Τα Μουσεία είναι για όλους – οδηγός επιβίωσης

Οι Φίλοι των Πυγολαμπίδων # family friendly, μουσεία

Γράφει η Κατερίνα Παρασκευά, Μουσειοπαιδαγωγός στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Οι σύγχρονοι καλλιτέχνες έχουν τις πιο περίεργες και πρωτότυπες ιδέες. Μπορεί τα έργα τους να μας εκπλήξουν, να μας τρομάξουν, να μας ταξιδέψουν, να μας κάνουν να αναγνωρίσουμε κομμάτια του εαυτού μας ή ακόμη και να νιώσουμε άβολα ή να μη μας αγγίξουν καθόλου. Δεν παρουσιάζονται ως αριστουργήματα που κρίθηκαν από την ιστορία αλλά ως σύγχρονες δημιουργίες που ίσως γίνουν η αφορμή για να σκεφτούμε γιατί μας αρέσει κάτι ή όχι, να επεκτείνουμε τους ορίζοντες της αισθητικής μας αντίληψης, να έχουμε άποψη και να καλλιεργήσουμε το γούστο μας. Και κάποιες φορές, όταν εμπλεκόμαστε με το έργο, η σύγχρονη τέχνη μπορεί να μας προσφέρει εμπειρίες γεμάτες ένταση και ενθουσιασμό.

Τις εμπειρίες με ένταση τις ζούμε σε χώρους όπου μπορούμε να είμαστε ο εαυτός μας. Στα μουσεία σύγχρονης τέχνης το πρώτο πράγμα που μας καθηλώνει είναι ο χώρος και η διάταξη των εκθεμάτων, πόσο μάλλον τα παιδιά. Η συμβουλή είναι: κινηθείτε ελεύθερα. Δεν είναι απαραίτητο στην έκθεση να σταματήσουμε μπροστά από κάθε έκθεμα ούτε να ακολουθήσουμε μια συγκεκριμένη διαδρομή. Κάποια έργα λόγω θέσης, υλικών και χρωμάτων είναι πιο εντυπωσιακά και τραβούν τα βλέμματα, κάποια άλλα με την πρώτη ματιά μας φαίνονται αδιάφορα. Ακολουθούμε το βλέμμα των παιδιών μας και χαράζουμε μαζί τη διαδρομή μας.

Κινούμενοι στον χώρο, βλέπουμε πράγματα περίεργα και έχουμε την ανάγκη να μιλήσουμε για αυτά. Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, στο μουσείο μπορούμε να μιλάμε -επιτρέπεται, το μουσείο δεν είναι ναός, ούτε σινεμά-, κατεβάζοντας ίσως λίγο την έντασή της φωνής μας για να συνυπάρχουμε μαζί στον ίδιο χώρο.

Το ξέρουμε ότι δεν μπορούμε να αγγίζουμε αλλά μπορούμε να δείχνουμε. Η αλήθεια είναι ότι μικροί μεγάλοι νιώθουμε την παρόρμηση να χαϊδέψουμε, να πιάσουμε, να νοιώσουμε την υφή στο χέρι μας αλλά συνήθως δεν επιτρέπεται. Στα εκπαιδευτικά προγράμματα στο μουσείο, δίνουμε συνήθως το παράδειγμα της δακτυλιάς στο τζάμι: παρόλο που τα χέρια μας είναι καθαρά, πάντα αφήνουμε τα δακτυλικά μας αποτυπώματα. Η λιπαρότητα του δέρματός μας είναι ο λόγος που δεν αγγίζουμε και όχι η αντίληψη ότι είμαστε εν δυνάμει καταστροφείς.

Υπάρχει τρόπος να κάνουμε τα έργα “δικά μας”. Μπορούμε να αναγνωρίσουμε σχήματα, συμμετρίες και ασυμμετρίες, να σχολιάσουμε τις πινελιές, τις σκιές, τις εναλλαγές και τις αντιθέσεις. Να σκεφτούμε πoια έργα μας αρέσουν πιο πολύ, ποια θα θέλαμε να είναι δικά μας. Να ακολουθήσουμε τη φόρμα τους με το σώμα μας ή να φωτογραφηθούμε σε αστείες πόζες. Οι φωτογραφίες καταγράφουν την εμπειρία μας και μπορούμε να ανατρέξουμε όποτε θέλουμε σε αυτές. Κι αν μας ανοίξει η όρεξη να ζωγραφίσουμε κάτι; Δεν χρειάζεται να είσαι εικαστικός για να σχεδιάσεις. Αρκεί να το τολμάς και να το διασκεδάζεις. Ένα μπλοκάκι κι ένα μολύβι μπορεί να βγει από την τσάντα μας και να κάνουμε γρήγορα ένα σκίτσο μπροστά στο έργο που μας αρέσει ή τους εαυτούς μας στον χώρο ή να παίξουμε το “σχεδιάζω μια γραμμή εγώ, μια εσύ”. Όλα αυτά δεν χρειάζεται να είμαστε ιστορικοί της τέχνης, ούτε εικαστικοί για να τα κάνουμε. Ίσως το πιο σημαντικό είναι να αναρωτηθούμε αν τελικά υπάρχει σωστό και λάθος στην τέχνη.

Αν πάλι θέλουμε να μάθουμε κάτι από την ιστορία των έργων και δεν προλάβαμε να κάνουμε την έρευνά μας στο διαδίκτυο, ούτε να διαβάσουμε το πληροφοριακό υλικό ή το family kit της έκθεσης, μπορούμε να συγκεντρώσουμε τις απορίες-ερωτήσεις μας και να τις ψάξουμε μετά στο διαδίκτυο ή να απευθυνθούμε σε κάποιον εργαζόμενο του μουσείου με mail ή δια ζώσης. Δεν είμαστε φωτεινοί παντογνώστες. Όταν δεν ξέρουμε κάτι, μπορούμε να το μάθουμε ψάχνοντας ή ρωτώντας. Τα μουσεία δεν υπάρχουν μόνο για το ειδικό κοινό, τους γνώστες ή τους μυημένους ενήλικες, υπάρχουν για όλους. Η επίσκεψη σε ένα μουσείο μπορεί να δώσει τις αφορμές για να απολαύσετε ποιοτικό χρόνο και διασκεδαστικές εμπειρίες με τα παιδιά σας.

Λίγα λόγια για την Κατερίνα Παρασκευά

Η Κατερίνα Παρασκευά γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Παιδαγωγικά και Γλωσσική και Πολιτισμική Παιδεία στο Α.Π.Θ.. Καταστρώνει και εφαρμόζει εκπαιδευτικά προγράμματα και εργαστήρια ως μουσειοπαιδαγωγός στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

Η Εύη Παπαβέργου μας μιλάει για το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και όχι μόνο

Ιωάννα Σεραφειμίδου # family friendly, θεσσαλονίκη, μουσεία

Συνέντευξη στην Ιωάννα Σεραφειμίδου

Η Εύη Παπαβέργου είναι υπεύθυνη εκπαιδευτικών Προγραμμάτων στο Momus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Κωστάκη (πρώην Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης) από το 2007 μέχρι και σήμερα. Έχει σπουδάσει στο τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης στα Γιάννενα και συνέχισε με ένα μεταπτυχιακό στο Έσσεξ της Αγγλίας, με τίτλο Gallery Studies & Critical Curating for the 21st Century.

Η συνάντηση μαζί της αλλά και η συνεργασία μας με το Momus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Κωστάκη (πρώην Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης), στα πλαίσια της δράσης μας “Η Οικογένεια στο Μουσείο” (2014) ήταν μια υπέροχη εμπειρία και άνοιξε για εμάς μια πόρτα στον μαγικό κόσμο της τέχνης.

Η συζήτηση μαζί της μας αποδεικνύει πως τα μουσεία είναι ανοιχτά και φιλικά προς μικρούς και μεγάλους και πως δεν έχουμε παρά να τολμήσουμε περισσότερες επισκέψεις σε αυτά!

Αρχικά θα ήθελα να μας πεις λίγα λόγια για την έκθεση της Συλλογής του Γιώργου Κωστάκη. Για τον ίδιο τον συλλέκτη, την εποχή που συνέλεξε όλα αυτά τα έργα, για τη ρώσικη πρωτοπορία.

Ο Γιώργος Κωστάκης ήταν ένας άνθρωπος που αγαπούσε πολύ τις συλλογές και τα έργα τέχνης. Ήταν ελληνικής καταγωγής (οι γονείς του ήταν από τη Ζάκυνθο) και γεννήθηκε και έζησε στη Μόσχα στην εποχή των παππούδων των παππούδων μας.

Δεν ήταν καλλιτέχνης, ούτε μεγιστάνας. Ήταν οδηγός ενός αυτοκινήτου της Καναδικής πρεσβείας στη Μόσχα και συχνά, μετέφερε διπλωμάτες αλλά και καλεσμένους της πρεσβείας σε διάφορα μέρη της πόλης, όπως σε μαγαζιά που πουλούσαν έργα τέχνης και τους ξεναγούσε. Ο ίδιος δεν είχε καμία καλλιτεχνική παιδεία. Είχε όμως πολύ ιδιαίτερο γούστο και καταλάβαινε αμέσως τι του άρεσε, τι όχι και γιατί.

Σε ένα στούντιο στη Μόσχα το 1946, βρήκε έναν πίνακα που δεν έμοιαζε με κανέναν άλλον που είχε δει. Τον αγόρασε, πήγε στο σπίτι του και τον κρέμασε στο σαλόνι του. Τότε λέει, ένοιωσε σαν να άνοιξε ένα παράθυρο στο σπίτι του. Αυτός ο πίνακας ήταν η αρχή. Ξεκίνησε να ψάχνει και να αγοράζει έργα Ρωσικής πρωτοπορίας και σιγά σιγά με το πέρασμα του χρόνου, η συλλογή του έγινε μεγάλη. Τα έργα τα κρατούσε στο σπίτι του και όλο και περισσότεροι άνθρωποι του ζητούσαν να τα δουν. Είχε φτιάξει ένα σπίτι-μουσείο.

Κανένας δεν ενδιαφέρονταν εκείνα τα χρόνια για τη Ρωσική πρωτοπορία γιατί τα έργα φτιάχτηκαν τα πρώτα χρόνια του 20^ου αιώνα, λίγο πριν τη Ρωσική επανάσταση, αναπτύχθηκαν για λίγα χρόνια και το 1932 απαγορεύθηκαν για πολιτικούς λόγους. Τα έργα αποσύρθηκαν σε σκοτεινές αποθήκες, υπόγεια και πατάρια. Ο Κωστάκης τα αναζήτησε, τα εντόπισε και τα αγόρασε.

Πώς υποδέχεται το Momus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Κωστάκη (πρώην Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης) τα παιδιά και την οικογένεια; Τι είδους προγράμματα/ δράσεις σχεδιάζει;

Το μουσείο πραγματοποιεί οργανωμένα εργαστήρια για γονείς και παιδιά με αφορμή τις εκθέσεις του.

Αυτά τα εργαστήρια δεν έχουν σταθερό επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα, ανακοινώνονται και πραγματοποιούνται κατά περίπτωση.

Επίσης σχεδιάζεται και υλοποιείται σχεδόν για κάθε έκθεση του μουσείου το Τετράδιο της αυτόνομης δράσης για οικογένειες. Το τετράδιο καθοδηγεί τους γονείς να πραγματοποιήσουν αυτόνομες επισκέψεις στο χώρο του μουσείου, χωρίς προϋπάρχον γνωστικό υπόβαθρο και περιέχει προτεινόμενες δραστηριότητες, παιχνίδια, πληροφορίες και θέματα προς συζήτηση ώστε να προάγει την αλληλεπίδραση ενηλίκου – ανηλίκου και μουσείου και τη δυναμική αλληλεπίδραση των μελών μιας οικογένειας, μέσα από ένα ευχάριστο και ελεύθερο τρόπο έκφρασης και δράσης. Το έντυπο συνοδεύεται από όλα τα απαραίτητα υλικά για την πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων και τα παιδιά μπορούν να συνεχίσουν τις δράσεις και στο σπίτι.

Σε αυτή τη φάση αρκετά από τα τετράδια έχουν επικαιροποιηθεί και αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του μουσείου ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούνται από γονείς και παιδιά στο σπίτι αλλά και από εκπαιδευτικούς στο πλαίσιο του πλάνου των μαθημάτων τους, είτε στην τηλεμάθηση, είτε στη σχολική τάξη. Σε αυτό το λινκ θα βρείτε τετράδια για παιδιά δημοτικού και για εφήβους.

Οι περισσότεροι έχουμε συνδυάσει το Μουσείο σαν κάτι βαρετό και ακαταλαβίστικο, όπως τότε που πηγαίναμε σχολείο. Τι έχει αλλάξει από τότε;

Ο χαρακτήρας των μουσείων με το πέρασμα των χρόνων έχει αναθεωρηθεί. Δεν αποτελεί πια ναό της γνώσης στον οποίον έχουν πρόσβαση μόνον οι εκλεκτοί. Τα μουσεία σήμερα συνειδητοποιώντας τον ανθρωποκεντρικό, εκπαιδευτικό τους ρόλο, μετατρέπονται σε οργανισμούς ανοιχτούς για την κοινωνία, δημιουργώντας και φέροντας παιδεία και ψυχαγωγία στο σύνολο με γνώμονα την κοινωνική ισότητα. Δηλαδή τα μουσεία απευθύνονται σε όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτου φύλλου, ηλικίας και καταγωγής, απευθύνονται σε όλες τις κοινωνικές ομάδες (σχολεία, ΑΜΕΑ, οργανωμένοι ή μεμονωμένοι επισκέπτες) μέσα από τις εκθέσεις, το πληροφοριακό υλικό, τις εκδόσεις, τις εκδηλώσεις, τα εκπαιδευτικά προγράμματα, το εκπαιδευτικό υλικό και τις βιβλιοθήκες[1].

Ποια θεωρείς πως είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν οι γονείς ώστε να «κεντρίσουν» το ενδιαφέρον του παιδιού για να επισκεφθεί ένα μουσείο;

Αν μιλάμε για μουσείο τέχνης, αρχικά πιστεύω ότι πρέπει να βιώνει το κάθε παιδί την ελευθερία της έκφρασης στο σπίτι, να υπάρχει δηλαδή χώρος φυσικός και νοητός στον οποίο γονείς και παιδιά να μπορούν να παίζουν και να εκφράζονται ελεύθερα μέσα από ζωγραφική, κατασκευές, κτλ έτσι ώστε να εξοικειωθούν με χρώματα και υλικά, χωρίς το φόβο του ότι θα λερώσουν και θα λερωθούν.

Το δεύτερο βήμα είναι η συζήτηση του τι είναι μουσείο και γιατί έχει ενδιαφέρον να το επισκεφτούμε. Το διαδίκτυο είναι καλό εργαλείο. Μπορείτε να δείτε παρέα sites διάφορων μουσείων στον κόσμο, να παίξετε τα online παιχνίδια που παρέχουν και να αντλήσετε πληροφορίες. Κάποια μουσεία όπως το Κ.Μ.Σ.Τ έχουν δημιουργήσει εκπαιδευτικά cd τα οποία μπορείτε να ανακαλύψετε πριν από μια επίσκεψη στο χώρο αλλά και να παίξετε πολλές φορές μέχρι να εξοικειωθούν τα παιδιά με τις εικόνες που παρέχουν.

Επόμενο βήμα είναι η επίσκεψη. Σε κάποια μουσεία υπάρχουν ειδικά διαμορφωμένα προγράμματα για οικογένειες, σε άλλα υπάρχουν «οδηγοί αυτόνομης επίσκεψης ενηλίκου-παιδιού», κτλ. Σε οποιαδήποτε περίπτωση μπορεί πάντα ο κηδεμόνας να απευθυνθεί στον υπεύθυνο εκπαίδευσης του κάθε μουσείου και να ζητήσει υλικό ή πληροφορίες, η απάντηση θα είναι σίγουρα θετική.

Οι πολλαπλές επισκέψεις στο ίδιο μουσείο, ενδυναμώνουν την εξοικείωση του παιδιού με το χώρο και τις συλλογές τους, αυξάνοντας τις πιθανότητες επιστροφής σε αυτό.

Πώς μπορεί, κατά τη γνώμη σου, η επίσκεψη ενός παιδιού στο μουσείο με τους γονείς του να γίνει όχι απλά μία εκπαιδευτική εμπειρία για το παιδί, αλλά και μία ευκαιρία για να περάσει η οικογένεια ποιοτικό χρόνο μαζί;

Μέσα από οργανωμένα μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα, είτε αυτά είναι καθοδηγούμενα είτε αυτόνομα (self directed) άλλα κυρίως όταν το πρόγραμμα εμπλέκει εξίσου το παιδί και τον ενήλικα και ενισχύει τη μεταξύ τους διάδραση και συνεργασία.

Είσαι υπεύθυνη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του μουσείου. Ποιες είναι οι εμπειρίες που σου έχει χαρίσει η θέση αυτή; Τι είναι αυτό που σε εντυπωσιάζει στην επαφή σου με τα παιδιά;

Κάθε φορά παίρνεις διαφορετικές ενδιαφέρουσες οπτικές για το ίδιο έργο από μια φρέσκια ματιά. Επίσης ο πηγαίος ενθουσιασμός για κάποιες εικόνες και οι ευφάνταστοι υποθετικοί τίτλοι που δίνουν στα έργα.

Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας μια δική σου παιδική ανάμνηση από επίσκεψη σε μουσείο;

Μόνο βαρετές επισκέψεις σε αρχαιολογικά μουσεία.

Όμως θυμάμαι την επίσκεψη με τους γονείς μου και μια φίλη μου στην Αρχαία Αγορά στο Λιμένα Θάσου με ατελείωτο παιχνίδι και χοροπηδητό γύρω από τα αρχαία ευρύματα.

Υπάρχει κάποιο μουσείο που θα ήθελες να επισκεφθείς; Εντός ή και εκτός Ελλάδας;

Πινακοθήκη Tretyakov στη Μόσχα, το Voorlinden στη Χάγη και θα ήθελα να επισκεφθώ ξανά το Sir John Soane’s Museum στο Λονδίνο.

Υπάρχουν κάποια βιβλία που θα μπορούσες να μας προτείνεις και που θα αποτελέσουν έμπνευση στους γονείς για δημιουργικά παιχνίδια μαζί με τα παιδιά τους;

Το κουτί της τέχνης – Εκδόσεις Δίπτυχο

Διαπολιτισμοί – Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Οι αριθμοί – Εθνική Πινακοθήκη

Μαγικές Διαδρομές στην Τέχνη –Εκδόσεις Διάπλους

Δέκα μικροί διάλογοι για ένα μουσείο-Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο

Στο Μουσείο- Εκδόσεις Παπαδόπουλος

The art gallery handbook-Tate Publishing

Σειρά Η τέχνη σαν παραμύθι- Εκδόσεις Λιβάνη

Μια βόλτα στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων-Εκδόσεις Διάπλαση

Μια βόλτα στο Κέντρο Λαικής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη- Εκδόσεις Ταξιδευτής

Square (Shape Trilogy)-Mac Barnett & Jon Klassen – Walker Books

Triangle (Shape Trilogy)-Mac Barnett & Jon Klassen – Walker Books

Circle (Shape Trilogy)-Mac Barnett & Jon Klassen – Walker Books

Υπάρχει κάποιο μουσείο που θα το έλεγες «το αγαπημένο μου»;

Pinakothek Der Moderne στο Μόναχο και το Guggenheim στη Νέα Υόρκη.

Αν το Μomus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη ήταν παιχνίδι, τι παιχνίδι θα ήταν;

Μπαμπούσκες!

[1] Ε. Χορταρέα, Ιστορική εξέλιξη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων μουσείων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, Στο: Κόκκινος Γ, Αλεξάκη Ε, Διεπιστημονικές προσεγγίσεις στη μουσειακή Αγωγή, σ 179-188, Μεταίχμιο, Αθήνα, 2002, σ.179)

Σχετικά με τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Momus μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ

Αν επιθυμείτε να λαμβάνετε ηλεκτρονική ενημέρωση σχετικά με τις εκθέσεις και τις δράσεις του Momus, μπορείτε να στείλετε email στο pr@momus.gr

Η Οικογένεια στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Ιωάννα Σεραφειμίδου # family friendly, μουσεία

«Η Οικογένεια στο Μουσείο» είναι μια δράση που εμπνεύστηκαν και πραγματοποιούν οι Πυγολαμπίδες στο Κλουβί και το Fons Peritiae σε συνεργασία με Μουσεία της πόλης μας. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να επισκεφτεί η οικογένεια το Μουσείο και να περάσει μερικές ευχάριστες και δημιουργικές στιγμές ενώ παράλληλα θέλει να αποδείξει πως τα Μουσεία είναι ένας χώρος ζωντανός και ανοιχτός για τους κατοίκους της πόλης και η τέχνη ένα υπέροχο μέσο μάθησης και διασκέδασης για τα παιδιά.

Ο Ιανουάριος ήταν αφιερωμένος στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, όπου και πραγματοποιήθηκε η πρώτη μας δράση (25/01/2014). Η μέρα ήταν βροχερή αλλά κανείς δεν έλειψε από το ραντεβού του με την τέχνη και το παιχνίδι. Η χαρά ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπα όλων μας. Οι μικροί έπαιξαν με τους μεγάλους και τέχνη δημιουργήθηκε ξανά μέσα από εμάς. Η επίσκεψη στο Μουσείο μπορεί να είναι πολύ απολαυστική για όλη την οικογένεια, όταν μάθουμε να μην φοβόμαστε να παίζουμε και να είμαστε ανοιχτοί σε αυτό που θα αντικρίσουμε. Δε χρειάζεται να είμαστε αυθεντίες.

Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην εκπαιδευτική διάσταση του ρόλου του. Κάθε χρόνο σχεδιάζονται εκπαιδευτικά προγράμματα που επιδιώκουν να φέρουν τους μαθητές όλων των βαθμίδων σε επαφή με τις μόνιμες συλλογές και τις περιοδικές εκθέσεις του μουσείου ενώ γονείς και παιδιά που θα επισκεφτούν τις εκθέσεις του μπορούν να προμηθεύονται στην είσοδο του Μουσείο το τετράδιο με τις αυτόνομες εκπαιδευτικές δράσεις για γονείς και παιδιά. Το τετράδιο καθοδηγεί τους γονείς να πραγματοποιήσουν αυτόνομες επισκέψεις στο χώρο του μουσείου, χωρίς προϋπάρχον γνωστικό υπόβαθρο και περιέχει προτεινόμενες δραστηριότητες, παιχνίδια, πληροφορίες και θέματα προς συζήτηση ώστε να προάγει την αλληλεπίδραση ενηλίκου- ανηλίκου και τη δυναμική αλληλεπίδραση των μελών μιας οικογένειας, μέσα από ένα ευχάριστο και ελεύθερο τρόπο έκφρασης και δράσης.

Οι πυγολαμπίδες στο κλουβί θα στηρίζουν με κάθε τρόπο τις εκθέσεις και τις δράσεις του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και θα σας ενημερώνουν για αυτές μέσα από τη σελίδα και το newsletter τους.

Η μέρα ξεκινάει. Το Μουσείο μας υποδέχεται.

Η Κατερίνα, από το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, μας λέει ιστορίες για τσάρους, καλλιτέχνες, σχήματα και τέχνη. Μας μιλάει με παραμύθια και χρώματα και γινόμαστε όλοι για λίγο ξανά παιδιά.

Η Δέσποινα διαλέγει έναν κόκκινο πλανήτη – χαρτί και γράφει πάνω το όνομά της. Μας παροτρύνει να χρησιμοποιήσουμε τη φαντασία μας και να γνωριστούμε με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας.

Τα παιδιά ανακαλύπτουν μαζί με τους γονείς τους τα σχήματα στους πίνακες. Γνωρίζουν την τέχνη.

Χωριζόμαστε σε ομάδες και φτιάχνουμε επιδαπέδιο κολάζ με διάφορα σχήματα και χρώματα.

Δημιουργούμε τα δικά μας έργα τέχνης και με τη φαντασία μας πλάθουμε ιστορίες

Γνωρίζουμε το έργο “Η γυναίκα που πίνει”, του Σολομών Νικρίτιν

Παίζουμε σωματικά μπροστά από το πίνακα.

Διασκεδάζουμε και εμείς οι μεγάλοι!

στο τέλος, και αφού γνωρίσουμε το έργο του Νικρίτιν, “Άνθρωπος και σύννεφο”, κάθε ζευγάρι γονιού – παιδιού παίρνει από ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί και ζωγραφίζει μια αγαπημένη στιγμή που πέρασαν μαζί στο παρελθόν.

Το έργο που δημιουργούν θα το πάρουν μαζί τους για να θυμούνται τη μέρα που πέρασαν μαζί στο Μουσείο.

Αν μπορούσαμε να συνοψίσουμε με μία εικόνα τον λόγο αυτής της δράσης στα Μουσεία, αυτή θα ήταν η παραπάνω.

Η οικογένεια. Μαζί.

Ευχαριστούμε θερμά:

το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης για την θερμή του υποδοχή και φιλοξενία

τη Δέποινα Τσιπτσέ >fons peritiae, Μουσειολόγο και σχεδιάστρια των δράσεων στα Μουσεία

τον Μιχάλη Σαχπάζη >elixirion, για το σχεδιασμό της αφίσας της δράσης “Η οικογένεια στο Μουσείο”

τον Φούρνο Να το κεφάτο για τα υπέροχα εδέσματα και χυμούς που προσέφερε στους μικρούς και μεγάλους

τις Arte di Tre για τις μοναδικές φωτογραφίες

Διαβάστε περισσότερα για τη Δράση “Η Οικογένεια στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης εδώ

Διαβάστε εδώ τα δικαιώματα του μικρού επισκέπτη ενός Μουσείου. Τις ιδέες τους μοιράζονται 20 συγγραφείς που ασχολούνται με την Εκπαίδευση. Εκδόσεις Σαΐτα

Ντετέκτιβ βιβλίων

Οι Φίλοι των Πυγολαμπίδων # family friendly

Ένα τέλειο παιχνίδι για όλες τις ηλικίες! Άσε που πάει και πολύ με το ρεύμα που υπάρχει αυτή την εποχή στην παιδική λογοτεχνία με όλους αυτούς τους ντετέκτιβ, τα μυστήρια και δε συμμαζεύεται…

Για μικρά παιδιά (που δεν ξέρουν να διαβάζουν).

Αραδιάζουμε στο πάτωμα ή σε ένα τραπέζι διάφορα βιβλία τοποθετημένα έτσι ώστε να φαίνονται τα εξώφυλλά τους. Δίνουμε λίγο χρόνο στα παιδιά να παρατηρήσουν τα βιβλία και ξεκινάμε την ανίχνευση! ‘Θέλω να μου βρεις το βιβλίο εκείνο…’ π.χ. που μιλάει για έναν μπαμπά κι ένα παιδί ή που έχει βασικό ήρωα ένα βασιλιά ή που έχει τίτλο ‘Εγώ, ο πιο όμορφος’ ή που έχει θέμα του το θυμό ή του οποίου η ιστορία εκτυλίσσεται μέσα στο χειμώνα… κτλ. Ανάλογα με την ανταπόκριση του κάθε παιδιού και τη σχέση του με τα βιβλία μπορούμε να είμαστε λιγότερο ή περισσότερο περιγραφικοί στις ερωτήσεις μας, δηλαδή να βοηθάμε ή όχι στην ανεύρεση.

Για μεγαλύτερα παιδιά.

Το γνωστό αράδιασμα βιβλίων πάνω στο τραπέζι… Αυτή τη φορά όμως έχουμε κάνει μια προεργασία: έχουμε καταγράψει ένα απόσπασμα από κάθε βιβλίο ή έχουμε φωτοτυπήσει κάποια από τις σελίδες του ή έχουμε φτιάξει ένα αίνιγμα για κάθε βιβλίο. Διαβάζοντας ή δείχνοντάς τα αυτά στα παιδιά τούς ζητάμε να εντοπίσουν σε ποιο βιβλίο αναφέρονται.

Για αναμετάξυ μας!

Διαλέγει ο καθένας ένα από τα βιβλία που βρίσκονται αραδιασμένα μπροστά μας χωρίς όμως να το μαρτυρήσει σε κανέναν. Οι άλλοι τού κάνουν ερωτήσεις, για να μαντέψουν ποιο είναι το βιβλίο που έχει επιλέξει. Οι ερωτήσεις πρέπει να είναι τέτοιες, που να δέχονται μόνο ΝΑΙ ή ΟΧΙ σαν απάντηση. Και φυσικά κερδίζει εκείνος που θα το βρει πρώτος!

Παραλλαγή

Δείχνουμε το εξώφυλλο ενός βιβλίου στα παιδιά, αφού προηγουμένως έχουμε κρύψει με κάποιον τρόπο τον τίτλο. Τους διαβάζουμε ένα απόσπασμα ή σελίδα/ες του βιβλίου και τους ζητάμε να δώσουν ένα νέο τίτλο στο βιβλίο. Αποκαλύπτουμε τον πραγματικό τίτλο και συζητάμε τις διαφορετικές απόψεις.

* Αρέσει πολύ σε ομάδες παιδιών, αλλά παίζεται πολύ ωραία και μόνο με ένα παιδί.

* Επίσης είναι ωραία ιδέα για παιχνίδι σε μια επίσκεψή μας σε δανειστική βιβλιοθήκη.

Λίγα Λόγια για τη Μαρίνα Πολυμερίδου

Η Μαρίνα Πολυμερίδου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Εκεί σπούδασε ελληνική φιλολογία και στη Βαρκελώνη συνέχισε με μεταπτυχιακά στην εφαρμοσμένη γλωσσολογία. Aγαπά πολύ τα βιβλία, μα πιο πολύ τα παιδικά. Γι’ αυτό και το 2006 άνοιξε την Παραμυθούπολη, ένα παιδικό βιβλιοπωλείο, στο οποίο βρίσκουν καταφύγιο η αγάπη της για τα βιβλία και η ακατάπαυστη ανησυχία για δημιουργικές ιδέες και δράσεις με επίκεντρο πάντα τα παιδιά. Μας μιλάει για παιχνίδια με βιβλία.

Εκδρομή στο χωριό

Ιωάννα Σεραφειμίδου # family friendly

Όταν ρίχνει το πρώτο χιόνι του χειμώνα, ξέρεις πως έχεις την καλύτερη αφορμή για εκδρομή. Το Λιβάδι είναι 38 χλμ από την Θεσσαλονίκη και δεν βαριόμαστε ποτέ να το επισκεπτόμαστε. Εκεί είδα τις πρώτες μου πυγολαμπίδες, εκεί πέρασα τα καλοκαίρια των παιδικών μου χρόνων. Εσείς που με ξέρετε καλά, γνωρίζετε πως εκεί παντρευτήκαμε με τον Δημήτρη.

Η μέρα είναι ήσυχη. Είναι Δευτέρα και στο καφενείο έχει λιγοστούς ντόπιους. Έξω έχει 3 βαθμούς και μέσα η χαρά τσουρουφλίζει. Η πρώτη φορά που η Ολυμπία θα παίξει με χιόνι. Κάθε φορά επινοούμε “πρώτες φορές” για να απογειωνόμαστε με τη χαρά και την έκπληξή της. Μαζί της γινόμαστε και εμείς ξανά παιδιά.

Στο The paperboat μοιραζόμαστε τον ενθουσιασμό μας για τα ταξίδια και εκεί θα δείτε και την εκδρομή που κάναμε στο Λιβάδι τον Οκτώβριο. Στολισμένο με άλλα χρώματα, αλλά πάντα πανέμορφο.

Οι Πυγολαμπίδες στο Μουσείο

Ιωάννα Σεραφειμίδου # family friendly, μουσεία

Έργο του Συμεών Σαββίδη

Γράφει η Ιωάννα Σεραφειμίδου

Πριν από μερικά χρόνια είχα ένα όνειρο: να βλέπω γονείς να γίνονται και πάλι παιδιά και οικογένειες να περνούν ποιοτικό χρόνο μαζί! Αυτό μου έδωσε κίνητρο να δημιουργήσω τις Πυγολαμπίδες και να να μπω σε έναν κόσμο πιο φωτεινό και χρωματιστό! Για μένα, οι Πυγολαμπίδες δεν είναι απλά ένας οδηγός εκδηλώσεων, είναι πολλά περισσότερα που μπορείς να διαβάσεις και εδώ.

Ήταν πολλές οι φορές που ξεπηδούσαν ιδέες μέσα στο μυαλό μου για δράσεις με γονείς και παιδιά, αλλά ποτέ δεν τολμούσα να τις πραγματοποιήσω: από φόβο, από έλλειψη χρόνου, από ανυπαρξία ισχυρής ομάδας.

Όταν γνώρισα την Δέσποινα, ήξερα πως ήταν ο άνθρωπος, με τον οποίο θα έκανα αυτό, το οποίο πολύ καιρό ονειρευόμουν! Η Δέσποινα Τσιπτσέ είναι Μουσειολόγος και μπορείτε να διαβάσετε εδώ τη σχέση της με τα Μουσεία.

Ενώνοντας την κοινή μας αγάπη για τον πολιτισμό αλλά και την πεποίθησή μας ότι τα μουσεία πρέπει να είναι χώρος ζωντανός και ανοιχτός στους κατοίκους της πόλης, οργανώνουμε μια σειρά από δημιουργικά παιχνίδια σε μουσεία με γονείς και παιδιά.

Στόχος της πρωτοβουλίας μας είναι να επισκεφτεί η οικογένεια το Μουσείο και να περάσει μερικές ευχάριστες και δημιουργικές στιγμές. Στους συμμετέχοντες θα δοθούν κατευθυντήριες επικεντρώνοντας την προσοχή σε συγκεκριμένα εκθέματα, ενώ μέσα από δημιουργικά παιχνίδια και δραστηριότητες θα επιτευχθεί η εξοικείωση με το Μουσείο.

Κάθε μήνα επιλέγουμε ένα μουσείο της πόλης και σχεδιάζουμε μια δράση για κάποια από τις εκθέσεις του. Ήταν μεγάλη μας χαρά η ανταπόκριση και η υποστήριξη των Μουσείων και μας γεμίζει αισιοδοξία.

“Η Οικογένεια πηγαίνει στο Μουσείο; Είναι ζωντανά τα εκθέματα ή έχουν πεθάνει εδώ και πολλά χρόνια; Τι σκεφτόμαστε όταν περνάμε έξω από ένα Μουσείο;” Σε αυτές και σε πολλές ακόμα ερωτήσεις θα δώσουν απάντηση γονείς και παιδιά.

Παλαιότερες δράσεις μας μπορείτε να δείτε εδώ

Εκδρομή στον Χορτιάτη

Ιωάννα Σεραφειμίδου

Ο Χορτιάτης είναι ένα πανέμορφο βουνό δίπλα στη Θεσσαλονίκη. Μέχρι τώρα το είχα συνδέσει με εκείνες τις ταβέρνες πάνω στο δρόμο με τα κυνήγια και τα τζάκια. Εδώ και λίγο καιρό ήρθαν μερικοί άνθρωποι να μου θυμίσουν την ύπαρξη μιας υπέροχης και εύκολης διαδρομής μέσα στο βουνό καθώς και το καταφύγιο του ΣΕΟ, ένα υπέροχο διάλειμμα μιας κυριακάτικης βόλτας. Εδώ μπορείς να διαβάσεις περισσότερα για τον Χορτιάτη, στο κείμενο της Μάχης Χριστοφορίδου στο Egnatia Post. Ίσως ήταν και το έναυσμα για τη βόλτα μας και ευχαριστούμε που το μοιράστηκε μαζί μας. Ο Δάνος από τη “Γλυκομαγεία” μας μίλησε επίσης για αυτό. Έπρεπε να το επισκεφτούμε!

Η βόλτα μας ήταν αναζωογονητική. Είδαμε οικογένειες με παιδιά, γέρους με μπαστούνια, σκυλιά, νεαρά ζευγάρια. Περπατήσαμε, φάγαμε, αναπνεύσαμε καθαρό αέρα. Αφήσαμε το αυτοκίνητό μας στα ραντάρ και περπατήσαμε περίπου 40λεπτά.

Μπορώ να φανταστώ την ομορφιά αυτού του βουνού όλες τις εποχές του χρόνου. Μπορώ να φανταστώ όλες τις χρωματικές του αποχρώσεις. Απλά υπέροχη απόδραση!

Εδώ μπορείτε να δείτε το καταφύγιο του Χορτιάτη, το οποίο είναι ανοιχτό τα Σαββατοκύριακα για ξεκούραση, φαγητό ή καφέ αλλά και για διαμονή (άλλη μια υπέροχη ιδέα!).

μπορείς να πας με το αυτοκίνητο μέχρι το Καταφύγιο.

ή με τα πόδια.

σε κάθε στροφή τα χρώματα, ανάλογα με το φως του ήλιου, αλλάζουν.

στον Χορτιάτη μπορείς να μαζέψεις και κάστανα. βρήκαμε μόνο αυτό.

από εδώ πας για το Καταφύγιο του Συλλόγου Ελλήνων Ορειβατών (υψόμετρο 1000μέτρα)

μέσα στη φύση. έχει και τζάκι μέσα.

έχει και μερακλήδες.

τι θέλει ο άνθρωπος;

kill routine

Κάπου εδώ, στα ραντάρ αφήσαμε το αυτοκίνητο.

the end. καληνύχτα.

Φθινοπώριασε…

Οι Φίλοι των Πυγολαμπίδων # family friendly, παιχνίδι

photo via

Έξω ο ήλιος είναι ακόμη ψηλά και μερικές μέρες καίει αλλά το καλοκαίρι έχει φύγει για τα καλά.. δεν πειράζει.. ένας χειμώνας γεμάτος καινούργια πράγματα καινούργιες ιδέες, περιπέτειες, κούπες με καφέ και ζεστή σοκολάτα, εκδρομές στο βουνό, πρωινά τεμπελιάσματα κάτω από τα ζεστά παπλώματα, βροχή και μελαγχολική διάθεση, ταινίες, βιβλία, φίλοι στο σπίτι..

Αλλά ακόμη είναι φθινόπωρο.. και είναι ωραία η μυρωδιά από τα ξυσμένα μολύβια, τις καινούργιες σχολικές τσάντες, τα κλειστά βιβλία και τα χαρτιά τους, είναι ωραία η μυρωδιά από τις σβήστρες και τις κασετίνες.. οι πρώτες μπότες τα πρώτα κασκόλ και τα πανωφόρια.. και είναι ωραία να πατάς τα πεσμένα φύλλα και να κάνουν κρατς κάτω από τα πόδια σου. Να απολαμβάνεις τη φθινοπωρινή βροχή χωρίς να κρυώνεις στα αλήθεια. Να τρως ακόμη παγωτό και να απολαμβάνεις και ζεστές σούπες. Να κοιμάσαι λίγο περισσότερο μια και ο ήλιος δεν σε φωνάζει να βγεις έξω πια..

photo via

Γράφει η Βαρβάρα Δουμανίδου

Ναι θα κλειστούμε μέσα πάλι φέτος.. Κλεισμένοι μέσα και τα παιχνίδια λιγοστά.. τα επιτραπέζια τα βαρεθήκαμε και τα μαθήματα μας τα κάναμε.. και τώρα; Τι να παίξουμε; Τι;

Παντομίμα.. ναι είναι ωραία η παντομίμα.. και δοκιμάστε και μια φανταστική γλώσσα.. να μιλάτε με μια φανταστική γλώσσα και οι άλλοι να προσπαθούν να καταλάβουν τι λέτε..

Βάλτε το ραδιόφωνο να παίζει και χορέψτε ανάλογα με τον ρυθμό του. Αλλάξτε ξαφνικά συχνότητα και σταθμό και χορέψτε κάτι άλλο.. και μετά ξανά το ίδιο. Και ξανά και ξανά μέχρι να πέσετε κάτω από τα γέλια..

Διαβάστε ιστορίες και παραμύθια στα παιδιά και αφήστε τα να σας διαβάσουν κι αυτά. Επινοήστε ιστορίες ή αλλάξτε το τέλος σε αυτά που δεν σας αρέσουν. Ξεκινήστε μια ιστορία και αφήστε κάποιον άλλον να τη συνεχίσει όπως θέλει εκείνος. Και μετά κάποιος άλλος μέχρι που η ιστορία να γίνει ολόκληρο παραμύθι..

Παίξτε τη λίμνη.. μαζευτείτε γύρω από το χαλί και φανταστείτε πως υπάρχει μια λίμνη στη μέση. Πείτε κάτι που σας στενοχωρεί ή σας προβληματίζει και μετά ξαλαφρώστε με το να το πετάξετε στη λίμνη.. ενθαρρύνετε και τους υπόλοιπους να το κάνουν αυτό.. θα νιώσετε υπέροχα και είναι ένας μαγικός τρόπος να ξέρετε τι νιώθουν τα παιδιά σας κάθε μέρα.

Μαζευτείτε με την παρέα ή τα παιδιά σας τραγουδήστε ένα γνωστό τραγούδι και μετά αλλάξτε του τα φώτα.. ξανατραγουδήστε το με ένα σωρό διαφορετικά είδη μουσικής. Jazz, παραδοσιακό, όπερα, ρεμπέτικο, εκκλησιαστικό, heavy metal, hip hop και ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε.. θα γελάσετε πολύ σας το υπόσχομαι..

Αχ κλεινόμαστε μέσα πάλι.. και το φθινόπωρο το ξέρει καλά..

Αλλά όχι για πολύ! Θα ξυπνήσουμε από το μούδιασμα και θα ξεμυτίσουμε δειλά δειλά αλλά αποφασισμένοι να τα κάνουμε όλα φέτος.

Γιατί το φθινόπωρο είναι η έναρξη.. είναι η αρχή.. ή αρχή για όλα τα υπέροχα πράγματα που θα κάνουμε φέτος. Και φέτος θα τα κάνουμε Όλα!

photo via

Λίγα λόγια για τη Βαρβάρα Δουμανίδου

Η Βαρβάρα Μπάρμπι Δουμανίδου είναι η ιδιοκτήτρια ενός μαγικού ξεχωριστού χώρου με το όνομα “Αιθερόπλοο” στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Της αρέσει πολύ να πετά πάνω από τη πόλη με τα χρωματιστά φτερά της και να ψάχνει ανθρώπους που θέλουν με λαχτάρα να ανακαλύψουν τον υπέροχο κόσμο του θεάτρου. Παίζει, σκηνοθετεί, εμψυχώνει και δημιουργεί φανταστικές και συναρπαστικές ομάδες, ιστορίες και καταστάσεις με μικρά και μεγάλα παιδιά πάνω από 18 χρόνια. Tης αρέσουν πολύ οι σοκολάτες και οι γάτες. Μας μιλάει για θεατρικό παιχνίδι.

Λίγο ακόμη

Οι Φίλοι των Πυγολαμπίδων # family friendly, καλοκαίρι

Λίγο ακόμη…

στα παιχνίδια του καλοκαιριού που έχουν μέσα τους μόνο τον ζεστό ήλιο και την μαγική θάλασσα..

στα ανοιχτά μάτια που τσούζουν κάτω από το νερό, στις μέλισσες που μας πόνεσαν, στο φως που μπαίνει από τις κλειστές γρίλιες όλων των μεσημεριών που δεν θέλαμε να κοιμηθούμε αλλά μόνο να τρέξουμε στις αμμουδιές και στα χωράφια..

στα δέντρα που σκαρφαλώσαμε, στα γόνατα που ματώσαμε, στις φέτες με τις μερέντες, στα γεμιστά με κιμά που ταϊσαμε τον σκύλο, στα πρωινά ξυπνήματα με τη λαχτάρα της θάλασσας και της βουτιάς, στα απογεύματα με τόνους παγωτό και στα βράδια με το καλαμπόκι ψημένο και τις κλεμμένες γουλιές από τα ποτά των γονιών μας..

στο φεγγάρι που ασήμιζε το σκοτεινό νερό, στα τραπέζια με τους συγγενείς και τα ξαδέλφια και τα τζιτζίκια να σκάνε πάνω από τις τέντες και εμείς να τους φωνάζουμε σσσσσστ..

στους ύπνους που ρίχναμε στο αυτοκίνητο, σε καρέκλες των καφέ και μπαρ των διακοπών αποκαμωμένοι..

στα ανέμελα γέλια της μαμάς και στα βροντερά αστεία του μπαμπά..

Όλο μου το καλοκαίρι παιχνίδι.. ακόμη και τώρα που μεγάλωσα δεν θέλω να τελειώνει ποτέ..

Όχι δεν θα σταματήσουμε να παίζουμε. Κι ας μεγαλώσαμε.. δεν θα μας χάσουμε ποτέ.. είμαστε εκείνα τα παιδιά που κάναμε τούρτες από λάσπη και παίζαμε πάνω στα δέντρα, που το σκάγαμε από το παράθυρο του εξοχικού και κάναμε πιν νικ στα χρυσά στάχυα, με καρπούζι κλεμμένο από το ψυγείο της γιαγιάς και λεμονάδες..

Μαζί θα νικήσουμε τους μεγάλους που κρύβουμε μέσα μας αυτή τη χρονιά. Με παιχνίδι και τη φαντασία μας ξαμολυμένη στο σύμπαν. Θα μάθουμε να παίζουμε ξανά και ξανά μέχρι να πέφτουμε κατάκοποι το βράδυ για ύπνο.. θα παίζουμε.. μόνοι μας, με τους φίλους μας, με τα παιδιά μας.. με τον εαυτό μας..

Φέτος θα παίξουμε με τα πάντα. Με τα χέρια μας τα πόδια μας, τα μαλλιά μας, τα μάτια μας, τα χείλη μας, τις φωνές μας, μα πάνω από όλα με τη φαντασία μας. Γιατί η φαντασία είναι τα φτερά μας για τον μαγικό κόσμο του παιχνιδιού.

Και αφού έξω είναι ακόμη καλοκαίρι, πάρτε τα παιδιά σας και ανακαλύψτε τα..

Παίξτε…

Φτιάξτε στόλους από χάρτινες βαρκούλες χωριστείτε σε ομάδες με τα παιδιά της γειτονιάς ή του κάμπινγκ και παίξτε ναυμαχίες και κυνηγητό με μια μπάλα.

Παίξτε κρυφτό, κλέφτες και αστυνόμους, τσουβαλοδρομίες, μήλα..

Μουσικές καρέκλες (και μουσικά σωσίβια)

Μπουγέλο (βραχείτε κάνει καλό)

Ανάψτε φωτιές στη παραλία (ελεγχόμενα πάντα) και πείτε τρομαχτικές ιστορίες και παραμύθια..

Αγκαλιάστε τα δέντρα και νιώστε την ενέργεια.. μιλήστε στα παιδιά για τη φύση..

Οργανώστε καλοκαιρινά πάρτι με κεράκια, κοκτέιλς με χυμούς φρούτων με ομπρελίτσες και μουσική.. (και κομμένο καρπούζι στη μέση με καλαμάκια μέσα)

Στείλτε σε γνωστούς και φίλους καρτ ποστάλ φτιαγμένες από τα παιδιά..

Βουτήξτε πάλι στη θάλασσα μέχρι αργά…

Γιατί το καλοκαίρι είναι ακόμη εκεί έξω…

Και το μόνο που θυμάμαι από τα καλοκαίρια, είναι να λέω στη μαμά μου..

Λίγο ακόμη μαμά… λίγο ακόμη…

Τα «φαντασματάκια» των παιδικών μας χρόνων

Οι Φίλοι των Πυγολαμπίδων

«Στο Κάστρο του Όιλενσταϊν έμενε, εδώ και πολλά, πολλά χρόνια, ένα μικρό Φάντασμα. Ήταν ένα Φάντασμα από κείνα που δεν κάνουν κακό σε κανένα, που τους αρέσει μόνο να πειράζουν.»

Γράφει η Αντιγόνη Χαρατσίδου

Έτσι ξεκινάει το Μικρό Φαντασματάκι του Ότφριτ Πρόισλερ, σε μια έκδοση του 1986 από τον Ψυχογιό. Το βιβλίο είναι πολυκαιρισμένο, με πολλούς λεκέδες – κυρίως σοκολατένιες δαχτυλιές και στάλες φρούτου – και είναι το τελευταίο μας αγαπημένο των διακοπών. Το βρήκαμε στο εξοχικό διαμέρισμα της γιαγιάς και από τότε το διαβάζουμε κάθε βράδυ.

Το είχαμε πάρει σε μια από τις Εκθέσεις Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, λίγο πριν χαλάσει ο καιρός και ρίξει τα περίπτερα στη θάλασσα. Όπως πάντα, αδημονούσα να το διαβάσω και ξεκίνησα ήδη από το αυτοκίνητο. Βρισκόμουν, από το φανάρι του «Ναταλί» ακόμη, στο μακρινό Οϊλενμπεργκ.

Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Το βιβλίο το χαρήκαμε τρία παιδιά και το δανείσαμε και σε άλλα και ήρθε η ώρα να το ανακαλύψουμε και πάλι με τον μικρό μου γιο, τριάμισι ετών. Νωρίς, θα μου πείτε, για φαντάσματα, αλλά αυτή η γενιά είναι πολύ εξελιγμένη, με τα «Ξενοδοχεία των τεράτων» και τα λοιπά, οπότε αυτό το μικρό άκακο πλασματάκι το βλέπουμε με πολλή συμπάθεια.

Είμαστε πολύ τυχεροί που υπάρχει η βιβλιοθήκη στο πατρικό μου. Κάθε μήνα περίπου κάνουμε μια νέα επιδρομή στο αναγνωστικό μου παρελθόν. Οι μυθολογίες της Ζαραμπούκα, η Άστριντ Λίντγκρεν, ο Ντιμίτρι Ινκιόφ, η αγαπημένη μου Μπαλονού, η Τενεκεδούπολη, η σειρά του Μικρού Θωμά και τα Πειραχτήρια, ο Φλιτ, η Χαρούμενη Παιδική Εγκυκλοπαίδεια, η Βρομίτσα κι ο Μουτζούρης και τόσα άλλα με γυρίζουν πίσω στα παιδικά μου χρόνια, στη δική μου ιερή ώρα του διαβάσματος πριν τον ύπνο, δίπλα στη μαμά μου.

Γελάω τόσο με τους αναχρονισμούς. Υπολογιστής δεν υπάρχει ούτε για δείγμα. Και ο μικρός μου με ρωτάει τι είναι «τηλεφωνείο». Άλλα πάλι μένουν τόσο διαχρονικά όσο και οι σκανταλιές των παιδιών.

Κάθε βράδυ δεν είναι ίδιο. Πολλές φορές η κούραση και οι έγνοιες της ημέρας με καταβάλλουν. Τότε είμαι απούσα και διαβάζω μηχανικά, σχεδόν απέξω ξέρω πια τα λόγια. Εκείνες τις φορές όμως που είμαι εκεί, παρούσα με όλες τις αισθήσεις, νιώθω ότι διαβάζω στο παιδί που ήμουν κάποτε. Και το δώρο αυτό το οφείλω στη μαμά μου. Την αγάπη για το βιβλίο και τον ίδιο το θησαυρό στο πατρικό σπίτι. Με τη σειρά μου θα κάνω το ίδιο δώρο στο παιδί μου – γερή μέση να έχουμε να κουβαλάμε στις μετακομίσεις.

Σας συμβουλεύω να κάνετε το ίδιο. Αν όχι με όλα τα βιβλία του παιδιού σας, τουλάχιστον με τα πιο αγαπημένα του. Θα του προσφέρετε ένα μικρό άνοιγμα στο θαυμαστό κόσμο της παιδικής του ηλικίας. Κι αυτό είναι κάτι ανεκτίμητο.

Λίγα Λόγια για την Αντιγόνη Χαρατσίδου

Η Αντιγόνη Χαρατσίδου είναι δικηγόρος, ζει στη Θεσσαλονίκη και από μικρή καταβροχθίζει βιβλία. Για να ικανοποιήσει το πάθος της έπεισε την οικογένειά της να ανοίξει βιβλιοπωλείο. Εκεί θα τη βρείτε να κυνηγάει το μικρό της γιο, που κληρονόμησε την ίδια αγάπη για τις τυπωμένες σελίδες. Μας μιλάει για βιβλία.