Ανάμεσα στα κύματα και τους χάρτες του Αιγαίου

Έκθεση Ναυτικών Χαρτών

Το Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Νεότερης Ιστορίας της Μακεδονίας (ΙΜΜΑ) έχει την τιμή να διοργανώνει την Έκθεση Ναυτικών Χαρτών του Ομότιμου Καθηγητή του ΑΠΘ Παρασκευά Σαββαΐδη, με τίτλο: «Ανάμεσα στα κύματα και τους χάρτες του Αιγαίου»,  και προσκαλεί το κοινό στα εγκαίνια της έκθεσης, που θα πραγματοποιηθούν την Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου 2024 και ώρα 18:00, στην Αίθουσα Αλέξανδρος Χαΐτογλου στο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα.

Η έκθεση χαρτών αναφέρεται στις προσπάθειες και τις περιπέτειες των Βρετανών υδρογράφων, για να εξερευνήσουν και να χαρτογραφήσουν ακτές, νησιά και λιμάνια, για λογαριασμό της Μεγάλης Βρετανίας, στα μέσα του 19ου αιώνα. Τα νερά της Μεσογείου συγκέντρωναν διαχρονικά το ενδιαφέρον πολλών κρατών και λαών σε ένα μεταβαλλόμενο ιστορικό περιβάλλον πολέμων, παιχνιδιών εξουσίας και ανταγωνισμών για το εμπόριο, μεταξύ των Μεγάλων Δυνάμεων της Ευρώπης και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Για την επικράτηση των επιδιώξεων της Μεγάλης Βρετανίας, τα πολεμικά και τα εμπορικά πλοία της που διέπλεαν την Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος χρειάζονταν αξιόπιστους ναυτικούς χάρτες, για να πλοηγηθούν στις θαλάσσιες διαδρομές και να βρουν ασφαλή αγκυροβόλια και λιμάνια. Αυτό το έργο έφεραν σε πέρας οι Βρετανοί υδρογράφοι σε διάστημα περίπου εξήντα χρόνων (1810-1870).

Καπετάνιοι και ναυτικοί σε υδρογραφικά σκάφη ερεύνησαν και χαρτογράφησαν με ακρίβεια τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους (τότε ονομαζόταν και Ελληνικό Αρχιπέλαγος), τις ακτές της Ελλάδας, της Μικράς Ασίας, της Κρήτης και της Κύπρου. Όμως, μαζί τους, αρχαιολόγοι κατέγραψαν για πρώτη φορά τα αρχαία μνημεία της ελληνικής ιστορίας σε ανεξερεύνητα μέρη. Φυσικοί επιστήμονες μελέτησαν το θαλάσσιο περιβάλλον, την πανίδα και τη χλωρίδα, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην πρόοδο της επιστήμης.

Έτσι, σε μια εποχή που η γεωγραφική γνώση των ακτών της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου ήταν σχεδόν ανύπαρκτη, οι Βρετανοί υδρογράφοι δημιούργησαν εξαιρετικής ποιότητας ναυτικούς χάρτες και το έργο τους βοήθησε την αρχαιολογική μελέτη και τη φυσική ιστορία τουλάχιστον τόσο, όσο τη ναυσιπλοΐα, τη χαρτογραφία και τη γεωγραφία.

Η έκθεση οργανώνεται θεματικά στις πέντε παρακάτω ενότητες:

1. Οι Βρετανοί υδρογράφοι στο Αιγαίο Πέλαγος
2. Οι υδρογραφικοί χάρτες του Βρετανικού Ναυαρχείου
3. Σχεδίαση παράκτιων όψεων στους χάρτες
4. Υδρογράφοι, αρχαιολογία και ελληνική ιστορία
5. Υδρογράφοι, περιβάλλον και φυσικές επιστήμες

Την έκθεση θα εγκαινιάσει ο Υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας και Θράκης, κ. Κωνσταντίνος Π. Γκιουλέκας.

Επιμέλεια Έκθεσης: Παρασκευάς Σαββαΐδης, Ομότιμος Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ.

Διοργάνωση Έκθεσης: Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα και της Νεότερης Ιστορίας της Μακεδονίας.