Συνέντευξη: Ιωάννα Σεραφειμίδου

Θέλουμε να μάθουμε τα πάντα για την Ανδώ, θα μας πεις ποια είναι; 

Η Ανδώ είναι η δωδεκάχρονη «φανταστική» κόρη του Διγενή Ακρίτα (σύμφωνα με το έπος ο Διγενής δεν είχε παιδιά), η οποία αποφασίζει να κάνει ένα ταξίδι μέχρι τον Τίγρη ποταμό προκειμένου να βρει το υπόλοιπο μισό του σπασμένου Ιερού Σπαθιού του πατέρα της, αλλά και να μάθει την αλήθεια για την εξαφάνισή του.

 

Γιατί πρέπει η Ανδώ να μαζέψει το θάρρος της;

Γιατί στο ταξίδι της αυτό θα πρέπει να αντιμετωπίσει άγριους λύκους, αμαζόνες, απελάτες (ληστές), δράκους, ιπτάμενα άλογα, Άραβες αλλά και τον ίδιο τον Χάροντα. Ταυτόχρονα πρέπει να αντιμετωπίσει και τον ίδιο της τον εαυτό σ’ ένα παράλληλο ταξίδι αυτογνωσίας.

 

Από την αναφορά σας στον Χάρο φαντάζομαι πως έχετε εντάξει στο μυθιστόρημά σας αρκετά στοιχεία και πρόσωπα από το έπος του Διγενή Ακρίτα;

Ναι, έχω εντάξει αρκετά πρόσωπα από το έπος στην ιστορία της Ανδώς, έχω επίσης χρησιμοποιήσει πολλά γεωγραφικά, πραγματολογικά και γλωσσικά στοιχεία για να αποδώσω το πνεύμα και ύφος της εποχής. όπως επίσης και ένα πλήθος προσώπων, στίχων και λέξεων.

 

Σε ποια ιστορική εποχή τοποθετείται το έπος του Διγενή Ακρίτα και σε ποια η ιστορία της Ανδώς;

Το έπος του Διγενή Ακρίτα τοποθετείται στην εποχή της ελληνο-αραβικής ειρηνεύσεως του Ι’ αιώνα, όταν οι βυζαντινοί έφτασαν ξανά τα σύνορα της αυτοκρατορίας στον Ευφράτη ποταμό. Στην ίδια εποχή τοποθέτησα κι εγώ την ιστορία της Ανδώς, και πιο συγκεκριμένα το 987.

 

Δηλαδή αν και έχουμε να κάνουμε με ένα μυθιστόρημα φαντασίας με δράκους, ιπτάμενα άλογα, ωστόσο πρόκειται και για ένα ιστορικό μυθιστόρημα;

Ακριβώς. Το πρώτο μισό του βιβλίου, όσο η Ανδώ βρίσκεται στα βυζαντινά εδάφη, η αφήγηση είναι τελείως ρεαλιστική και τα γεγονότα του βιβλίου αντιστοιχούν στη βυζαντινή ιστορία. Στο υπόλοιπο μισό του βιβλίου, και από τη στιγμή που η Ανδώ περνάει τον Ευφράτη ποταμό, η αφήγηση αποκτάει φανταστικό χαρακτήρα. 

 

Από ότι έχω καταλάβει όμως είτε το βιβλίο το θεωρήσουμε ιστορικό μυθιστόρημα είτε φανταστικό, παράλληλα με την περιπέτεια, έχουμε και μία ψυχολογική ιστορία. Μια ιστορία που σχολιάζει τη σχέση κόρης-πατέρα, την ιστορία της Ανδώς και του πατέρα της. Σωστά;

Θα έλεγα πως ο αρχικός πυρήνας της ιστορίας ήταν αυτός. Ήθελα από την αρχή να πω μία ιστορία που να μιλάει για τη σχέση κόρης-πατέρα. Και πιο συγκεκριμένα για τη σχέση μία έφηβης κόρης που ο πατέρας της την έχει εγκαταλείψει. Όπως η ιστορία εξελίσσεται η Ανδώ ανακαλύπτει διαφορετικές πτυχές της προσωπικότητας του πατέρα της και ταυτόχρονα δίνει και διαφορετικές ερμηνείες της εξαφάνισής του. Αν και όλα αυτά διαδραματίζονται χίλια και πλέον χρόνια πριν, εντούτοις νομίζω πως θα μπορούσαν να συμβαίνουν κατά κάποιο τρόπο και σήμερα.

 

Εκτός από αυτή τη σχέση ποιες άλλες σχέσεις είναι κυρίαρχες στο βιβλίο; Και σε ποιο βαθμό αυτές αφορούν έναν σύγχρονο έφηβο;

Θα έλεγα πως στο βιβλίο κυριαρχούν άλλες τρεις σχέσεις, Η σχέση της Ανδώς με τον Κοσμά, τον Σαλαντίν και τον Χάροντα. Μέσα από αυτές τις σχέσεις μας αποκαλύπτονται και τα άλλα τρία (3) θέματα του βιβλίου: η φιλία, ο έρωτας και ο Θάνατος. Η φιλία της Ανδώς με τον Κοσμά διατρέχει όλο το βιβλίο και περνάει από πολλά και διάφορα στάδια και τελειώνει με μία σκηνή που αναδεικνύει την υπέρτατη πράξη φιλίας που δεν είναι άλλη από τη Θυσία!

Τον έρωτα τον συναντάμε κι αυτόν στην πιο ακραία του μορφή, όταν η Ανδώ ερωτεύεται έναν Άραβα, έναν Σαρακηνό όπως λέει στο βιβλίο, που εκτός από αλλόφυλος είναι και αλλόθρησκος.

Η τρίτη και τελευταία σχέση, η σχέση της Ανδώς με τον Χάροντα, είναι μία σχέση που διατρέχει κι αυτή όλο το βιβλίο, ο Χάρος παρακολουθεί όλα της τα βήματα της και στο τέλος, το μικρό δωδεκάχρονο καλείται να τον αντιμετωπίσει.

Νομίζω πως οι τέσσερεις αυτές σχέσεις-αξίες (γονεϊκά πρότυπα, φιλία, έρωτας, θάνατος) είναι που μας απασχολούσαν (όταν εμείς ήμασταν έφηβοι), και απασχολούν τώρα τους έφηβους.

 

Να σταθούμε λίγο στη σχέση της Ανδώς με τον Σαλαντίν. Μία Ελληνίδα χριστιανή ερωτεύεται έναν Άραβα, μουσουλμάνο…

Σκεφτείτε πως όταν ξεκινάει το ταξίδι της Ανδώς μία από τις κινητήριες δυνάμεις που το τροφοδοτούν είναι το μίσος της για τους Άραβες (γιατί τους θεωρεί υπεύθυνους για το θάνατο του πατέρα της), το οποίο στην πορεία όχι μόνο θα εξανεμισθεί αλλά θα μετατραπεί και σε αγάπη. Βέβαια για αυτήν την αλλαγή σημαντικό ρόλο θα παίξει το γεγονός ότι η Ανδώ θα ζήσει για ένα διάστημα στη Βαγδάτη μαζί τους. Τα στερεότυπα που είχε στο μυαλό της ένα ένα θα αποδομηθούν για να ανακαλύψει στο τέλος πόσο μοιάζουν οι δύο λαοί.

 

Ωστόσο ποιο θα λέγατε ότι ήταν η μεγαλύτερη διαφορά, το δυσκολότερο εμπόδιο που έπρεπε να υπερπηδηθεί σε αυτόν τον έρωτα;

Η πίστη της Ανδώς ότι οι άνθρωποι καθορίζουν το μέλλον τους και τις τύχες τους και η άποψη του Σαλαντίν ότι όλα είναι γραμμένα από τον Προφήτη. Νομίζω ότι, στο βαθμό που κατάφερα να γνωρίσω και να καταλάβω τους Άραβες, η πιο μεγάλη μας διαφορά είναι η άποψη για τη μοίρα, το κισμέτ. Ακόμη και σήμερα νομίζω πως οι Άραβες πιστεύουν πως η μοίρα των ανθρώπων είναι προδιαγεγραμμένη και αυτή η άποψη ποτίζει όλες τις εκφάνσεις τις ζωής τους.

 

Είπατε πριν ότι «στο βαθμό που κατάφερα να γνωρίσω και να καταλάβω αυτόν τον λαό»… Με ποιον τρόπο τον γνωρίσατε;

Βιβλιογραφικά αρχικά και μετά με ταξίδια. Βέβαια από μικρό παιδί ζω σε μία γειτονιά της Θεσσαλονίκης, τις 40 Εκκλησιές, που έμεναν και μένουν πολλοί Άραβες φοιτητές. Θα ήθελα εδώ να πω πως το πρώτο ενδιαφέρον για τον αραβικό πολιτισμό μου τον εμφύσησε ο Κωστής Μοσκώφ που τον θαύμαζα ως νέος πάρα πολύ.

 

Θα σας κάνω μία ερώτηση που τριγυρνάει στο μυαλό μου από το πρώτο σας βιβλίο για έφηβους-νέους. Και ο «Νι Πι» και η «Ανδώ» είναι δύο βιβλία που θα μπορούσαν να διαβαστούν άνετα και από μεγάλους. Αυτό είναι μία επιλογή ή συμβαίνει κατά λάθος;

Θα έλεγα ότι δε συμβαίνει σκόπιμα, αλλά ούτε κατά λάθος!

Όταν γράφω έχω στο νου μου πως τα βιβλία αυτά απευθύνονται σε έφηβους, αλλά ταυτόχρονα θέλω να αρέσουν και σ’ εμένα.

Τα δύο αυτά βιβλία προέκυψαν από την επιθυμία μου να μιλήσω στα παιδιά μου, (έχω 4 παιδιά, με ηλικίες από έντεκα έως είκοσι εννιά), αλλά και στα παιδιά όλου του κόσμου για δύο, τρία πράγματα που με απασχολούν στη σχέση μου μαζί τους.

Όσο κι αν εκ πρώτης όψεως φαίνονται να είναι δύο απλές περιπέτειες (εμπνευσμένες μάλιστα από δύο κορυφαίες περιπέτειες τους είδους: Τους Πειρατές της Καραϊβικής & Τον Άρχοντα των Δακτυλιδιών), κατά βάθος είναι δυο βαθιές εξομολογήσεις για τη ζωή μου, για τα πιστεύω μου που καθοδήγησαν τις πράξεις μου στο παρελθόν και τις καθοδηγούν και τώρα.

 

Το επόμενο βιβλίο σας θα είναι για έφηβους-νέους ή για ενήλικες;

Και το επόμενο βιβλίο μου, που ήδη βρίσκεται στο στάδιο της επιμέλειας από τις εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ, απευθύνεται κι αυτό στους έφηβους. Μάλλον δεν έχω πει ακόμη όλα όσα θέλω να πω!

 

Ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη. Εύχομαι στην Ανδώ να ταξιδέψει σ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη της Ελλάδας, και γιατί όχι «από τη Βασιλεύουσα μέχρι τη Βαγδάτη κι από την Αλεξάνδρεια μέχρι την Τραπεζούντα», όπως γράφετε και στο βιβλίο σας!

Κι εγώ ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη! Καλή συνέχεια στο καταπληκτικό έργο που κάνετε με τις ΠΥΓΟΛΑΜΠΙΔΕΣ!

 

 

Λίγα λόγια για τον Γιώργο Χατζόπουλο

Ο Γιώργος Χατζόπουλος γεννήθηκε το 1964 στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Παιδαγωγικά στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Συγκριτική Λογοτεχνία σε μεταπτυχιακό επίπεδο στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ. Έχει γράψει τα θεατρικά έργα Μοργκεντάου (2003), που ανέβηκε στην Πειραματική Σκηνή της Τέχνης – Θέατρο Αμαλία το 2007, Πόσο καλό είναι το φως (2009) και τη νουβέλα Βγερού Γλυκά Φανού (εκδ. Αιώρα, 2016), η οποία ανέβηκε στο Θέατρο Αυλαία στη Θεσσαλονίκη. Από τις εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν επίσης το συναρπαστικό ιστορικό μυθιστόρημα Νι Πι, ο τελευταίος πειρατής του Αιγαίου και το νερό της ζωής (2018) και Μάζεψε το θάρρος σου, Ανδώ (2020).