Γράφει η Δέσποινα Τσιπτσέ, Μουσειολόγος | www.fonsperitiae.gr

Όταν αναφέρομαι σε παιδικά μουσεία εννοώ αμιγώς παιδικά, που να αφορούν σε παιδιά (ή και σε όσους έχουν παιδική καρδιά). Ούτε kidsfriendly, ούτε familyfriendly! Παιδικά, που συμπτωματικά επιτρέπουν την είσοδο και στους ενήλικες.

Ξεκινάω λοιπόν από το πρώτο, το υπέρτατο (για μένα) και αυτό που έδωσε την ιδέα γι’ αυτό το άρθρο. Το Παιδικό Μουσείο της Βοστώνης (φωτογραφία παραπάνω). Την παρουσίαση του Μουσείου είχα παρακολουθήσει σε μια ημερίδα που είχε λάβει χώρα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης προ λίγων ετών. Εκεί, η υπεύθυνη του Μουσείου, με πολύ απλά λόγια και κυρίως με φωτογραφικό υλικό, μας έδειξε ένα Παιδικό Μουσείο όπως θα έπρεπε να είναι. Ανοιχτό στα παιδιά και στην ψυχαγωγία τους. Χωρίς τους γνωστούς κανόνες που μας κατατρέχουν, ούτε καν αυτούς του ελεγχόμενου παιχνιδιού. Ιδρυμένο με μόνο σκοπό να ενισχύει την δημιουργικότητα των παιδιών και να πυροδοτεί την αγάπη τους για την δια βίου μάθηση, όπως αναφέρουν στην επίσημη ιστοσελίδα τους.  Το μουσείο, έχει ιδρυθεί το 1913 και είναι από τα παλαιότερα του είδους ενώ είναι το μόνο που έχει μόνιμη συλλογή, με 50.000 αντικείμενα, την οποία εκθέτει τμηματικά κατά περιόδους. Αγαπημένο μου άρθρο από την ιστοσελίδα τους είναι το «100 τρόποι να παίξεις»,  που έγραψαν με αφορμή τον εορτασμό των 100 χρόνων του Μουσείου.

Η μητέρα όμως όλων τον Παιδικών Μουσείων, αν και κοντά, δεν είναι στη Βοστώνη. Το Παιδικό Μουσείο στο Μπρούκλιν ιδρύθηκε το 1899 και θεωρείται το πρώτο μουσείο των ΗΠΑ ενώ το 2008 έγινε το πρώτο «πράσινο» Μουσείο της Νέα Υόρκη. Η αρχική του κατεύθυνση ήταν η παρουσίαση του φυσικού και αστικού τοπίου στα παιδιά. Στην πορεία όμως η τεχνολογία και ο πολιτισμός πήραν δεσπόζουσα θέση. Το αξιοθαύμαστο (αν και το πιο λογικό αν το καλοσκεφτείς) είναι πως τα ίδια τα παιδιά δίνουν σε πολλές περιπτώσεις την κατεύθυνση  για τις περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου. Πρωτοπόρο σε όλα του, το Μουσείο ήταν και το πρώτο που άνοιξε τις πόρτες του σε εκδηλώσεις και πάρτι γενεθλίων.

Κατά πολύ νεότερο από τα προηγούμενο (έχει ιδρυθεί μόλις το 1992) το Eurika  βρίσκεται στο Χάλιφαξ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η φιλοσοφία του είναι κοινή με τα Μουσεία του Μπρούκλιν και της Βοστώνης δεδομένου ότι έχει ιδρυθεί κατά τα πρότυπα του Οργανισμού Παιδικών Μουσείων ή ACM που εδρεύει στις Η.Π.Α.  Το κτήριο που έχει παραχωρηθεί στο Μουσείο είναι ένα απίστευτης ομορφιάς κτίσμα του 1855 το οποίο, όπως και όλο το οικόπεδο, ήταν παλιότερα σιδηροδρομικός σταθμός. Πέρα όμως από το κτήριο, το Eureka εκμεταλλεύεται και άλλα 13 εκτάρια για ατελείωτους περιπάτους και ενδιαφέρουσες περιπέτειες. Το μουσείο υποστηρίζει και υποστηρίζεται από τον οργανισμό KidsinMuseums που σαν στόχο έχει να κάνει προσβάσιμα και διαθέσιμα τα μουσεία στα παιδιά σε ολόκληρη την χώρα.

Επειδή όμως δεν θέλω να κατηγορηθώ για  προκατάληψη υπέρ  της Αγγλίας λόγω σπουδών ή υπέρ των ΗΠΑ λόγω του ότι έχει την πλειοψηφία των παιδικών μουσείων έψαξα πέρα από τα στάνταρ. Ανακάλυψα λοιπόν πως το πρώτο μουσείο που ήρθε στην Ευρώπη, βασισμένο στα πρότυπα του ACM, είναι το Museedesenfants στις Βρυξέλες και τώρα θέλω να μετακομίσω εκεί. Οι λόγοι είναι απλοί. Πέρα από το ότι έχει μεγάλη ιστορία καθώς ιδρύθηκε το 1975 είναι δομημένο κατά τις αρχές του πρώτου παιδικού μουσείο στον κόσμο, αυτό στο Μπρούκλιν. Αρχές που στην πορεία της ζωή του πούλησε σε παιδικά μουσεία στην υπόλοιπη Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Άλλωστε η βάση του βρίσκεται σε ένα καταπληκτικό αρχοντικό που και όλα τα παραπάνω να μην είχε, αυτό από μόνο του αρκεί για να βγάλω εισιτήρια.

Last but not least, που λένε και οι φίλοι μας οι Άγγλοι,  το παιδικό μουσείο Kids Plaza της Οσάκα στην Ιαπωνία . Ένα μουσείο που η βασική του αρχή είναι «αγγίξτε και μάθετε» δε θα μπορούσε να λείπει από την λίστα αυτή καθότι δηλώνω υπέρμαχος της απτικότητας στα Μουσεία.Ήδη από την πρώτη σελίδα σε προδιαθέτει πως σε αυτό το Μουσείο βλέπεις, ακουμπάς και συμμετέχεις ενεργά. Ιδρυμένο από το 1997 το Kids Plaza είναι διαμορφωμένο ώστε οι ενήλικες να μπορούν να ξεκουραστούν από το παιχνίδι χωρίς να ανησυχούν για την ασφάλεια του παιδιού τους όσο αυτό συνεχίζει να ανακαλύπτει το Μουσείο. Τριγυρνώντας στην ιστοσελίδα ανακάλυψα επίσης την επιτομή του “μαθαίνω πράττοντας”. Στο τμήμα του μουσείου με την κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών, προσομοιώνουν την μετακίνηση στην πόλη με ειδικό αμαξίδιο.

Ασφαλώς υπάρχουν και άλλα πολλά σε όλο τον κόσμο όπως επίσης αξίζει να αναφερθεί πως και η Ελλάδα επίσης έχει παιδικά μουσεία. Δυστυχώς όμως ακόμη δεν έχουν την υποστήριξη των παραπάνω. Έχουν όμως ανθρώπους που τα αγαπούν και παλεύουν να τα αναπτύξουν και όλους εμάς που τα στηρίζουμε στην ενηλικίωσή τους.

Δείτε τα Παιδικά Μουσεία της Ελλάδα:

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

Μουσείο Συναισθημάτων Παιδικής Ηλικίας

Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης

 

Λίγα Λόγια για τη Δέσποινα Τσιπτσέ

Η Δέσποινα Τσιπτσέ γεννήθηκε στην Καβάλα όμως πάντα ήθελε να ζήσει στην Θεσσαλονίκη. Πρώτος στόχος, τσεκ! Μόλις αποφοίτησε από το Αρχαιολογικό έπρεπε να σκεφτεί τι θα κάνει ώστε κυρίως να μην ακυρώνει το πτυχίο της, να είναι παράλληλα δημιουργικό αλλά και να το απολαμβάνει!!! Κάπως έτσι βρέθηκε στο Leicester να σπουδάζει Μουσειολογία. Δεύτερος στόχος, τσεκ! Τρίτος στόχος, ακόμα τον δουλεύει… Με το Fons Peritiae προσπαθεί να αλλάξει την εντύπωση που έχουμε για τα Μουσεία. Αλήθεια, είναι ζωντανοί χώροι, γεμάτοι ενδιαφέρον όπου μπορείς να διασκεδάσεις όποια και αν είναι η ηλικία σου!

 

Απαγορεύεται η αναπαραγωγή του άρθρου χωρίς την προηγούμενη έγγραφη έγκριση των Πυγολαμπίδων