Συνέντευξη στην Ιωάννα Σεραφειμίδου

 

Από το όνομά σου καταλαβαίνει κανείς ότι δεν είσαι Έλληνας.  Πού γεννήθηκες και τι σε έφερε στην Ελλάδα; Πόσα χρόνια ζεις εδώ;

Γεννήθηκα στο Μπιλμπάο, μια πόλη στην Χώρα των Βάσκων αλλά πλέον έχω περάσει πάνω από την μισή ζωή μου στην Ελλάδα.

Είμαι Βάσκος αλλά θεωρώ τον εαυτό μου φιλέλληνα. Στα 29 χρόνια που μένω μόνιμα στην Θεσσαλονίκη, έμαθα να αγαπώ αυτή την Χώρα και τους ανθρώπους της. Με όλες τις ιδιαιτερότητες τους που πολλές φορές με οδήγησαν στο σεβασμό προς τις απίθανες αντιδράσεις τους χωρίς να παίζω στην παγίδα της διάκρισης.

 

Πότε ασχολήθηκες για πρώτη φορά με το κουκλοθέατρο και την τέχνη της παντομίμας;

Με το κουκλοθέατρο ασχολήθηκα για πρώτη φορά το 1980 όταν  έγινα μέλος του θιάσου «Cobaya» στο Μπιλμπάο. Ήταν μία από τις πρώτες ομάδες του τότε ανεξάρτητου Βασκικού Θεάτρου και λειτουργούσαμε σχεδόν ως κολεκτίβα θεάτρου. Εκεί δούλεψα για πρώτη φορά ως ηθοποιός επαγγελματίας, κλόουν και κουκλοπαίκτης. Τότε ήμουνα 17 χρονών.

 

Από πού ξεκίνησε η τέχνη του κουκλοθεάτρου; Πότε εμψυχώθηκαν οι πρώτες κούκλες;

Για αυτό το ζήτημα πρέπει να πάμε πολύ πίσω. Στην εποχή που οι πρόγονοι μας άρχισαν να ζούνε ομαδικά και στις νύχτες και γύρω από μια φωτιά διασκέδαζαν να παίζουν με τις σκιές στους τοίχους. Ή στο παιχνίδι των παιδιών με οτιδήποτε αντικείμενο, στο οποίο έδωσαν ψυχή με την φαντασία για να συνοδεύουν το παιχνίδι τους. Ή όταν ο άνθρωπος δε μπόρεσε να δώσει εξήγηση στα μυστήρια της φύσης και τότε δημιούργησαν κούκλες και μηχανικά αντικείμενα που μπόρεσαν να εκφράσουν  το ανεξήγητο. Ή όταν, απλά, μπόρεσαν να βάλουν απαγορευμένα λόγια και δεσμευμένες απόψεις σε μια κούκλα και τα εξέφρασαν μέσα από εκείνη. Το κουκλοθέατρο συμβαίνει από την εποχή των σπηλαίων μέχρι τις ήμερες μας περνώντας από την εποχή του Αριστοφάνη η του κωμικό – επαναστατικό λόγο του Καραγκιόζη.

 

Και πως έφτασε στην Ελλάδα αυτή η μορφή τέχνης;

Στην Ελλάδα πιθανόν ξεκίνησε η θεατρική μορφή του κουκλοθέατρου στην κλασική εποχή (σαν το θέατρο των μη ελευθέρων ανθρώπων), που χάθηκε μέχρι που εμφανίστηκε ο ήρωας που εξελίχθηκε από το τουρκικό καραγκιόζη, που εξελίχθηκε από της πιο παλιές μορφές του κινέζικου θεάτρου σκιών.

Οι περισσότεροι ταυτίζουμε τις κούκλες και το κουκλοθέατρο με τα μικρά παιδιά. Είναι το κουκλοθέατρο μόνο για παιδιά; Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται;

Αυτό είναι μια λάθος άποψη που καλλιεργήθηκε στη σύγχρονη ιστορία αυτής της τέχνης.

Οι θρησκευτικές τελετουργίες με κούκλες σε όλες τις εποχές και θρησκείες ήταν για ενήλικους στην λαχτάρα τους να δώσουν απτές απαντήσεις και αποδεικτικά στοιχεία για τις «μεγάλες ερωτήσεις». Επίσης οι παλιές παραστάσεις της όπερας ήταν με κούκλες και το καραγκιόζη, πριν να κατεβεί στις πλατείες, βρισκόταν μόνο στα καφενεία για άνδρες και με ιστορίες και λεξιλόγια όχι ακριβώς κατάλληλα για μικρούς θεατές…

Τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, υπάρχει ένα καλλιτεχνικό ρεύμα σχετικό με το θέατρο με κούκλες και αντικείμενα που προτείνει και δημιουργεί παραστάσεις για ενήλικο κοινό καταφέροντας απίθανα επίπεδα δραματουργίας, χάρη στις τεράστιες δυνατότητες που δίνουν οι τεχνικές της τέχνης αυτής.

Μπορούμε να πούμε ότι το θέατρο με κούκλες και αντικείμενα, είναι για όλες τις ηλικίες χωρίς όρια.

Πες μας λίγα λόγια για το Φεστιβάλ Κουκλοθεάτρου και Παντομίμας Θεσσαλονίκης , που διεξάγεται φέτος από τις 3-13 Νοεμβρίου.

Το «Thesspuppet Festival», γίνεται σε συνδιοργάνωση μεταξύ του Δήμου Θεσσαλονίκη, του Οργανισμού για την Τουριστική Προβολή της Θεσσαλονίκης, της Κοιν.Σ.Επ. «Συν-κοινΏ», το Πολιτιστικό και το Μορφωτικό Σύλλογο, «Ισπανο-ελληνική Ένωση Γλώσσας και Πολιτισμού», και εμένα ως γενικό συντονιστή του σχεδίου και ως καλλιτεχνικό διευθυντή.

Φέτος θα λάβει μέρος στην Θεσσαλονίκη, στο Δημοτικό Θέατρο «Άνετον» και στην Αίθουσα πολλαπλών Χρήσεων του Δήμου «Μ. Αναγνωστάκης», από 3 έως 13 Νοεμβρίου 2017.

Το «ThesspuppetFestival» είναι μια θεατρική και κοινωνική πρόταση που στοχεύει στην προώθηση του θεάτρου με κούκλες και αντικείμενα ως μια παραδοσιακή μορφή τέχνης με βαθιές ρίζες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Χωρίς να χάσει την λαϊκή καταγωγή του, έχει προσαρμοστεί στους σύγχρονους καιρούς και καταλαμβάνει εξέχουσα θέση στο σύγχρονο θέατρο.

Προτείνει, επίσης, με επιστημονικό και πρακτικό τρόπο την τέχνη του θεάτρου με κούκλες και αντικείμενα ως παιδαγωγικό εργαλείο για όφελος της εκπαιδευτικής κοινότητας.

Είναι ένα διεθνές καλλιτεχνικό γεγονός, αναγνωρισμένο παγκοσμίως στον διεθνή χάρτη του θεάτρου με κούκλες και αντικείμενα. Στοχεύει να συμβάλει στο τουριστικό προϊόν της Θεσσαλονίκης με σκοπό την καθιέρωση της πόλης ως προορισμό και σημείο αναφοράς στην Ελλάδα για τους λάτρεις αυτής της τέχνης. Το “ThesspuppetFestival”, είναι το αποτέλεσμα μακροχρόνιας εμπειρίας στον καλλιτεχνικό και οργανωτικό τομέα της τέχνης του θεάτρου με κούκλες & αντικείμενα, όπως και του σωματικού θεάτρου.

 

Τι ιδιαίτερο θα δούμε φέτος στο φεστιβάλ με τις κούκλες;  Τι φιλοδοξείς να προσφέρεις μέσα από τις παραστάσεις που επιλέγεις;

Θα δούμε πολλές και διαφορετικές προτάσεις σχετικά με τις τεχνικές και αισθητικές των θιάσων που θα συμμετάσχουν. Θα δούμε παραστάσεις πολυβραβευμένες στο διεθνές χώρο του κουκλοθέατρο που προτείνουν μικτές τεχνικές. Θα είναι δείγματα από την εξέλιξη του θεάτρου με κούκλες στο σύγχρονο θέατρο. Όλες οι παραστάσεις, εκτός από μια του Σαββάτου, θα είναι κατάλληλες για όλες τις ηλικίες.

Θα δείτε από στιγμιαίο σχέδιο με άμμο, όπου ο καλλιτέχνης και μπροστά στα μάτια του θεατή μας αφηγείται μια ιστορία με συνοδεία ζωντανής μουσικής και ποίηση χωρίς λόγια, σύγχρονο χορό με κούκλες, παραστάσεις με σωματικό κουκλοθέατρο, καραγκιόζη που ερμηνεύει Αριστοφάνη,  κουκλοθέατρο από της φαβέλες του Σαο Πάολο της Βραζιλίας, πως μεταμορφώνει αντικείμενα ο κουκλοπαίκτης που θα έρθει από το Ιεροσόλυμα και πολλά άλλα…

Δεν υπάρχει άλλη φιλοδοξία πέρα από να σας παρουσιάζω αυτόν τον απέραντο κόσμο του θεάτρου με κούκλες και αντικείμενα. Με αυτό θα είμαι ευτυχισμένος…

 

Υπάρχει σε άλλες χώρες κάποιο αντίστοιχο φεστιβάλ; Ποιο θα μας πρότεινες να επισκεφτούμε;

Υπάρχουν πολλά φεστιβάλ όπως το “Thesspuppet”. Μπορώ να πω ότι το δικό μας είναι μικρό και ασήμαντο σε σχέση με εκείνα. Μόνο στην διπλανή Βουλγαρία υπάρχουν 10 με 12 φεστιβάλ εδώ και 40 χρόνια. Εγώ διευθύνω το «Διεθνές φεστιβάλ κουκλοθέατρου του Μπιλμπάο» που φέτος κλείνει 36 χρόνια ύπαρξης και είναι ένα από τα 40 φεστιβάλ που γίνονται στην Ισπανία.

Ελάτε στο Μπιλμπάο από 25/11 με 1/12 για να χαρείτε δυο Φεστιβάλ, του Μπιλμπάο και της Τολόσας, που γίνονται ταυτόχρονα και σε συνεργασία. Είναι πολύ σημαντική η συνεργασία στο πολιτισμό για να καταφέρουμε καλά και θετικά αποτελέσματα για το σύνολο της κοινωνίας.

 

Ποιο είναι το όραμά σου για το φεστιβάλ κουκλοθεάτρου και παντομίμας;

Να βρεθεί μια λύση συνεργατική, ένα ενδιαφέρον και αποδοχή από τους φορείς που ευθύνονται για το δημόσιο πολιτισμό, για να μη χαθεί και να έχει μια συνέχεια. Το εύχομαι.

 

Αν ήσουν μια κούκλα, ποια θα ήθελες να είσαι;

Θα επέλεγα να είμαι ο Πινόκιο. Η κούκλα που έγινε άνθρωπος και κατάλαβε το νόημα της Ζωής μετά από δοκιμασίες, πόνο και αποδοχή απλών πραγμάτων και συναισθημάτων που χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους, όπως είναι η επιπολαιότητα, η αλαζονεία, αλλά και η φιλία, η συνεργασία, ο σεβασμός και η Αγάπη.

 

Ευχαριστώ πολύ!