Γράφει η Χριστίνα Βουμβουράκη

Προχθές εκεί που κατέβαινα τη Δεσπαιρέ, στο δρόμο προς το γραφείο, κινούμενη πάνω στην καθημερινή τροχιά μου, το μάτι μου αναπάντεχα καρφώθηκε σε ένα πολύ ιδιαίτερο κάγκελο -πώς δεν το είχα προσέξει τόσον καιρό; Είναι η συνήθεια που μας κάνει να μην παρατηρούμε της ομορφιές ή τις ιδιαιτερότητες που κρύβονται δίπλα μας. Ειδικά σήμερα, με τη ραγδαία διάδοση των φορητών συσκευών ήχου και επικοινωνίας, όλο και πιο σπάνια περισσεύει χρόνος για να αντιληφθούμε αυτό που συμβαίνει δίπλα μας ή απλά για να ρεμβάσουμε.

Ψηλά στη Δεσπαιρέ Λεπτομέρεια κιγλιδώματος

Ας προσπαθήσουμε όμως να βρούμε χρόνο να ζήσουμε, μικροί και μεγάλοι, το εδώ και το τώρα μας. Ας φέρουμε για λίγο στο προσκήνιο ο,τι συνήθως αποτελεί το φόντο της καθημερινότητας μας κι ας το αφήσουμε να μας εκπλήξει ευχάριστα ή να μας κάνει να σκεφτούμε και να εμπνευστούμε για να δημιουργήσουμε. Αν είστε πρόθυμοι να κάνετε βόλτες παρατήρησης στη γειτονιά σας, οι προτάσεις που ακολουθούν θα σας δώσουν ιδέες για το πως θα τη δείτε με άλλο μάτι, σα να μην την γνωρίζατε καλά, σα να προσπαθούσατε να την ανακαλύψετε και, γιατί όχι, να την αγαπήσετε λίγο παραπάνω.

Βγείτε μια βόλτα για να βγάλετε φωτογραφίες. Δεν φαντάζεστε πόσα πράγματα θα παρατηρήσετε αναζητώντας ένα ενδιαφέρον θέμα προς φωτογράφηση. Δε χρειάζεται κάποιος ιδιαίτερος εξοπλισμός, μια αυτόματη ψηφιακή μηχανή ή ένα κινητό είναι αρκετά. Τα παιδιά είναι εξοικειωμένα με την τεχνολογία και μπορούν με ευκολία να σας συνοδέψουν και να χαρούν μια μικρή φωτογραφική εξόρμηση. Για τα μικρότερα παιδιά κυκλοφορούν στο εμπόριο ειδικές φωτογραφικές μηχανές, συνήθως με εύκολο μενού, αντοχή σε υγρασία και χτυπήματα, σε όμορφα σχέδια και προσιτές τιμές. Να μια ιδέα για ένα όμορφο και χρήσιμο δωράκι: μετά την πρώτη χαλαρή βόλτα σας, θέστε έναν μικρό στόχο: να φτιάξετε ένα άλμπουμ, που θα το κρατήσετε ως αναμνηστικό ή να οργανώσετε μια μικρή έκθεση φωτογραφίας στο σαλόνι σας.

Για ακόμη περισσότερες αφορμές για φωτογραφικές εξορμήσεις καθορίστε κάθε φορά μια θεματική. Ιδέες για θέματα:

Διάφορα χρώματα, ενδεικτικά: κόκκινο, κίτρινο, μπλε
Διάφορα πολεοδομικά στοιχεία, ενδεικτικά: δρόμος, πλατεία, πράσινο, δημόσια κτίρια
Διάφορα αρχιτεκτονικά στοιχεία, ενδεικτικά: πόρτες, κάγκελα, σκάλες, επιγραφές
Διάφορες ώρες σε ένα αγαπημένο σημείο, πρωί, μεσημέρι, απόγευμα και βράδυ
Διάφορες δραστηριότητες, ενδεικτικά: παιχνίδι, εμπόριο, κίνηση οχημάτων
Άνθρωποι κάθε πιθανής «κατηγορίας», ενδεικτικά: άντρες, γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι, εργαζόμενοι, πελάτες
Για μια πιο κριτική ματιά, που μπορεί να γεννήσει ενδιαφέρουσες συζητήσεις, εντοπίστε και απαθανατίστε προβλήματα που τυχόν συναντήσετε στον δρόμο σας
Αν θέλετε να εκφράσετε τα συναισθήματα σας, αναζητείστε και αποτυπώστε μια θέα, για παράδειγμα που σας κάνει να χαμογελάτε ή να συγκινήστε, να θυμώνετε ή να ηρεμείτε.
Φωτογραφήστε τις αγαπημένες γωνίες σας ή το ομορφότερο για εσάς κτίριο.

2. Κάτι ανάλογο μπορεί να γίνει και με κινούμενη εικόνα. Μπορείτε, με χρήση βιντεοκάμερας, να δημιουργήσετε ένα μικρό ντοκιμαντέρ για τη γειτονιά σας ή να φτιάξετε ένα διαφημιστικό σποτάκι. Η διαδικασία είναι πιο πολύπλοκη, καθώς πρέπει να προηγηθεί εξερεύνηση για να προσδιοριστεί το θέμα, το σκηνικό και οι πρωταγωνιστές και κατόπιν να γραφτεί ένα, υποτυπώδες έστω, σενάριο καθώς και να οριστεί μια σκηνοθετική ματιά, ώστε να φτάσουμε στο τελικό στάδιο των γυρισμάτων. Το ενδιαφέρον σε αυτή την περίπτωση είναι ότι απαιτείται καλή συνεργασία μεταξύ των συντελεστών και συνδυασμός πολλών διαφορετικών δεξιοτήτων. Μη ξεχνάτε την διάσταση του ήχου· μπορεί να απογειώσει το ταινιάκι σας! Δεν χρειάζεται βέβαια, να είστε τελειομανείς και να προσδοκείτε σε αποτέλεσμα οσκαρικών προδιαγραφών. Χαρείτε απλά τη διαδικασία και αγαπήστε την γειτονιά σας! Και μια γλυκιά ιδέα: στείλτε το βίντεο σας, ως δώρο-έκπληξη, σε κάποιο αγαπημένο πρόσωπο που ζει μακριά σας. Στην περίπτωση αυτή, θα μπορούσε ενδεχομένως να διαμορφωθεί κατάλληλα το σενάριο.

3. Άλλη εναλλακτική, αν σας αρέσουν τα παραμύθια κι ιστορίες, είναι να φτιάξτε μερικές δίκες σας με αφορμή την γειτονιά σας. Σκαρφιστείτε τις ιστορίες σας όσο κρατάει η βόλτα σας. Προσθέστε φαντασία στα ερεθίσματα που προσλαμβάνετε τυχαία. Ένα αδέσποτο σκυλί που γαβγίζει ή ο περιπτεράς που χαμογελά συνέχεια θα μπορούσε να είναι ο κεντρικός σας ήρωας. Ένα σπίτι που έχει πάντα κλειστά παράθυρα ή μια συνωστισμένη στάση λεωφορείου θα μπορούσε να είναι ο βασικός τόπος δράσης. Μια απλή δραστηριότητα, ή η επίλυση ενός προβλήματος, θα μπορούσε να μετασχηματιστεί στην κεντρική δράση της ιστορίας. Το αδέσποτο σκυλί, λόγου χάρη θα μπορούσε να αναζητά να βρει ένα σπιτικό. Ο γελαστός περιπτεράς θα μπορούσε ένα πρωινό να πάψει να χαμογελά. Αμέτρητες οι δυνατότητες! Καταγράψτε τις ιστορίες σας πρόχειρα σε χαρτί ή ηχογραφήστε τις ατάκες σας. Αυτό το υλικό μπορείτε αργότερα να το επεξεργαστείτε, ώστε να φτιάξετε το δικό σας βιβλίο ιστοριών, για να το διαβάζετε σε ένα μικρότερο αδελφάκι, ή για να το κρατήσετε ως ενθύμιο.

Πώς σας φαίνεται η ιδέα να εικονογραφήσετε το βιβλίο σας; Πάρτε χαρτιά και μπογιές και μια σταθερή επιφάνεια για να γίνει η εικονογράφηση επί τόπου ή αφήστε τα παιδιά να δημιουργήσουν στο σπίτι, με υλικό τις εντυπώσεις και τις αναμνήσεις τους.

4. Μια που περάσαμε στη ζωγραφική, μια άλλη ιδέα, για μεγαλύτερα παιδιά, είναι αυτή της χαρτογράφησης. Φτιάξτε ένα χάρτη της γειτονιά σας. Τι θα καταγράψετε εκτός από τους δρόμους και τα οικοδομικά τετράγωνα; Με ποιον τρόπο; Χρήσιμο εργαλείο είναι οι χάρτες της Google, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως υπόβαθρο. Τυπώστε πολλά φύλλα και βγείτε για καταγραφή. Δημιουργήστε τον χάρτη για να διακοσμήσει το παιδικό δωμάτιο ή εκτυπώστε μια φωτογραφία του σε παζλ για ατέλειωτες ώρες παιχνιδιού!

Επίσης, ακόμη και μια βόλτα χωρίς προγραμματισμό μπορεί να γίνει αφορμή για μια ζωγραφιά. Παρατηρείστε ένα συγκεκριμένο κτίριο και μιλήστε για αυτό: Τι χρώματα βλέπετε; Διακρίνετε διακοσμητικά στοιχεία; Σαν τι μοιάζουν; Πόσους ορόφους έχει το κτίριο; Τι χρήση έχει; Βλέπετε ποσό διαφορετικός είναι ο ισόγειος όροφος; Μετρήστε τα παράθυρα και τις μπαλκονόπορτες του. Τι μορφή έχει η κύρια είσοδος; Έχει μπαλκόνια το κτίριο; Αν ναι, πώς είναι τα κάγκελα τους; Τι αφήνουν συνήθως στα μπαλκόνια οι χρήστες του κτιρίου; Υπάρχουν κλιματιστικά, λέβητες αερίου, τέντες, επιγραφές; Βλέπετε κάποιους από τους χρήστες του; Περιγράψτε αυτούς και τις δραστηριότητες τους. Υπάρχουν παρκαρισμένα αυτοκίνητα μπροστά από το κτίριο; Υπάρχουν δέντρα; Ήχοι, φως, μυρωδιές… σας κάνει κάτι ιδιαίτερη εντύπωση; Λείπει κάτι που συνήθως υπάρχει σε αντίστοιχα κτίρια; Φαίνεται παλαιό ή καινούριο; Κάντε συγκρίσεις με τα διπλανά κτίρια ή άλλα κτίρια που γνωρίζετε καλά. Αν είναι διαμπερές ή γωνιακό κτίριο, προσεγγίστε και την άλλη του πλευρά. Στο σπίτι, ό,τι απομείνει στο μυαλό του παιδιού από την παρατήρηση και την κουβέντα μπορεί να γίνει μια πολύ ζωντανή ζωγραφιά ή ένα κολλάζ, που θα σας θυμίζει τη βόλτα σας.

Από τη δράση «Ήταν ένα μικρό καράβι», κατά την οποία παιδιά 4-12 ετών ζωγράφισαν αγαπημένα μέρη της Θεσσαλονίκης που τους αρέσει να κάνουν βόλτες και στόλισαν με τις ζωγραφιές τους ένα μεγάλο χάρτινο καραβάκι. (ΣΑΒΒΑΤΟ 4/2, 11:30-13:00|TABYA|’Έκθεση «Αγάπες» Από το εργαστήρι stheta| «Ήταν ένα μικρό καράβι», με την υποστήριξη: www.pigolampides.gr & www.thepaperboat.gr )

5. Τέλος, αν είστε παιχνιδιάρηδες, παίξτε ένα παιχνίδι αναζήτησης. Προετοιμάστε μια σελίδα με στοιχεία προς αναζήτηση, ενδεικτικά: κάτι χρυσό, κάτι που κάνει πολύ θόρυβο, κάτι που αρχίζει από Κ, κάτι που είναι νόστιμο, κάτι πολύ χαρούμενο. Ο χρόνος παιχνιδιού καλό θα ήταν να είναι συγκεκριμένος και μετά το πέρας του όλοι οι παίχτες να κατεβάζουν τα μολύβια στη στιγμή! Προτεινόμενος τρόπος βαθμολόγησης: 50 πόντους μπόνους παίρνει ο παίκτης που θα τελειώσει πρώτος, πριν από την λήξη του παιχνιδιού. Στην περίπτωση πολλών παικτών, 30 πόντους παίρνει ο δεύτερος και 10 ο τρίτος. Οι υπόλοιποι και όσοι δεν προλάβουν να ολοκληρώσουν εντός χρόνου δεν παίρνουν βαθμούς. Κάθε σωστή απάντηση παίρνει 5 πόντους αν είναι ίδια με των άλλων παικτών ή 10 πόντους αν διαφέρει και για πάνω από 2 παίχτες, 20 αν είναι η μοναδική απάντηση (κανείς άλλος δεν την έχει απαντήσει)· εν ολίγοις, όπως γίνεται η βαθμολόγηση στο παιχνίδι «όνομα-ζώο-φυτό». Προσοχή, για κάθε εκτός θέματος απάντηση χάνετε 5 βαθμούς!

Κλείνοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι σε όλες αυτές δραστηριότητες, στόχος είναι να περάσουν μικροί και μεγάλοι ποιοτικό, δημιουργικό χρόνο στην πόλη. Σημαντικό είναι οι επιλογές των μεγάλων να προσαρμόζονται στις προτιμήσεις των παιδιών, και να μην γίνονται ως καταναγκαστικό έργο. Συμβαίνει συχνά, από την υπερβολική αγωνιά των γονιών να προσφέρουν εμπειρίες στα παιδιά τους, τελικά να τα καταπιέζουν ή να μην τους αφήνουν χώρο να αναπτύξουν τις κλίσεις τους. Ξεκινήστε εσείς πρώτοι με ένα παράδειγμα ή κάντε ερωτήσεις, αλλά μην δίνετε έτοιμες τις απαντήσεις. Ας μην γίνουν όλα τέλεια· ας γίνουν αυθεντικά! Αφήστε τα παιδιά να αποτυπώσουν ελευθέρα την προσωπική τους ματιά και κάθε επόμενη φορά θα είναι όλο και πιο γόνιμη. Καλές, δημιουργικές βόλτες!

Θα χαρούμε να μας στείλετε ζωγραφιές, φωτογραφίες ή ιστορίες σας.

Λίγα Λόγια για τη Χριστίνα Βουμβουράκη

Η Χριστίνα Βουμβουράκη, Θεσσαλονικιά αρχιτεκτόνισσα, συνεργάτης στο αρχιτεκτονικό γραφείο Ciconom Architects και πρόσφατα συνδημιούργος του εργαστήριου Esθήτα, που δραστηριοποιείται στον τομέα του κατά παραγγελία προσωποποιημένου δώρου με καλλιτεχνικό χαρακτήρα και του θεματικού σχεδιασμού πολιτιστικών δράσεων. Μιλάει στους γονείς για το πώς μπορούν τα παιδιά τους να γνωρίσουν με απλό τρόπο την αρχιτεκτονική, για το πώς μπορούμε όλοι να αγαπήσουμε πόλη μας και να την κάνουμε καλύτερη, για το πώς να βελτιώσουμε την γειτονιά μας και τον προσωπικό μας χώρο.