6η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης – Πυγολαμπίδες
Skip to content

6η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης

30 Σεπτεμβρίου 2017– 14 Ιανουαρίου 2018

Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, µε φορέα διοργάνωσης το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ξεκίνησε επίσηµα το 2007. Έχει ήδη διανύσει µία δεκάχρονη πορεία και βρίσκεται στο στάδιο προετοιµασίας της έκτης κατά σειρά διοργάνωσης που θα πραγµατοποιηθεί από τις 30 Σεπτεµβρίου 2017 έως τις 14 Ιανουαρίου 2018. Η διοργάνωση έχει καταστεί πόλος συσπείρωσης των καλλιτεχνικών δυνάµεων της πόλης σε επίπεδο µουσείων, εκπαιδευτικών οργανισµών, δηµιουργικών οµάδων και κοινοτήτων, ενώ ταυτόχρονα συµβάλλει σηµαντικά στη διεθνοποίηση της ελληνικής εικαστικής σκηνής.

Σε συνθήκες ραγδαίας συρρίκνωσης των διαθέσιµων χρηµατοδοτικών πόρων, η επόµενη Μπιενάλε θα στηριχθεί στις δυνάµεις της -το ανθρώπινο δυναµικό και τις συνεργασίες- αξιοποιώντας το πολιτισµικό κεφάλαιο εµπειρίας και δικτύων, καθώς και τον πλούτο της αρχιτεκτονικής κληρονοµιάς της Θεσσαλονίκης. Γι’ αυτό και το κεντρικό στοίχηµα της 6ηςΜπιενάλε είναι το οµαδικό επιµελητικό σχήµα, η διάχυση στην πόλη και οι συνέργειες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό µε θεσµούς και ιδρύµατα που µοιράζονται τις ίδιες αγωνίες και καταβάλλουν ουσιαστικές προσπάθειες για την υποστήριξη της σύγχρονης καλλιτεχνικής δηµιουργίας σε καιρούς κρίσης.

Θεµατικό Πλαίσιο 6ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης

Τίτλος: Φαντασιακές Εστίες – Imagined Homes

Η εστία ως φαντασιακή σύλληψη και κατασκευή αποτελεί το θεµατικό πυρήνα της 6ηςΜπιενάλε Θεσσαλονίκης. Με τους όρους «εστία» ή «σπίτι» αναφερόµαστε όχι µόνο στην κατοικία, αλλά και στην κοινότητα/πατρίδα, τον τόπο όπου νιώθει κανείς ασφαλής και αποδεκτός, έχει τις ρίζες του και αναπτύσσει τον πυρήνα των κοινωνικών και οικογενειακών του σχέσεων.

Στη σηµερινή εποχή ωστόσο τα παραπάνω έπαψαν να είναι βεβαιότητες και αποτελούν ζητούµενα για µεγάλες πληθυσµιακές οµάδες που υποχρεώνονται να εκτοπιστούν, να εγκαταλείψουν τη µόνιµη κατοικία τους και να αναζητήσουν έναν νέο, περισσότερο ασφαλή τόπο διαµονής. Οι τόποι αυτοί υφίστανται στο φαντασιακό ως κατασκευή, ως προβολή και προσδοκία.

Εξάλλου, η µαζικότητα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της βίαιης µετακίνησης τροποποιούν ριζικά και το σπίτι – προορισµό. Όχι µόνο το διασπορικό υποκείµενο, αλλά και το περιβάλλον υποδοχής αλλάζει, δεχόµενο τον κλυδωνισµό της διαχείρισης- ενσωµάτωσης και τις επιπτώσεις της παρουσίας των νέων κατοίκων. Ως φαντασιακή σύλληψη, η εστία που φέρουµε µέσα µας, όταν µετακινούµαστε από ανάγκη ή από επιλογή, αποτελεί µια φαντασιακή κατασκευή υπό συνεχή αναδιαµόρφωση που επιδιώκει να ανταποκριθεί σε επείγουσες ανάγκες επιβίωσης και βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης.

Εκκινώντας από την παρούσα συγκυρία της έξαρσης του µεταναστευτικού προβλήµατος, η 6η Μπιενάλε επικεντρώνεται στη ρευστότητα και το συνεχή επαναπροσδιορισµό του σπιτιού. Για την έρευνα, τις καλλιτεχνικές επιλογές και τον εκθεσιακό σχεδιασµό σηµαντικό ρόλο παίζει η βιωµένη εµπειρία του παρελθόντος, καθώς συνθέτει ένα ιστορικό αποθετήριο επιλογών για τη σύλληψη και την κατασκευή του σπιτιού υπό συνθήκες µετακίνησης και εκτοπισµού σε παλαιότερες εποχές. Εξίσου σηµαντική είναι και η σύλληψη του µέλλοντος µέσα από την οραµατική προβολή των συνθηκών διαβίωσης, συνύπαρξης και ενσωµάτωσης στα διαµορφούµενα πολιτισµικά πλαίσια. Το ίντερνετ και τα µέσα κοινωνικής δικτύωσης ως µία άυλη, αλλά εξόχως επιδραστική πραγµατικότητα για τη συγκρότηση ταυτοτήτων, κοινοτήτων και πρακτικών οικείωσης εντάσσεται στα θεµατικά ενδιαφέροντα της 6ης Μπιενάλε.

Σύγχρονες διασπορικές ταυτότητες, αναδυόµενες αισθήσεις οικειότητας, νέες πρακτικές συµπερίληψης, αποδοχής και συµβίωσης που ανάγονται σε εναλλακτικές θεωρήσεις του φύλου, της θρησκείας, της οικογένειας και της κοινότητας µε την ευρύτερη έννοια, είναι τα ζητήµατα στα οποία επικεντρώνεται τόσο η έρευνα, όσο και η συγκρότηση του καλλιτεχνικού, εκπαιδευτικού και εκθεσιακού προγράµµατος.

Πέντε άξονες συνθέτουν το πρόσωπο της διοργάνωσης

1.Στηρίζεται στις δυνάµεις της

•Επιλέγει ένα οµαδικό επιµελητικό σχήµα που αποτελείται από τους ιστορικούς τέχνης του ΚΜΣΤ και δεν απευθύνεται, ως είθισται, σε έναν προσκεκληµένο επιµελητή.

•∆ιαχέεται στην πόλη αξιοποιώντας τον πλούτο της αρχιτεκτονικής κληρονοµιάς της Θεσσαλονίκης.

•Αξιοποιώντας την δεκάχρονη εµπειρία της προχωρά σε συνέργειες εντός κι εκτός συνόρων µε θεσµούς και ιδρύµατα που µοιράζονται τις ίδιες αγωνίες και καταβάλλουν ουσιαστικές προσπάθειες για την υποστήριξη της σύγχρονης καλλιτεχνικής δηµιουργίας σε καιρούς κρίσης.

2.Είναι παρούσα, παρά τη ραγδαία συρρίκνωση των διαθέσιµων χρηµατοδοτικών πόρων

Αν και διαθέσιµο για τη φετινή διοργάνωση είναι µόλις το 20% της χρηµατοδότησης που αντιστοιχούσε για καθεµία εκ των τριών προηγούµενων Μπιενάλε Θεσσαλονίκης (περί το ένα εκατ. ευρώ ανά διετία) οι επιµελητές αποφάσισαν οι περιορισµένοι οικονοµικοί πόροι να µην αναδειχθούν σε εµπόδιο για την εξέλιξη του θεσµού. Κι αυτό διότι η διοργάνωση έχει καταστεί πόλος συσπείρωσης των καλλιτεχνικών δυνάµεων της πόλης σε επίπεδο µουσείων, εκπαιδευτικών οργανισµών, δηµιουργικών οµάδων και κοινοτήτων, ενώ ταυτόχρονα συµβάλλει σηµαντικά στη διεθνοποίηση της ελληνικής εικαστικής σκηνής.

3. Υιοθετεί την πρακτική της ανοικτής πρόσκλησης προς τους καλλιτέχνες

Για πρώτη φορά σε τόσο µεγάλη έκταση (σχεδόν 50%) η επιλογή των καλλιτεχνών που συµµετέχουν στην 6η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης έγινε κατόπιν ανοικτής πρόσκλησης εκ µέρους της επιµελητικής οµάδας. Αξίζει να σηµειωθεί ότι κατατέθηκαν 1.352 προτάσεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό, γεγονός που αποδεικνύει ότι η Μπιενάλε Θεσσαλονίκης έχει καθιερωθεί στη συνείδηση του εικαστικού κόσµου µε θετικό πρόσηµο.

4. ∆ηµιουργεί πρόγραµµα δηµιουργικής διαµονής καλλιτεχνών

Εγκαινιάζεται φέτος πρόγραµµα δηµιουργικής διαµονής καλλιτεχνών (artists’ residency program). Οκτώ εικαστικοί που επελέγησαν από τους επιµελητές φιλοξενούνται στη Θεσσαλονίκη µε την υποστήριξη συνεργαζόµενων φορέων και παράγουν έργα ειδικά για την 6η Μπιενάλε, τα οποία θα ενταχθούν στην κεντρική έκθεση. Το πρόγραµµα που ξεκίνησε στις 25 Μαΐου 2017 βρίσκεται σε εξέλιξη.

5.Συνεργάζεται µε τη Μπιενάλε του Τσανάκαλε

Η 6η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης συνεργάζεται µε τη Μπενάλε του Τσανάκαλε και φιλοξενεί έργα της, η παρουσίαση των οποίων δεν κατέστη εφικτή. Πρόκειται για µια καλλιτεχνική συνεργασία στη βάση των κοινών προκλήσεων και του κοινού θεµατικού και εννοιολογικού υπόβαθρου που ενώνουν τις δύο γειτονικές διοργανώσεις.

Το πρόγραµµα της 6ης Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης διαχωρίζεται σε κεντρικό και παράλληλο. Στο κεντρικό πρόγραµµα περιλαµβάνονται η κεντρική έκθεση, το φεστιβάλ περφόρµανς, το πρόγραµµα δηµιουργικής διαµονής καλλιτεχνών, το πρόγραµµα δράσεων, εκθέσεις της Κίνησης των 5 Μουσείων Θεσσαλονίκης, κι εκπαιδευτικές δράσεις για παιδιά και ενήλικες.

Στο παράλληλο πρόγραµµα εντάσσονται αυτοχρηµατοδοτούµενες εκθέσεις-δράσεις που παρουσιάζονται υπό την αιγίδα της Μπιενάλε.

Χώροι διεξαγωγής: Η κεντρική έκθεση θα διαρθρωθεί σε ενότητες, οι οποίες θα αναπτυχθούν στην έδρα του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Μονή Λαζαριστών, στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης στην Αποθήκη Β1 στο λιµάνι Θεσσαλονίκης, σε χώρους του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και στην Αγιορειτική Εστία.

Για τις δράσεις της 6ης Μπιενάλε θα αξιοποιηθούν µουσειακοί και δηµόσιοι χώροι της Θεσσαλονίκης, αρχιτεκτονικά µνηµεία και αρχαιολογικοί χώροι, όπως και στις προηγούµενες διοργανώσεις.

Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης συγχρηµατοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).

 

95 καλλιτέχνες δίνουν ραντεβού στην 6η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης

Ένα ταξίδι σε τέσσερις ηπείρους και 35 χώρες υπόσχεται στους επισκέπτες της η 6η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης με θέμα «Φαντασιακές Εστίες /  Ιmagined Homes», μέσα από τα έργα των 95 μεμονωμένων καλλιτεχνών και ομάδων, που συμμετέχουν στη φετινή κεντρική έκθεση και το φεστιβάλ περφρόαμνς της διοργάνωσης.

Έναν μήνα πριν την επίσημη έναρξη της κεντρικής έκθεσης, η οποία φέτος γιορτάζει τα δέκα της χρόνια, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, ως φορέας διοργάνωσης, ανακοινώνει τα ονόματα των συμμετεχόντων καλλιτεχνών που θα παρουσιάσουν τα έργα τους σε τέσσερις χώρους της Θεσσαλονίκης: στην έδρα του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στη Μονή Λαζαριστών, στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης στην Αποθήκη Β1 στο λιμάνι Θεσσαλονίκης, σε χώρους του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και στην Αγιορειτική Εστία.

Παράλληλα ανακοινώνει και τους καλλιτέχνες που συμμετέχουν στο Φεστιβάλ Περφόρμανς Θεσσαλονίκης, το οποίο εντάσσεται στο κεντρικό πρόγραμμα μαζί με την κεντρική έκθεση, το πρόγραµµα δηµιουργικής διαµονής καλλιτεχνών, το πρόγραμμα δράσεων, εκθέσεις της Κίνησης των 5 Μουσείων Θεσσαλονίκης, κι εκπαιδευτικές δράσεις για παιδιά και ενήλικες. Στο παράλληλο πρόγραµµα εντάσσονται αυτοχρηµατοδοτούµενες εκθέσεις-δράσεις που παρουσιάζονται υπό την αιγίδα της Μπιενάλε.

Η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης).

Δημιουργοί από την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελβετία, την Ελλάδα, τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ινδία, την Ινδονησία, το Ιράν, το Ισραήλ, την Ισπανία, την Ιταλία, την Κίνα, την Κολομβία, την Κούβα, την Κύπρο, τη Λετονία, το Μαρόκο, τη Νέα Ζηλανδία, τη Νορβηγία, τη Νότιο Αφρική, τη Ρουμανία, τη Ρωσία, τη Σερβία, τη Σλοβακία, τη Σουηδία, την Τουρκία, την Τσεχία, την Τυνησία, τη Φινλανδία, τις Φιλιππίνες και το Χονγκ-Κονγκ είτε επελέγησαν από την δεκαμελή επιμελητική ομάδα της 6η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, είτε ανταποκρίθηκαν στην ανοικτή πρόσκληση που απηύθυνε η διοργάνωση είτε συμμετέχουν στο πρόγραμμα δημιουργικής διαμονής καλλιτεχνών (artists’ residency program) και στο Φεστιβάλ Περφόρμανς, είτε επρόκειτο να παρουσιάσουν τα έργα τους στη Μπιενάλε του Τσανάκαλε που ακυρώθηκε και φιλοξενούνται στη Μπιενάλε της Θεσσαλονίκης.  Όλοι τους καλούνται να πραγματευθούν τη φετινή θεματική, η οποία εκκινώντας από την παρούσα συγκυρία της έξαρσης του μεταναστευτικού προβλήματος, επικεντρώνεται στη ρευστότητα και το συνεχή επαναπροσδιορισμό του σπιτιού, της εστίας.

Οι συμμετέχοντες καλλιτέχνες στην κεντρική έκθεση είναι (κατ’ αλφαβητική σειρά): Γιώργος Αλεξανδρίδης, Μπάμπης Αλεξιάδης, Halil Altindere (Χαλίλ Αλτιντερέ), Einat Amir (Εϊνάτ Αμίρ), Arushee (Αρουσί), Oreet  Ashery (Ορίτ Ασερί), Younes Baba-Ali (Γιούνες Μπάμπα Άλι), Ινώ Βαρβαρίτη, Μπάμπης Βενετόπουλος, Λουκάς Βενετούλιας, Eva Borner (Εύα Μπόρνερ), Ascan Breuer (Ασκάν Μπρόιερ), James Βridle (Τζέιμς Μπράιντλ), Myriam Chaieb (Μίριαμ Τσαϊέμπ), Bo Choy (Μπο Τσόι), Raffaella Crispino (Ραφαέλα Κρισπίνο), Sophie Dubosc (Σοφί Ντουμπόσκ), Ahmet Elhan (Αχμέτ Ελχάν), Alessandra Eramo (Αλεσάντρα Εράμο), Δημήτρης Φραγκάκης, Alicia Framis (Αλίσια Φράμις), Alexander Glandien (Αλεξάντερ Γκλαντιέν), Dylan Graham (Ντίλαν Γκράχαμ), Chaja  Hertog & Nir Nadler (Τσάζα Χέρντογκ & Νιρ Νάντλερ), Paolo Incarnato (Πάολο Ινκαρνάτο), Dzamil Kamanger & Kalle Hamm (Ντζαμίλ Καμανγκέρ & Κάλε Χαμ), Reysi Kamhi (Ρέιζι Καμχί), Άκης Καράνος, Φωτεινή Καρυωτάκη, Norayr Kasper (Νοραϊρ Κάσπερ), Sharlene Khan (Σαρλίν Χαν), Πέγκυ Κλιάφα, Gustav Klucis (Γκούσταβ Κλούτσις), Πάνος Κόμπης, Mikko Kuorinki (Μίκο Κουορίνκι), El Lizzitzky (Ελ Λιζίτζκι), Σωτήρης Λιούκρας, Ανδρέας Λόλης, Orly Maiberg (Ορλί Μέιμπεργκ), Kazimir Malevich (Καζιμίρ Μαλέβιτς), Πάνος Ματθαίου, Oleg Mavrommati & Boryana Rossa (Όλεγκ Μαυρομμάτι & Μποργιάνα Ρόσα), Agnes Meyer-Brandis (Άγνκες Μέγιερ – Μπράντις), Vladimir Miladinović (Βλαντιμίρ Μιλαντίνοβιτς), Sherry Millner & Ernie Larsen (Σέρι Μίλνερ & Έρνι Λάρσεν), Δώρα Μπελεγρίνου, Νατάσα Μπιζά, Άλκης Μπούτλης, Marina Naprushkina (Μαρίνα Ναπρούσκινα), Kristian Nemeth (Κρίστιαν Νέμεθ), Παύλος Νικολακόπουλος, Νεφέλη Παπαδημούλη, Eύα Παπαμαργαρίτη, Φωτεινή Παπαχατζή, Κώστας Παππάς, Κοσμάς Παυλίδης, Martha Rosler (Mάρθα Ρόσλερ), Deniz Sağdıç (Ντενίζ Σαγκντίτς), Mark Salvatus (Μαρκ Σαλβάτους), Ξενής Σαχίνης, Sermin Sherif (Σερμίν Σερίφ), Walter Solon (Γουόλτερ Σόλον), Έφη Σπύρου, Tatiana Stadnichenko (Τατιάνα Σταντνιτσένκο), Στεφανία Στρούζα, Κωνσταντίνος Ταλιώτης, Δημήτρης Τάταρης, The Kingdoms of Elgaland-Vargaland, Αντιγόνη Τσαγκαροπούλου, Γιώργος Τσεριώνης, Στέφανος Τσιβόπουλος, Άντρη Τσιουτή – Μιχάλης Χαραλάμπους – Γιώργος Στυλιανού – Στέφανος Παπαδάς, Mona Vatamanu & Florin Tudor (Μόνα Βαταμάνου & Φλορίν Τιούντορ), Marian Wijnvoord (Μαριάν Βάινβουρντ), Διονύσης Χριστοφιλογιάννης, Arseny Zhilyaev (Αρσένι Ζιλγιάεφ).

 

Το Φεστιβάλ Περφόρμανς Θεσσαλονίκης, το οποίο θα διεξαχθεί από τις 13 έως τις 21 Οκτωβρίου 2017, οργανώνεται από το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης με την υποστήριξη των 52ων Δημητρίων. Περιλαμβάνει μια σειρά από ζωντανές δράσεις Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών όπως και ένα αφιέρωμα στην Ana Mendieta (Κούβα, 1948 – Νέα Υόρκη, 1985), μια εικαστικό που διεκδικεί εμβληματική θέση στη φεμινιστική ιστορία της τέχνης. Το αφιέρωμα θα παρουσιάζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της Μπιενάλε στο ΚΜΣΤ, στη Μονή Λαζαριστών (30.09.2017 – 14.01.2018).

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες στο φετινό Φεστιβάλ Περφόρμανς Θεσσαλονίκης είναι οι (κατ’ αλφαβητική σειρά): Lanfranco Aceti (Λανφράνκο Ατσέτι), Maria Jose Arjona (Μαρία Χοσέ Αρχόνα), Filippo Berta (Φίλιπο Μπέρτα), Fuku Cosmonaut, Ευθύμης Θέου – Ηλέκτρα Αγγελοπούλου, Ομάδα geopoetics, Ana Mendieta (Άνα Μεντιέτα), Julie Tolentino (Τζούλι Τολεντίνο), Παρασκευή Φρασιόλα, VestAndPage.