Γράφει η Στεφανία Βελδεμίρη | stheta.com

Όταν ένα παιδί ζωγραφίζει, μεταφέρει στο χαρτί τον τρόπο με τον οποίο, βλέπει, αντιλαμβάνεται, κατανοεί ή φαντάζεται τον κόσμο. Έτσι άλλες φορές ζωγραφίζει σκηνές από την καθημερινή ζωή του, αγαπημένα πρόσωπα και σκέψεις που το απασχολούν ενώ πολλές φορές δημιουργεί με την φαντασία του αυθεντικούς δικούς του κόσμους, ήρωες και καταστάσεις. Ανάλογα με τις δεξιότητες που η ηλικία και η ιδιοσυγκρασία του παιδιού καθορίζουν, οι ζωγραφιές μπορούν να έχουν πολλές και διαφορετικές μορφές.

Σε πολύ μικρές ηλικίες, οι ζωγραφιές μπορεί να έχουν την μορφή που πολλοί γονείς στις κουβέντες μας τις χαρακτηρίζουν μουντζούρες. Αρκετές είναι οι φορές που αυτές οι μουντζούρες που βλέπει ένας μεγάλος, δεν είναι παρά οι πρώτες προσπάθειες ενός μικρού ανθρώπου να εκφραστεί με καινούρια μέσα (χαρτί και μπογιές) δοκιμάζοντας πως αυτά «δουλεύουν» και με ποιόν τρόπο θα τα χρησιμοποιήσει καλύτερα για να κάνει μια ζωγραφιά. Μπορείς εύκολα να ξεχωρίσεις μια μουντζούρα ενός τρίχρονου ή ενός τετράχρονου από μια ζωγραφιά του. Ο απλούστερος τρόπος είναι να παρατηρήσεις αν το παιδί την ώρα που ζωγραφίζει είναι αφοσιωμένο, σκέφτεται, μιλάει λέγοντας μια ιστορία, ακόμη και περιγράφει τι ακριβώς είναι αυτό που ζωγραφίζει κάθε στιγμή, τότε, παρ’ όλο που το αποτέλεσμα έχει στα μάτια σου μορφή μουντζούρας, στα μάτια του παιδιού είναι ξεκάθαρο πως βλέπει αυτό ακριβώς που σκεφτόταν ή φανταζόταν πως ζωγράφιζε. Αν ένα παιδί σου δείχνει μια ζωγραφιά και εσύ βλέπεις μια μουντζούρα, ρώτησε με αγάπη το παιδί τι έχει ζωγραφίσει και άκουσε προσεχτικά την περιγραφή. Τα παιδιά είναι πολύ ειλικρινή. Αν απλά μουντζουρώνουν, θα σου πουν έκανα μουντζούρες. Αν όχι θα σου περιγράψουν τι έκαναν και θα χαρούν για την προσοχή και την επιβράβευσή σου.

Καθώς τα παιδιά εξοικειώνονται με τα υλικά που έχουν στην διάθεσή τους για να ζωγραφίσουν,  με το πέρασμα του χρόνου και την κατάλληλη ενθάρρυνση, βελτιώνουν και τον τρόπο με τον οποίο αποτυπώνουν την οπτική τους αντίληψη ή την φαντασία τους και οι ζωγραφιές τους αρχίζουν να γίνονται ολοένα και πιο ευανάγνωστες και για «μεγάλους».

Όλοι οι τρόποι που μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει για να ενθαρρύνει ένα παιδί να εκφράζεται μέσα από την ζωγραφική είναι καλοί. Μόνο η αδιαφορία, η έλλειψη στοργής και οι επιπλήξεις μπορούν να κάνουν κακό.

Αν αποφασίσετε να στείλετε το παιδί σας σε ένα εργαστήρι ζωγραφικής, κάνετε ένα πολύ σημαντικό βήμα που αρχικά, δηλώνει στο παιδί σας, πως θεωρείτε την ζωγραφική τμήμα της συνολικής του παιδείας και αυτό έχει ίσως και την μεγαλύτερη βαρύτητα. Η συνέπειά σας στην απόφαση που θα πάρετε από κοινού με το παιδί σας, θα είναι καθοριστικό στοιχείο για την σοβαρότητα με την οποία εκπαιδεύετε το παιδί σας, να αντιλαμβάνεται την εικαστική παιδεία.

Όταν είμαι σε ένα μάθημα ζωγραφικής με παιδιά, με ενδιαφέρει πρώτα και κύρια, τα παιδιά να νιώθουν πως βρίσκονται σε ένα περιβάλλον που εμπνέει ασφάλεια, εμπιστοσύνη και θέλω τα παιδιά να είναι χαρούμενα και να γελούν. Νομίζω πως σε κανένα άλλο πλαίσιο ένα παιδί δεν μπορεί να δεχτεί γνωστικά ερεθίσματα και να τα αφομοιώσει, πόσο μάλλον να εκφραστεί καλλιτεχνικά. Με ενδιαφέρει τα παιδιά να λειτουργούν σαν ένα σύνολο μικρών ανθρώπων, να σέβονται και να αγαπούν τα παιδιά της ομάδας και φυσικά να αναπτύξουν φιλίες.

Ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο ζωγραφίζουν τα παιδιά της ίδιας ομάδας ένα κοινό θέμα, είτε αυτό είναι κάτι που βλέπουμε μπροστά μας, είτε είναι μια ζωγραφιά με αφορμή ένα θέμα που συζητάμε ή ένα θέμα φανταστικό είναι κάτι που αγαπώ ιδιαίτερα και το στηρίζω όσο περισσότερο μπορώ. Η αποδοχή των διαφορετικών τρόπων, της διαφορετικής ματιάς του κάθε παιδιού από μένα, οδηγεί αναπόφευκτα και στην καλλιέργεια των παιδιών όσο αφορά το κομμάτι κομμάτι της αποδοχής του διαφορετικού στην τέχνη μα και γενικά.

Τα μαθήματα ζωγραφικής με τα παιδιά, δεν μπορούν παρά να είναι ένα παιχνίδι με τα χρώματα και χώρο δράσης την παλέτα και το χαρτί ή τον μουσαμά. Αναμίξεις και μαγικές μεταμορφώσεις, τυχαία αποτελέσματα που με τον καιρό μπορούν να επαναληφθούν σκόπιμα καθώς το βίωμα μετατρέπεται σε γνώση. Γέλιο, εκμυστηρεύσεις για το πώς περάσαμε την εβδομάδα μας, το φαγητό που φάγαμε ή τις καινούριες περιπέτειες του σούπερ ήρωα που αγαπάμε. Όταν ένα παιδί ζωγραφίζει, όλα όσα κάνει είναι σωστά.

Οι βασικές αρχές της ζωγραφικής, του σχεδίου, του χρώματος όλα είναι ένα χαρούμενο παιχνίδι. Οι λεπτές δεξιότητες του παιδιού, η ικανότητά του στις απλές σχεδιαστικές λύσεις, οι χρωματικές ασκήσεις, δουλεύονται, καλλιεργούνται και αναπτύσσονται μέσα από μια ζωγραφική που μοιάζει με παιχνίδι, χωρίς το παιδί να νιώθει πως κάνει εξάσκηση.

Η ελευθερία να εκφράζει το κάθε παιδί την φαντασία του και να μοιράζεται τις σκέψεις του, τις χαρές και τις λύπες του, τα όνειρα και τους φόβους του, είναι πολύτιμη. Όπως τα παιδιά με εμπιστεύονται, το ίδιο κάνω κι εγώ.

Καμιά φορά μιλάμε για ζωγράφους και τους τρόπους που ζωγράφιζαν. Είναι τόσο διαφορετικοί σαν εμάς και αυτό μας κάνει χαρούμενους.

Μη βιάζεστε να δείτε «ωραίες» ζωγραφιές. Δώστε χρόνο στο παιδί σας να μάθει ζωγραφική. Εμπνεύστε του την υπομονή και αφήστε το να βιώσει τον κόπο, την αφοσίωση και τον χρόνο που απαιτείται ΚΑΙ στην ζωγραφική όπως και ότι μαθαίνουμε προκειμένου να έχουμε όλο και καλύτερα αποτελέσματα.

Μετά από κάθε μάθημα ζωγραφικής με παιδιά νιώθω πάντα μα πάντα χαρούμενη.

Κλείνοντας θα πω ξεκάθαρα τι ΔΕΝ είναι μάθημα ζωγραφικής. Μάθημα ζωγραφικής δεν υφίσταται όταν τα παιδιά καλούνται να αντιγράψουν φωτογραφίες ή πίνακες ζωγραφικής που έχει επιλέξει κάποιος άλλος για αυτά, εξηγώντας τους βήμα βήμα πως θα «το κάνουν ίδιο» γιατί έτσι θα είναι «σωστό». Αυτός είναι ένας σίγουρος τρόπος να καταβαραθρώσουμε την αυτοεκτίμηση του παιδιού, μια και ξεκάθαρα του στέλνουμε το μήνυμα πως δεν μας αφορά η οπτική του αντίληψη και ουσιαστικά του ζητούμε να αντιγράψει την «καλή» οπτική αντίληψη άλλων. Να μην αναλύσουμε πως στην περίπτωση αυτή κάθε προσωπική έκφραση είναι σχεδόν αδύνατη και φυσικά πως τα παιδιά μπαίνουν σε μια διαδικασία ανταγωνισμού για το ποιος θα «κάνει την καλύτερη ζωγραφιά», κάτι που δημιουργεί εντάσεις και άγχος. Εδώ έχουμε να κάνουμε κατ’ ουσία με την χρήση του παιδιού σαν μέσο ικανοποίησης του γονέα- «πελάτη» που πρέπει να μείνει ικανοποιημένος με «ωραία» αποτελέσματα.

Αγαπήστε τις ζωγραφιές των παιδιών σας και τις ζωγραφιές όλων των παιδιών και εμπιστευτείτε ανθρώπους που κατέχουν το γνωστικό τους αντικείμενο και κυρίως ανθρώπους που αγαπούν τους ανθρώπους περισσότερο από τα λεφτά. Αυτά.

Λίγα Λόγια για τη Στεφανία Βελδεμίρη

Η Στεφανία Βελδεμίρη είναι συντηρήτρια Αρχαιολογικών Ευρημάτων και Έργων Τέχνης, Λατρεύει να συντηρεί κομμάτια του παρελθόντος και να τα κάνει αναγνώσιμα στο κοινό. Τρέφει ιδιαίτερη αγάπη για την προϊστορία και τα μαγευτικά απομεινάρια της. Έτσι αποφάσισε, να διδάσκει στα παιδιά την Ιστορία της Τέχνης μέσα από διαδραστικές δραστηριότητες, παιχνίδι, βιωματικές ασκήσεις, οπτικοακουστικά ερεθίσματα και κυρίως χαμόγελο και χαρούμενο μα πειθαρχημένο κλίμα. Γράφει και ζωγραφίζει παραμύθια και μόλις διαβάσει βιβλίο ή ποίημα που της αρέσει, αμέσως το κάνει ζωγραφιά. Επίσης μερικοί τοίχοι την εμπνέουν για να τους γράψει ή να τους ζωγραφίσει. Άλλοι πάλι όχι… Μας μιλάει για τέχνες.