Δύο συναυλίες ακουσματικής μουσικής στο Πλανητάριο του ΝΟΗΣΙΣ – Αφιέρωμα στον Ιάννη Ξενάκη
Το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ διοργανώνει δύο συναυλίες ηλεκτρονικής μουσικής το Σάββατο 11 Νοεμβρίου 2023, στις 17.00 και στις 20.00 στο ΝΟΗΣΙΣ.
Οι συναυλίες πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του 4ου διεθνούς διαγωνισμού σύνθεσης Iannis Xenakis, που αποτελεί σημείο αναφοράς στην παγκόσμια ηλεκτροακουστική κοινότητα και φέτος προσέλκυσε συνολικά 222 συμμετοχές από 40 χώρες, με έργα ακουσματικής μουσικής εξαιρετικά υψηλού καλλιτεχνικού επιπέδου.
Οι καινοτόμες ιδέες του Ιάννη Ξενάκη, που αποτελούν σταθερή πηγή έμπνευσης για τους συνθέτες της νεότερης γενιάς, αποτυπώνονται στα περισσότερα έργα που θα παιχτούν. Φέτος, η παρουσίαση των έργων θα γίνει στο Πλανητάριο του ΝΟΗΣΙΣ (χωρητικότητας 150 ατόμων). Η εξαιρετική αυτή αίθουσα, σε συνδυασμό με την τρισδιάστατη διάχυση του ήχου θα δώσει μια απόλυτα μαγική εμπειρία στο ακροατήριο που θα βρεθεί εκεί.
Στην πρώτη συναυλία το κοινό θα έχει την ευκαιρία να ακούσει έργα των μελών της κριτικής επιτροπής του διαγωνισμού, Jonty Harrison, Elsa Justel, Panayiotis Kokoras, Robert Normandeau και Luis Quintana, ενώ στη δεύτερη θα παρουσιαστούν τα έργα που έχουν διακριθεί στον διαγωνισμό των Cameron Naylor (Ηνωμένο Βασίλειο), Zach Thomas (Ηνωμένες Πολιτείες), Robert McClure (Ηωμένερες Πολιτείες), Edmar Soria (Μεξικό), Ian Whillock (Ηνωμένες Πολιτείες), Todor Todoroff (Βέλγιο). Ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, Jonty Harrison θα βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη για την ανακοίνωση των βραβείων. Για περισσότερες πληροφορίες (στα αγγλικά) πατήστε εδώ.
Μεταξύ των δύο συναυλιών, στις 18.30, στο Αμφιθέατρο του ΝΟΗΣΙΣ, θα πραγματοποιηθεί παρουσίαση του βιβλίου της Ελισάβετ Κιουρτσόγλου με τίτλο «Ιάννης Ξενάκης – Για τον ρυθμό στην αρχιτεκτονική» και θα ακολουθήσει σύντομη συζήτηση.
Η είσοδος στις συναυλίες είναι δωρεάν με κουπόνια προτεραιότητας που διανέμονται από τις 16.00 τη μέρα εκείνη από το Ταμείο του ΝΟΗΣΙΣ.
Για την είσοδο στη βιβλιοπαρουσίαση δεν απαιτείται κουπόνι.
Λίγα λόγια για την ακουσματική μουσική
Η ακουσματική μουσική είναι μια μορφή μουσικής που συντίθεται ειδικά για να εκτελεστεί σε μια συναυλία από ηχεία. Στην περίπτωση ειδικότερα της παρούσας συναυλίας, από μια συστοιχία 8 ανεξάρτητων ηχείων τοποθετημένων περιμετρικά του ακροατηρίου. Πυρήνας της ακουσματικής μουσικής είναι η τοποθέτηση του ήχου στο απόλυτο επίκεντρο της προσοχής του κοινού· ενός ήχου που ακούγεται αλλά δεν φαίνεται. Παραδοσιακές μουσικές παράμετροι, όπως η μελωδία, η αρμονία, ο ρυθμός, υπάρχουν στη μουσική αυτή, ωστόσο πολύ συχνά δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε επιπλέον χαρακτηριστικά όπως το ηχόχρωμα, το φάσμα και η συνολική μουσική υφή. Τα υλικά σύνθεσης μπορεί να περιλαμβάνουν ήχους που προέρχονται από μουσικά όργανα, φωνές, ηλεκτρονικά κυκλώματα, αλλά και κάθε πιθανό ήχο του φυσικού η ψηφιακού ηχητικού κόσμου. Η ακουσματική μουσική παράγεται με τη βοήθεια μουσικών τεχνολογιών, όπως ψηφιακές συσκευές εγγραφής, εργαλεία επεξεργασίας ψηφιακού σήματος, σταθμούς εργασίας ψηφιακού ήχου ή αναλογικά μέσα όπως modular synthesizers μαγνητόφωνα ή πικάπ.
H προέλευση του όρου ακουσματική μουσική μπορεί να αναχθεί στον Πυθαγόρα που πιστεύεται ότι δίδασκε τους μαθητές του πίσω από μια οθόνη για να μην αφήσει την παρουσία του να τους αποσπά από το περιεχόμενο των διαλέξεών του. Όπως λοιπόν ο κύκλος μαθητών του Πυθαγόρα άκουγε τον δάσκαλό να μιλά πίσω από ένα πέπλο, με παρόμοιο τρόπο ακούει κανείς την ακουσματική μουσική πίσω από ένα ιδεατό “πέπλο μεγαφώνων, χωρίς να βλέπει την πηγή του εκάστοτε ήχου. Όσοι και όσες παρευρεθούν στις δύο μοναδικές συναυλίες που διοργανώνει το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΑΠΘ στο ΝΟΗΣΙΣ, θα κληθούν να συνδιαλλαγούν με τον ήχο, με βάση όχι την πηγή του, αλλά την αινιγματική σύσταση, την απόλυτη ηχητική του ποιότητα και την διάχυσή του στο χώρο. Η αφαίρεση κάθε οπτικής αναφοράς θα σας αναγκάσει να προβείτε σε αυτό που ο πρωτεργάτης της μουσικής αυτής, Pierre Schaeffer, συνήθιζε να ονομάζει écoute réduite (ελαχιστοποιημένη ακρόαση). Η συσκότιση της ταυτότητας των ήχων, ειδικά σε ένα καταπληκτικό περιβάλλον όπως αυτό του Πλανηταρίου του ΝΟΗΣΙΣ, θα σας οδηγήσει σε ένα άνευ ορίων ταξίδι στο βασίλειο των ήχων.
