ένα από αυτά είναι οι άνθρωποί μας.
Και η φύση μας φέρνει πάντα πιο κοντά. Μας δίνει ευκαιρίες να φύγουμε από τις οθόνες μας, να έρθουμε στο τώρα και να απολαύσουμε τη στιγμή. Μέσα από έναν περίπατο στο δάσος, τη θέα που θα δούμε από μία κορυφή, ένα ηλιοβασίλεμα που θα χαζέψουμε παρέα.
Και όλα αυτά, δίνοντας το ζωντανό παράδειγμα στα παιδιά. Και δείχνοντάς τους ότι ο σεβασμός στη φύση είναι ένα υπέροχο παιχνίδι που δημιουργεί μία μακροχρόνια σχέση μαζί της.
Η φύση δε θέλει πολλά. Η Γη ήταν από πάντα ολιγαρκής. Προσφέρει απλόχερα και το μόνο που ζητάει είναι να σεβόμαστε τον ρυθμό της. Ένα παιδί μπορεί να το μάθει αυτό εύκολα και να το κατανοήσει πολύ καλύτερα από έναν ενήλικα. Το σημαντικότερο; Θα πάρει αυτή τη γνώση και θα την κρατήσει ως συνήθεια ακόμη κι όταν γίνει ο ίδιος ενήλικας.
Έτσι ξεκινάει κι έρχεται η αλλαγή που επιθυμούμε να δούμε στον κόσμο.
Σε αυτόν τον οδηγό λοιπόν συναντάμε κάποιες πρώτες ιδέες για το πως μπορούμε να είμαστε περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι. Μην ξεχάσεις να συνοδεύσεις τον οδηγό αυτό με την Agenda των Πυγολαμπίδων. Μάθε εδώ πώς μπορείς να την προμηθευτείς δωρεάν.
Δες την ανακύκλωση ολιστικά
Για τους περισσότερους από εμάς η ανακύκλωση έχει πάρει στο μυαλό μας μία μονοδιάστατη θέση. Αυτή που διαχωρίζεις τις ανακυκλώσιμες συσκευασίες και τις πετάς στον μπλε κάδο.
Είναι και αυτή μία καλή αρχή, εννοείται.
Η ανακύκλωση όμως είναι πολλά περισσότερα. Σαν έννοια περιλαμβάνει την έννοια της επαναχρησιμοποίησης διάφορων υλικών της καθημερινότητας ώστε τίποτα να μην πηγαίνει χαμένο.
Θυμάσαι πώς λειτουργούσαν ο παππούς και η γιαγιά στο χωριό; Από το φαγητό που περίσσευε και τάιζαν τα ζώα που είχαν, μέχρι και τα ρούχα που χαλούσαν και τα μετέτρεπαν σε κάτι άλλο χρήσιμο για το νοικοκυριό.
Τίποτα δεν πήγαινε χαμένο και σίγουρα για να φτάσει στο σημείο να πεταχτεί θα έπρεπε να έχει εξαντλήσει όλες τις πιθανότητες που είχε για να γίνει χρήσιμο.
Αυτό ίσως να είναι ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά παραδείγματα ανακύκλωσης μέχρι και σήμερα.
Κάποιοι έξυπνοι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να εφαρμόσουμε την επαναχρησιμοποίηση είναι:
- Οι DIY δημιουργίες και κατασκευές
Για κάθε τι που σκέφτεσαι να πετάξεις, ρούχο, συσκευασία, έπιπλο και διακοσμητικό κάνε ένα βήμα πίσω και σκέψου: Μήπως θα μπορούσα να το τροποποιήσω με κάποιον τρόπο και να το κάνω και πάλι χρήσιμο;
Το Διαδίκτυο είναι γεμάτο από ιδέες για DIY κατασκευές. Θα βρεις πολλές ιδέες και στις Πυγολαμπίδες. Το μόνο που χρειάζεται είναι να παρακολουθήσεις για λίγο τον τρόπο λειτουργίας του DIY κινήματος. Θα δεις σταδιακά ότι θα αρχίσεις να βρίσκεις δικές σου ιδέες για το πώς να αξιοποιήσεις διάφορα υλικά για να δημιουργήσεις κάτι δικό σου από την αρχή.
Δες το και σαν παιχνίδι με την υπόλοιπη οικογένεια. Πριν πετάξετε κάτι κάντε μία συζήτηση και πείτε ιδέες:
“Τι θα μπορούσε να γίνει αυτό το χαλασμένο καλτσάκι;”
Η καλύτερη ιδέα μπορεί να κερδίσει ένα δώρο!
Κάτι το οποίο μπορεί να έχεις βαρεθεί, να μη σου χωράει ή για κάποιον λόγο να έχει τελειώσει η σχέση σου μαζί του δε σημαίνει απαραίτητα ότι είναι για τον κάδο των αχρήστων. Μπορεί να είναι χρήσιμο για κάποιον άλλο.
Η ιδέα αυτή ταιριάζει απόλυτα στις δύο στιγμές του χρόνου που αλλάζουμε τα χειμωνιάτικα με τα καλοκαιρινά μας ρουχα στην γκαρνταρόμπα μας και το αντίστροφο.
Αν λοιπόν μένεις κάθε χρόνο με τα ίδια και τα ίδια, ενώ ρούχα τα οποία έχεις να τα βάλεις 5 χρόνια αλλά δε σου πάει η καρδιά να τα πετάξεις φορτώνουν τα ντουλάπια και τα συρτάρια σου, ήρθε η ώρα να σκεφτείς εναλλακτικά.
Τι θα έλεγες να ανανεώσεις την γκαρνταρόμπα μέσα από ένα ανταλλακτικό παζάρι ρούχων και αξεσουάρ με την παρέα σου; Μάζεψε ό,τι δεν σου κάνει ή δεν φοράς πια και σίγουρα σε κάποιον/α θα αρέσει!
Μη μένεις όμως μόνο στα ρούχα! Δες εδώ αντίστοιχα πώς μπορείς να δώσεις στα παιχνίδια σου μια δεύτερη ευκαιρία, χαρίζοντάς τους νέα ζωή.
Σου άρεσε αυτή η ιδέα; Είναι από την Agenda 2020 – 2021 των Πυγολαμπίδων. Μάθε εδώ πώς μπορείς να την αποκτήσεις δωρεάν.
Ο στόχος είναι το Zero Waste
Ταιριάζει άλλωστε και σε όσα αναφέραμε πιο πάνω για την ανακύκλωση. Η λογική του Zero Waste (δηλαδή τα μηδενικά απορρίματα) επικεντρώνεται στα απορρίματα τα οποία τις τελευταίες δεκαετίες έχουν αυξηθεί κατά πολύ επιβαρύνοντας το περιβάλλον.
Πολλές φορές παίρνουμε πλαστικές σακούλες και συσκευασίες που δε μας χρειάζονται. Για την ακρίβεια, μπορεί να τις πετάξουμε λίγα μόλις λεπτά αργότερα.
Αν παρατηρήσεις και σκεφτείς πιο συνειδητά τις καθημερινές σου συνήθειες, θα δεις ότι με λίγες μόνο αλλαγές μπορείς να μειώσεις κατά πολύ την προσωπική σου κατανάλωση σε πλαστικό και όχι μόνο!
Κάποιες ιδέες για μία Zero Waste καθημερινότητα:
- Πες μου τα σκουπίδια σου να σου πω ποιος είσαι
Σου προτείνουμε να παρατηρήσεις τα είδη απορριμμάτων που παράγεις, να τα καταγράψεις και να σημειώσεις δίπλα τους λύσεις αντικατάστασης, φιλικές προς το περιβάλλον και τον εαυτό σου. Πηγή έμπνευσης: kookoonari, Agenda 2020 – 2021
- Σακούλες και συσκευασίες πολλαπλών χρήσεων
Σκέψου κάθε αγορά που μπορεί να κάνεις, κατά κύριο λόγο από προϊόντα που πωλούνται χύμα και συσκευάζονται τη στιγμή που θα τα αγοράσεις. Ξηροί καρποί, τυροκομικά και αλλαντικά, το αγαπημένο σου χύμα παγωτό.
Μέσα στην πάνινη σακούλα που έχεις μαζί σου κάθε φορά που πας για ψώνια μπορείς να ρίξεις κάποια τάπερ και βάζα. Σκέψου κατά πόσο θα μειώσεις με αυτόν τον τρόπο τις πλαστικές και χάρτινες συσκευασίες με τις οποίες θα γέμιζες χωρίς ιδιαίτερο λόγο.
Όπως είπαμε και πιο πάνω, οι καλές συνήθειες είναι ωραίο να αντιγράφονται. Πόσο μάλλον από μία ολόκληρη τάξη μαθητών. Πόση ελπίδα μπορεί να κρύβει αυτή η κίνηση για το μέλλον!
To kookoonari θέλοντας να μοιραστεί μαζί μας το υλικό που συλλέχθηκε από τα εργαστήρια που υλοποιήθηκαν πέρυσι στο 10ο Νηπιαγωγείο Κομοτηνής, με στόχο να γίνει το πρώτο #zerowaste Νηπιαγωγείο στην Ελλάδα, δημιούργησε έναν ΥΠΕΡΟΧΟ οδηγό, όπου Θα βρεις προτάσεις: από #πάνινη_τσάντα μέχρι #οικολογικά_καθαριστικά! ΚΑΤΕΒΑΣΕ το εγχειρίδιο δωρεάν εδώ: https://tinyurl.com/y6dn56hz
Εδώ θα βρεις το πολύτιμο υλικό της iSea ειδικά αφιερωμένο για να κάνεις και τη δική σου τάξη Zero Waste.
Η γειτονιά
Η γειτονιά στην οποία ζούμε είναι μία μικρογραφία της κοινωνίας μας. Ας απεικονίσουμε την έννοια της αλλαγής με μία πυραμίδα. Στην κορυφή της βρίσκεται το ιδανικό αποτέλεσμα. Αυτό δηλαδή που θέλουμε να επιτύχουμε. Για να φθάσουμε όμως εκεί, η αλλαγή χρειάζεται να ξεκινήσει από το κάτω μέρος της πυραμίδας.
Τα καλά νέα είναι ότι ο καθένας από εμάς αποτελεί έναν μικρό κόκκο αυτού του κάτω μέρους. Αντίστοιχα, η γειτονιά αποτελεί ένα σύνολο κόκκων, όπου μπορείς να σπέιρεις σιγά σιγά νέες καθημερινές συνήθειες που είναι φιλικές προς το περιβάλλον. Δεν μπορείς να είσαι σίγουρος ότι η προσπάθεια αυτή θα επιτύχει. Οι πιθανότητες όμως αυξάνονται κατά πολύ όταν κάνεις κάτι, παρά όταν μένεις με σταυρωμένα τα χέρια.
- Υιοθέτησε ένα δέντρο της γειτονιάς σου
Φρόντισέ το, βγες φωτογραφίες μαζί του ανά εποχή και δες πώς μεγαλώνει σε περίοδο ειρήνης. Μοιράσου μία από αυτές τις φωτογραφίες με τις Πυγολαμπίδες στο αγαπημένο σου Κοινωνικό Δίκτυο. Μην ξεχάσεις να χρησιμοποιήσεις το hashtag μας #menoumefysi.
Χορηγός Ιδέας: kookoonari, Agenda 2020 – 2021
- Γίνε παράδειγμα προς μίμηση
Έχεις σκεφτεί πόσες φορές έχεις δει μία κίνηση από κάποιον κάτοικο της γειτονιάς σου που σου ταίριαξε και την υιοθέτησες; Τι θα έλεγες να γίνεις εσύ αυτός ο κάτοικος προς μίμηση σε θέματα που έχουν να κάνουν με τον σεβασμό μας προς το περιβάλλον; Πιάσε συζήτηση με τον διπλανό σου που θα σε δει γεμάτος απορία να δίνεις το ταπεράκι σου στο μαγαζί από το οποίο πήγες να αγοράσεις ξηρούς καρπούς.
Μοιράσου μαζί του την ιδέα σου. Κατά πάσα πιθανότητα, θα τον δεις την επόμενη φορά να έρχεται στο ίδιο μαγαζί με το δικό του ταπεράκι.
Μπες στο παιχνίδι και προσκάλεσε κι άλλο κόσμο. Δεν είναι ανάγκη να ακολουθήσουν όλοι. Βήμα βήμα έρχεται η αλλαγή στον κόσμο.
Κάνε εγγραφή στο newsletter μας και θα λάβεις έναν Οδηγό με Ιδέες Φυσικής Επανεκκίνησης: μέσα θα βρεις πολύ ωραίες προτάσεις, από ομάδες που ασχολούνται με το περιβάλλον και τον αστικό σχεδιασμό, τις οποίες μπορείς να συζητήσεις και να υλοποιήσεις μαζί με την οικογένειά σου.
Παρατηρώντας τη Φύση
Το να αγαπήσεις τη φύση είναι πολύ εύκολο. Χρειάζεται απλά να την παρατηρήσεις. Έστω και ένα μόνο ηλιοβασίλεμα θα σε μαγέψει με τα χρώματά του. Τα οποία δεν μπορούν καν να αποτυπωθούν με την κάμερα του κινητού σου. Πρέπει να είσαι εκεί για να τα δεις.
Η φύση είναι γεμάτη μαγεία και εικόνες που σε ενθουσιάζουν μέσα από την απλότητά τους.
Είναι εύκολο να γεμίσεις την καθημερινότητα και την εβδομάδα σου με φυσικά πειράματα και παιχνίδια. Σου προτείνουμε τους ακόλουθους τρόπους:
- Εξερεύνησε τη φύση μέσα από τον μικρόκοσμό της
Συνόδευσε την επόμενη οικογενειακή εξόρμηση στη φύση με αυτά τα παιχνίδια. Ούτε που θα καταλάβεις πώς θα περάσει η ημέρα.
Δες τη φύση να δημιουργείται από την αρχή, να αναγεννάται και να σου προσφέρει όμορφα λουλούδια, αρωματικά και καρπούς από την οικεία του σπιτιού σου.
Μπορείτε να κάνετε μία νέα καθημερινή συνήθεια οικογενειακώς. Όπως λέτε καλημέρα μεταξύ σας καθώς ξυπνάτε το πρωί πείτε την καλημέρα σας και στις γλάστρες που έχετε φυτέψει. Δείτε τα φυτά να ανταποκρίνονται και να ανταποδίδουν τη συντροφικότητα καθώς ωριμάζουν και μεγαλώνουν.
- Κάνε πειράματα που θα σε βοηθήσουν να ανακαλύψεις τη φύση
Θυμάσαι το παλιό κι αγαπημένο πείραμα του σχολείου με το κεσεδάκι από το γιαούρτι, το βαμβάκι και τις φακές; Τι θα έλεγες να το επαναφέρεις στο σπίτι; Υπάρχουν πολλά τέτοια απλά παραδείγματα με αποτελέσματα που θα ενθουσιάσουν όλα τα παιδιά της οικογένειας.
Στην Agenda των Πυγολαμπίδων έχουμε ένα αντίστοιχο με ένα αβοκάντο! Θα το ανακαλύψεις εδώ.
Χρησιμοποίησε τον φυσικό τρόπο
Για τις περισσότερες από τις καθημερινές μας συνήθειες, όπως για παράδειγμα για τα καθαριστικά που χρησιμοποιούμε στο σπίτι, υπάρχει κατά πάσα πιθανότητα μία φυσική εναλλακτική. Θα βρεις πολλές ιδέες στο διαδίκτυο, ή κάνοντας μία συζήτηση με τη μαμά και τη γιαγιά. Θυμίσου ότι κατάφερναν να έχουν ένα πεντακάθαρο σπίτι με τις μισές λύσεις που προσφέρει σήμερα το εμπόριο.
Αναζήτησε και αξιοποίησε την πολύτιμη γνώση τους επενδύοντας σε φυσικούς τρόπους που πολλές φορές είναι πιο οικονομικοί και πολύ πιο αποτελεσματικοί.
Διάβασε και Ενημερώσου ΦΥΣΗκά
Η γνώση είναι δύναμη και στη σημερινή εποχή έχουμε γνώση σε απεριόριστες πηγές και πληροφορίες. Σε αυτόν τον σύνδεσμο θα βρεις μία λίστα που σου έχουμε ετοιμάσει με παιδικά βιβλία που μας φέρνουν κοντά στη φύση.
Διαβάστε τα μαζί με τα παιδιά και ανακαλύψτε τρόπους και αφορμές για να συζητήσετε παρέα την αξία που έχει το περιβάλλον στον φυσικό κύκλο της ζωής. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτή η συζήτηση θα δώσει σε όλους μία νέα οπτική όχι μόνο για τη φύση, αλλά και για την ίδια τη ζωή.
Όπως λέει και η ομάδα του kookoonari:
Πριν το τέλος
Στις Πυγολαμπίδες θέλουμε να αφιερώσουμε αυτή τη σεζόν σε ιδέες και τρόπους που θα κάνουν την καθημερινότητά μας φιλική προς το περιβάλλον. Αν κάτι τέτοιο σου φαίνεται ενδιαφέρον τότε κάνε εγγραφή στο newsletter μας και κράτησε επαφ΄ή μαζί μας, έχουμε να πούμε πολλά!
Επίσης, μπορείς να μοιραστείς μαζί μας και τις δικές σου ιδέες και προτάσεις! Τι κάνεις μέσα στην καθημερινότητά σου για να εκφράσεις τον σεβασμό σου προς το περιβάλλον; Γράψε μας την απάντησή σου στα σχόλια.