Τα τελευταία 24ωρα στον κοινωνικό ιστό της χώρας υπάρχουν έντονες αναταράξεις από τις αποκαλύψεις που έχουν ως θύματα παιδιά. Πολλοί είναι οι γονείς που τρομάζουν και σκέφτονται πώς μπορούν να προφυλάξουν τα παιδιά τους από ανάλογες – και λιγότερο επικίνδυνες καταστάσεις.
Η επικοινωνία που έχει χτιστεί μεταξύ γονιών και παιδιών είναι η ασπίδα για τα παιδιά αλλά και για ολόκληρη την οικογένεια.
Η επιστημονική ομάδα της συμβουλευτικής Γραμμής 115 25 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί» υπογράφει έναν οδηγό απόκτησης επικοινωνίας που στηρίζεται στην έκφραση των συναισθημάτων των παιδιών.
Ακολουθεί το κείμενο, ενώ οι ψυχολόγοι της συμβουλευτικής Γραμμής 115 25 απαντούν καθημερινά από τις 9 π.μ έως τις 9 μ.μ για να δώσουν λύσεις και κατευθύνσεις σε ό,τι σας απασχολεί.
Πώς μπορούν οι γονείς να ενισχύσουν την έκφραση συναισθημάτων στην οικογένεια;
Η σημασία της έκφρασης των συναισθημάτων των παιδιών φαίνεται να είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Λόγω και της επικαιρότητας, πολλοί είναι οι γονείς που φοβούνται μήπως το παιδί τους δυσκολεύεται να τους μιλήσει για ό,τι μπορεί να του συμβαίνει. Φυσικά, για να μπορέσει ένα παιδί να εκφραστεί θα πρέπει να έχει γίνει καλή προετοιμασία από τη μεριά των γονέων. Για να δούμε λοιπόν κάποια σημεία που έχει να προσέξει ο γονιός.
Πολύ σημαντική θέση έχει η συνολική επικοινωνία μέσα στην οικογένεια. Κατά πόσο αυτή επιτρέπεται και ενθαρρύνεται. Χρειάζεται λοιπόν να δίνονται ευκαιρίες για επικοινωνία. Να κατανοεί το παιδί, ότι οι γονείς είναι διαθέσιμοι για εκείνο αν θα χρειαστεί να μιλήσει για κάτι και να μη δίνουν την αίσθηση ότι είναι μονίμως απορροφημένοι ‘στα δικά τους’ ή σε προβλήματα, ώστε να μην νιώσει το παιδί ότι αν μιλήσει για οτιδήποτε μπορεί να είναι ένα ακόμα βάρος για τους γονείς του.
Για να μπορέσει ένα παιδί να εκφράσει το πώς αισθάνεται χρειάζεται να νιώσει ότι έχει τον χώρο και τον χρόνο, καθώς και την ασφάλεια ότι δε θα επικριθεί. Η αποδοχή ή η απόρριψη που βιώνει το παιδί είναι πολύ βασικό στοιχείο για το αν θα αποφασίσει να ανοιχθεί ή όχι για κάτι που το δυσκολεύει. Αν ξέρει από πριν ότι θα τιμωρηθεί με ακραίο τρόπο ή θα ταπεινωθεί, η πιο απλά θα λάβει μια απάντηση ότι δεν πρέπει να αισθάνεται έτσι όπως αισθάνεται, τότε είναι πολύ πιθανό να μην μπει καθόλου στη διαδικασία.
Μια πολύ σημαντική έννοια που έχουμε να δώσουμε προσοχή, όταν αναφερόμαστε στα συναισθήματα είναι η ενσυναίσθηση. Ενσυναίσθηση είναι η δυνατότητα του ατόμου να μπει στη θέση του άλλου και να αισθανθεί όπως εκείνος, να αισθανθεί δηλαδή πέρα από τα όρια του εαυτού του. Ενσυναίσθηση δε σημαίνει ότι οι δύο γίνονται ένας, αλλά χρειάζεται η διάκριση να είναι ξεκάθαρη και να μην αισθάνεται κανείς ότι «χάνει» τον εαυτό του. Αυτό είναι κάτι που ο γονιός αξίζει να προσπαθήσει, να καταλάβει δηλαδή πως αισθάνεται το παιδί από τη δική του θέση και με τα δικά του δεδομένα, στην εκάστοτε ηλικία που βρίσκεται και να μην το αντιμετωπίσει μόνο στα δικά του μέτρα ως ενήλικας.
Καθοριστική είναι και η σημασία της προσωπικής στάσης των γονέων σε σχέση με τα δικά τους συναισθήματα. Είναι εκείνοι που θα δώσουν το «καλό παράδειγμα» μέσω της δικής τους συμπεριφοράς. Να λειτουργήσουν δηλαδή σα μοντέλο για το παιδί, από το οποίο θα μπορέσει να μάθει και να μιμηθεί. Ο τρόπος που οι γονείς εκφράζονται και αλληλοεπιδρούν παίζει πολύ βασικό ρόλο στον τρόπο που θα επιλέξει και το παιδί να αντιμετωπίσει τα συναισθήματά του ίδιου αλλά και των γύρω του. Για παράδειγμα, ένας γονιός ο οποίος δεν εκφράζει ποτέ το θυμό του και επιλέγει να τον κρύβει και να μην τον αναγνωρίζει, όταν το παιδί του θυμώνει, τότε ίσως το θεωρεί ανεξήγητο και χωρίς λόγο και τιμωρεί το παιδί μάλιστα για το θυμό του αυτό, μαθαίνοντας το τελικά ότι ο θυμός είναι ένα συναίσθημα κακό που δεν πρέπει να βιώνει. Από την άλλη ένας γονιός που αναγνωρίζει ότι και ο ίδιος μπορεί να θυμώσει, όταν αυτό συμβεί δεν είναι καταστροφικό και μπορεί αυτό να το ονομάσει μπροστά στο παιδί του δίνει ένα παράδειγμα θετικό. Αυτό σαφώς αφορά όλα τα συναισθήματα, θετικά και αρνητικά.
Κλείνοντας, είναι καλό οι γονείς να φροντίσουν να αποφύγουν ταμπέλες και γενικεύσεις, αλλά να μπορέσουν να ακούσουν το κάθε περιστατικό ξεχωριστά και όχι προεξοφλώντας την κατάσταση. Επίσης, φράσεις του τύπου «έλα μωρέ έτσι είσαι εσύ, κλαις με το παραμικρό» δε μπορούν να είναι βοηθητικές.
Και μια συμβουλή για το τέλος, μην προσπαθείτε να επιβάλλετε τις δικές σας λύσεις στα προβλήματα των παιδιών, ειδικά εάν δεν σας έχει ζητηθεί.
Πριν προσεγγίσετε το παιδί θυμηθείτε:
- Ακούω
- Ρωτάω
- Δεν αποσπώ
- Δεν επικρίνω
- Δεν προσπαθώ να διορθώσω ή να ωραιοποιήσω
Από την επιστημονική ομάδα της Γραμμής 115 25 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί»
Λίγα λόγια για τη Γραμμή 115 25& το Συμβουλευτικό Κέντρο της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί»
Η πανελλαδική Γραμμή 115 25 του Μαζί για το Παιδί, είναι μια τηλεφωνική γραμμή βοήθειας που απευθύνεται σε παιδιά, εφήβους, γονείς και εκπαιδευτικούς.
Έχει συμβουλευτικό και παραπεμπτικό χαρακτήρα και προσφέρει δωρεάν τις ακόλουθες υπηρεσίες:
- Συμβουλευτική για οποιοδήποτε πρόβλημα αντιμετωπίζει ένα παιδί ή ένας έφηβος έως 18 ετών
- Λήψη ανώνυμων & επώνυμων καταγγελιών για περιστατικά κακοποίησης ανηλίκων
- Παραπομπές & ενημέρωση για υπηρεσίες που προσφέρουν άλλοι φορείς για το παιδί και την οικογένεια σε πανελλαδικό επίπεδο
- Πληροφορίες για τις υπηρεσίες της Ένωσης και των μελών της
Παράλληλα με την Συμβουλευτική γραμμή λειτουργεί και Συμβουλευτικό Κέντρο για γονείς το οποίο διοργανώνει δωρεάν ομάδες γονέων για τη στήριξη και την καθοδήγηση τους, καθώς και δωρεάν ψυχο-εκπαιδευτικά σεμινάρια με στόχο την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση τους.
Ταυτόχρονα, πραγματοποιούνται συνεδρίες δια ζώσης, είτε με όλη την οικογένεια, τους γονείς, ή τους εφήβους με στόχο την ψυχολογική στήριξη και καθοδήγηση γονέων, παιδιών & εφήβων για πληθώρα θεμάτων (σχολικά προβλήματα, εφηβεία, διαχείριση σχέσεων, ρόλων και συναισθημάτων κ.α.).
Επίσης, λειτουργούν διαδικτυακές ομάδες και σεμινάρια στήριξης γονέων.
Ωράριο λειτουργίας και επικοινωνία: Η πανελλαδική Γραμμή 115 25 της Ένωσης Μαζί για το Παιδί λειτουργεί, από Δευτέρα έως Παρασκευή 9:00 – 21:00.
Οι κλήσεις στη «Γραμμή 115 25» είναι εμπιστευτικές και δεν ηχογραφούνται, ενώ το επιστημονικό της προσωπικό απαρτίζεται αποκλειστικά από ψυχολόγους, συμβούλους ψυχικής υγείας και κοινωνικούς λειτουργούς που δεσμεύονται από κώδικα δεοντολογίας για την τήρηση απορρήτου.
