Θεσσαλονίκη
How (NOT) to behave in a museum ~ video by Musea Brugge
Selfies? ❌
Large bags? ❌
Shouting to your friend to come see this or that? ❌
We’ll have none of that in #Bruges thank you very much. Here’s how (NOT) to behave in a museum. Courtesy of Musea Brugge
Posted by Visit Bruges on Tuesday, June 20, 2017
«Η Οικογένεια στο Μουσείο» είναι μια δράση που εμπνεύστηκαν και πραγματοποιούν οι Πυγολαμπίδες στο Κλουβί και το Fons Peritiae σε συνεργασία με Μουσεία της πόλης μας. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να επισκεφτεί η οικογένεια το Μουσείο και να περάσει μερικές ευχάριστες και δημιουργικές στιγμές ενώ παράλληλα θέλει να αποδείξει πως τα Μουσεία είναι ένας χώρος ζωντανός και ανοιχτός για τους κατοίκους της πόλης και η τέχνη ένα υπέροχο μέσο μάθησης και διασκέδασης για τα παιδιά.
Η δράση μας για τον μήνα Μάρτιο πραγματοποιήθηκε στο Ολυμπιακό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Η αποτύπωση της αθλητικής ιστορίας της χώρας και η δημιουργία ενός χώρου ζωντανού, όπου η μουσειακή πληροφορία θα κινητοποιεί το κοινό σε συμμετοχή και θα προάγει τα υγιή χαρακτηριστικά του αθλητισμού περικλείουν τον κεντρικό σκοπό σύστασης του φορέα.
Γνωριζόμαστε μεταξύ μας. Πετώντας το ακόντιο και φωνάζοντας το όνομά μας.
Σε κάθε οικογένεια μοιράζεται από ένα έντυπο, το οποίο περιέχει ερωτήσεις. Έτσι ξεκινάει ένα παιχνίδι θησαυρού, η παρέα σκορπίζεται και κάθε ομάδα προσπαθεί μέσα από την παρατήρηση, τα παιχνίδια και την εξερεύνηση του μουσείου να δώσει τις απαντήσεις του.
Ολυμπιακοί Αγώνες 2004
Στο Μουσείο, όπως υποστηρίζουν και τα δικαιώματα του (μικρού) επισκέπτη ενός μουσείου, μπορείς να επιλέξεις να διαβάσεις όσα σε ενδιαφέρουν, δεν υπάρχει σωστή σειρά και δεν υπάρχουν υποχρεώσεις. Έτσι νιώσαμε και στο Ολυμπιακό Μουσείο, η περιήγηση του οποίου ήταν μια διασκεδαστική εμπειρία.
Πόσο καλά αντανακλαστικά έχεις; Το αγαπημένο μας παιχνίδι!
διασκεδάζουμε!
η αγωνία κορυφώνεται
γιατί κάθε φορά έχω την αίσθηση πως οι γονείς το διασκεδάζουν περισσότερο από τα παιδιά;
ανακαλύπτω
συνθέτω εικόνα. η δάδα.
παρατηρώ. χάνομαι. περιεργάζομαι. σκέφτομαι.
ισορροπώ
Αποχαιρετώντας το Μουσείο!!! Φεύγοντας, μικροί και μεγάλοι, πήραν το δίπλωμά τους, σελιδοδείκτες και κονκάρδες από τις Πυγολαμπίδες στο Κλουβί. Το kitchen bar μας κέρασε και σαντουιτσάκια!
Μαζί με την Κυριακή Ουδατζή, Πρόεδρο του Ολυμπιακού Μουσείου Θεσσαλονίκης.
Οι πυγολαμπίδες στο κλουβί θα στηρίζουν με κάθε τρόπο τις εκθέσεις και τις δράσεις του Ολυμπιακού Μουσείου Θεσσαλονίκης και θα σας ενημερώνουν για αυτές μέσα από τη σελίδα και το newsletter τους.
το Ολυμπιακό Μουσείο Θεσσαλονίκης για την θερμή του υποδοχή και φιλοξενία
τη Δέποινα Τσιπτσέ >fons peritiae, Μουσειολόγο και σχεδιάστρια των δράσεων στα Μουσεία
τον Μιχάλη Σαχπάζη >elixirion, για το σχεδιασμό της αφίσας της δράσης «Η οικογένεια στο Μουσείο»
το Kitchen Bar για τα υπέροχα εδέσματα που προσέφερε στους μικρούς και μεγάλους
τo The F Studio Photography για τις μοναδικές φωτογραφίες
Διαβάστε εδώ περισσότερα για τη Δράση «Η Οικογένεια στο Μουσείο»
Διαβάστε εδώ τα δικαιώματα του μικρού επισκέπτη ενός Μουσείου. Τις ιδέες τους μοιράζονται 20 συγγραφείς που ασχολούνται με την Εκπαίδευση. Εκδόσεις Σαΐτα
«Η Οικογένεια στο Μουσείο» είναι μια δράση που εμπνεύστηκαν και πραγματοποιούν οι Πυγολαμπίδες στο Κλουβί και το Fons Peritiae σε συνεργασία με Μουσεία της πόλης μας. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να επισκεφτεί η οικογένεια το Μουσείο και να περάσει μερικές ευχάριστες και δημιουργικές στιγμές ενώ παράλληλα θέλει να αποδείξει πως τα Μουσεία είναι ένας χώρος ζωντανός και ανοιχτός για τους κατοίκους της πόλης και η τέχνη ένα υπέροχο μέσο μάθησης και διασκέδασης για τα παιδιά.
Νομίζω πως το Παιδικό Μουσείο είναι το μουσείο που πρέπει να επισκεφτεί κάθε μεγάλος – ενήλικας. Από εκεί πρέπει να ξεκινήσουμε και να αρχίσουμε και πάλι να αγαπάμε την τέχνη, τη συλλογή, το παρελθόν, το μοίρασμα. Είναι σημαντικό να μάθουμε και πάλι να βλέπουμε απλά, με φαντασία και με γνώμονα το παιχνίδι, δηλαδή την ελευθερία.
Τα Μουσεία είναι μια αφορμή να δούμε και πάλι με άλλα μάτια, να φανταστούμε κάπως αλλιώς, να αφήσουμε κάτι κλειδωμένο μέσα μας να βγει προς τα έξω. Έχουν μια δυναμική και είναι ωραία να την συναντάς. Σε εμένα συνέβη αυτό στο Παιδικό Μουσείο, ύστερα από αρκετό καιρό, βλέποντας τα κουκλόσπιτα. Ίσως με καταλάβετε όταν τα δείτε από κοντά. Τόση φαντασία, τόσα υλικά, τόση δημιουργικότητα. Ανοίχτηκε ένας νέος κόσμος μέσα μου.
Στο Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, περάσαμε ένα υπέροχο κυριακάτικο πρωινό, γίναμε δύο ολοζώντανες ομάδες, ήρθαν πολλοί εθελοντές και γέμισαν το χώρο, ακούσαμε μουσική, παίξαμε, ζωγραφίσαμε και το κυριότερο: γνωριστήκαμε. Σας ευχαριστούμε πολύ που γεμίσατε τόσο όμορφα τη μέρα μας!
Οι πυγολαμπίδες στο κλουβί θα στηρίζουν με κάθε τρόπο τις εκθέσεις και τις δράσεις του Παιδικού Μουσείου Θεσσαλονίκης και θα σας ενημερώνουν για αυτές μέσα από τη σελίδα και το newsletter τους.
*** Εδώ μπορείτε να διαβάσετε και το πολύ όμορφο κείμενο που έγραψε η Νατάσα Σκαφίδα για τη μέρα που πέρασε μαζί μας βγάζοντάς μας φωτογραφίες!
Στην είσοδο του Παιδικού Μουσείου Θεσσαλονίκης μπορεί κανείς να δει μια τάξη παλιά, σαν αυτές που είχαμε εμείς. Είναι πολύ συγκινητικό να το βλέπεις και σίγουρα ανακινεί περισσότερα συναισθήματα στους μεγάλους παρά στα παιδιά μας.
γνωριζόμαστε παίζοντας_ εύκολο να το κάνεις, πετώντας μια μπάλα και δίνοντας τον λόγο στον απέναντί σου
Τα παιδιά κουβάλησαν μαζί τους το αγαπημένο τους παιχνίδι. Η Ολυμπία διάλεξε ένα βιβλίο. Χαίρομαι που το βλέπει σαν παιχνίδι!
Στη συνέχεια περιηγηθήκαμε στο Μουσείο ψάχνοντας να βρούμε παιχνίδια παρόμοια με τα δικά μας, από κάποια άλλη εποχή.
Εξαιρετικά κουκλόσπιτα θα βρείτε στη συλλογή του Μουσείου. Αξίζει να τα προσέξετε ένα προς ένα, τα μικροαντικείμενα και τα έπιπλα είναι μοναδικά! τροφή για δημιουργική σκέψη!
Από τη συλλογή των τσίγκινων παιχνιδιών, δωρεά του K. Γιάννη Μπουτάρη. Αν έχετε και εσείς παλιά παιχνίδια μπορείτε να τα δωρίσετε στο Μουσείο.
Πετάει ο γάιδαρος; Η Ολυμπία πάντως υποστηρίζει ότι πετάνε τα παπούτσια. Και τα πετάει με κάθε ευκαιρία.
Απ΄όλα είχε το πρόγραμμα: πετάει πετάει, περνά περνά η μέλισσα, γύρω γύρω όλοι.
κερδίσαμε!
Στη συνέχεια τα παιδιά μαζί με τους γονείς τους, έκαναν ένα κολάζ. Αφού πήραν ένα χαρτί στα μέτρα τους, η μαμά ή ο μπαμπάς σχεδίασε το περίγραμμά τους και μετά το στόλισαν με δεκάδες χρώματα και χαρτιά και το έκαναν καρναβάλι!
Στιγμές μοναδικές. Η χαρά μου είναι μεγάλη όταν βλέπω γονείς να παίζουν μαζί με τα παιδιά τους. Νιώθω πως όλη η ανατροφή των μικρών παιδιών κρύβεται εκεί: στα απλά και τα σημαντικά, στο παιχνίδι και την αληθινή παρουσία.
το Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης για την θερμή του υποδοχή και φιλοξενία
τη Δέποινα Τσιπτσέ >fons peritiae, Μουσειολόγο και σχεδιάστρια των δράσεων στα Μουσεία
τον Μιχάλη Σαχπάζη >elixirion, για το σχεδιασμό της αφίσας της δράσης «Η οικογένεια στο Μουσείο»
τα Ζαχαροπλαστεία Ξάιδος για τα υπέροχα εδέσματα και χυμούς που προσέφερε στους μικρούς και μεγάλους
τη Νατάσσα Σκαφίδα για τις μοναδικές φωτογραφίες
Διαβάστε περισσότερα για τη Δράση «Η Οικογένεια στο Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης εδώ
Διαβάστε εδώ τα δικαιώματα του μικρού επισκέπτη ενός Μουσείου. Τις ιδέες τους μοιράζονται 20 συγγραφείς που ασχολούνται με την Εκπαίδευση. Εκδόσεις Σαΐτα
** όλες οι παραπάνω φωτογραφίες έχουν δημοσιευτεί με την συγκατάθεση των γονέων
Γράφει η Κατερίνα Παρασκευά, Μουσειοπαιδαγωγός στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Οι σύγχρονοι καλλιτέχνες έχουν τις πιο περίεργες και πρωτότυπες ιδέες. Μπορεί τα έργα τους να μας εκπλήξουν, να μας τρομάξουν, να μας ταξιδέψουν, να μας κάνουν να αναγνωρίσουμε κομμάτια του εαυτού μας ή ακόμη και να νιώσουμε άβολα ή να μη μας αγγίξουν καθόλου. Δεν παρουσιάζονται ως αριστουργήματα που κρίθηκαν από την ιστορία αλλά ως σύγχρονες δημιουργίες που ίσως γίνουν η αφορμή για να σκεφτούμε γιατί μας αρέσει κάτι ή όχι, να επεκτείνουμε τους ορίζοντες της αισθητικής μας αντίληψης, να έχουμε άποψη και να καλλιεργήσουμε το γούστο μας. Και κάποιες φορές, όταν εμπλεκόμαστε με το έργο, η σύγχρονη τέχνη μπορεί να μας προσφέρει εμπειρίες γεμάτες ένταση και ενθουσιασμό.
Τις εμπειρίες με ένταση τις ζούμε σε χώρους όπου μπορούμε να είμαστε ο εαυτός μας. Στα μουσεία σύγχρονης τέχνης το πρώτο πράγμα που μας καθηλώνει είναι ο χώρος και η διάταξη των εκθεμάτων, πόσο μάλλον τα παιδιά. Η συμβουλή είναι: κινηθείτε ελεύθερα. Δεν είναι απαραίτητο στην έκθεση να σταματήσουμε μπροστά από κάθε έκθεμα ούτε να ακολουθήσουμε μια συγκεκριμένη διαδρομή. Κάποια έργα λόγω θέσης, υλικών και χρωμάτων είναι πιο εντυπωσιακά και τραβούν τα βλέμματα, κάποια άλλα με την πρώτη ματιά μας φαίνονται αδιάφορα. Ακολουθούμε το βλέμμα των παιδιών μας και χαράζουμε μαζί τη διαδρομή μας.
Κινούμενοι στον χώρο, βλέπουμε πράγματα περίεργα και έχουμε την ανάγκη να μιλήσουμε για αυτά. Σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, στο μουσείο μπορούμε να μιλάμε -επιτρέπεται, το μουσείο δεν είναι ναός, ούτε σινεμά-, κατεβάζοντας ίσως λίγο την έντασή της φωνής μας για να συνυπάρχουμε μαζί στον ίδιο χώρο.
Το ξέρουμε ότι δεν μπορούμε να αγγίζουμε αλλά μπορούμε να δείχνουμε. Η αλήθεια είναι ότι μικροί μεγάλοι νιώθουμε την παρόρμηση να χαϊδέψουμε, να πιάσουμε, να νοιώσουμε την υφή στο χέρι μας αλλά συνήθως δεν επιτρέπεται. Στα εκπαιδευτικά προγράμματα στο μουσείο, δίνουμε συνήθως το παράδειγμα της δακτυλιάς στο τζάμι: παρόλο που τα χέρια μας είναι καθαρά, πάντα αφήνουμε τα δακτυλικά μας αποτυπώματα. Η λιπαρότητα του δέρματός μας είναι ο λόγος που δεν αγγίζουμε και όχι η αντίληψη ότι είμαστε εν δυνάμει καταστροφείς.
Υπάρχει τρόπος να κάνουμε τα έργα “δικά μας”. Μπορούμε να αναγνωρίσουμε σχήματα, συμμετρίες και ασυμμετρίες, να σχολιάσουμε τις πινελιές, τις σκιές, τις εναλλαγές και τις αντιθέσεις. Να σκεφτούμε πoια έργα μας αρέσουν πιο πολύ, ποια θα θέλαμε να είναι δικά μας. Να ακολουθήσουμε τη φόρμα τους με το σώμα μας ή να φωτογραφηθούμε σε αστείες πόζες. Οι φωτογραφίες καταγράφουν την εμπειρία μας και μπορούμε να ανατρέξουμε όποτε θέλουμε σε αυτές. Κι αν μας ανοίξει η όρεξη να ζωγραφίσουμε κάτι; Δεν χρειάζεται να είσαι εικαστικός για να σχεδιάσεις. Αρκεί να το τολμάς και να το διασκεδάζεις. Ένα μπλοκάκι κι ένα μολύβι μπορεί να βγει από την τσάντα μας και να κάνουμε γρήγορα ένα σκίτσο μπροστά στο έργο που μας αρέσει ή τους εαυτούς μας στον χώρο ή να παίξουμε το “σχεδιάζω μια γραμμή εγώ, μια εσύ”. Όλα αυτά δεν χρειάζεται να είμαστε ιστορικοί της τέχνης, ούτε εικαστικοί για να τα κάνουμε. Ίσως το πιο σημαντικό είναι να αναρωτηθούμε αν τελικά υπάρχει σωστό και λάθος στην τέχνη.
Αν πάλι θέλουμε να μάθουμε κάτι από την ιστορία των έργων και δεν προλάβαμε να κάνουμε την έρευνά μας στο διαδίκτυο, ούτε να διαβάσουμε το πληροφοριακό υλικό ή το family kit της έκθεσης, μπορούμε να συγκεντρώσουμε τις απορίες-ερωτήσεις μας και να τις ψάξουμε μετά στο διαδίκτυο ή να απευθυνθούμε σε κάποιον εργαζόμενο του μουσείου με mail ή δια ζώσης. Δεν είμαστε φωτεινοί παντογνώστες. Όταν δεν ξέρουμε κάτι, μπορούμε να το μάθουμε ψάχνοντας ή ρωτώντας. Τα μουσεία δεν υπάρχουν μόνο για το ειδικό κοινό, τους γνώστες ή τους μυημένους ενήλικες, υπάρχουν για όλους. Η επίσκεψη σε ένα μουσείο μπορεί να δώσει τις αφορμές για να απολαύσετε ποιοτικό χρόνο και διασκεδαστικές εμπειρίες με τα παιδιά σας.
Η Κατερίνα Παρασκευά γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Παιδαγωγικά και Γλωσσική και Πολιτισμική Παιδεία στο Α.Π.Θ.. Καταστρώνει και εφαρμόζει εκπαιδευτικά προγράμματα και εργαστήρια ως μουσειοπαιδαγωγός στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Συνέντευξη στην Ιωάννα Σεραφειμίδου
Η Εύη Παπαβέργου είναι υπεύθυνη εκπαιδευτικών Προγραμμάτων στο Momus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Κωστάκη (πρώην Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης) από το 2007 μέχρι και σήμερα. Έχει σπουδάσει στο τμήμα Πλαστικών Τεχνών και Επιστημών της Τέχνης στα Γιάννενα και συνέχισε με ένα μεταπτυχιακό στο Έσσεξ της Αγγλίας, με τίτλο Gallery Studies & Critical Curating for the 21st Century.
Η συνάντηση μαζί της αλλά και η συνεργασία μας με το Momus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Κωστάκη (πρώην Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης), στα πλαίσια της δράσης μας “Η Οικογένεια στο Μουσείο” (2014) ήταν μια υπέροχη εμπειρία και άνοιξε για εμάς μια πόρτα στον μαγικό κόσμο της τέχνης.
Η συζήτηση μαζί της μας αποδεικνύει πως τα μουσεία είναι ανοιχτά και φιλικά προς μικρούς και μεγάλους και πως δεν έχουμε παρά να τολμήσουμε περισσότερες επισκέψεις σε αυτά!
Αρχικά θα ήθελα να μας πεις λίγα λόγια για την έκθεση της Συλλογής του Γιώργου Κωστάκη. Για τον ίδιο τον συλλέκτη, την εποχή που συνέλεξε όλα αυτά τα έργα, για τη ρώσικη πρωτοπορία.
Ο Γιώργος Κωστάκης ήταν ένας άνθρωπος που αγαπούσε πολύ τις συλλογές και τα έργα τέχνης. Ήταν ελληνικής καταγωγής (οι γονείς του ήταν από τη Ζάκυνθο) και γεννήθηκε και έζησε στη Μόσχα στην εποχή των παππούδων των παππούδων μας.
Δεν ήταν καλλιτέχνης, ούτε μεγιστάνας. Ήταν οδηγός ενός αυτοκινήτου της Καναδικής πρεσβείας στη Μόσχα και συχνά, μετέφερε διπλωμάτες αλλά και καλεσμένους της πρεσβείας σε διάφορα μέρη της πόλης, όπως σε μαγαζιά που πουλούσαν έργα τέχνης και τους ξεναγούσε. Ο ίδιος δεν είχε καμία καλλιτεχνική παιδεία. Είχε όμως πολύ ιδιαίτερο γούστο και καταλάβαινε αμέσως τι του άρεσε, τι όχι και γιατί.
Σε ένα στούντιο στη Μόσχα το 1946, βρήκε έναν πίνακα που δεν έμοιαζε με κανέναν άλλον που είχε δει. Τον αγόρασε, πήγε στο σπίτι του και τον κρέμασε στο σαλόνι του. Τότε λέει, ένοιωσε σαν να άνοιξε ένα παράθυρο στο σπίτι του. Αυτός ο πίνακας ήταν η αρχή. Ξεκίνησε να ψάχνει και να αγοράζει έργα Ρωσικής πρωτοπορίας και σιγά σιγά με το πέρασμα του χρόνου, η συλλογή του έγινε μεγάλη. Τα έργα τα κρατούσε στο σπίτι του και όλο και περισσότεροι άνθρωποι του ζητούσαν να τα δουν. Είχε φτιάξει ένα σπίτι-μουσείο.
Κανένας δεν ενδιαφέρονταν εκείνα τα χρόνια για τη Ρωσική πρωτοπορία γιατί τα έργα φτιάχτηκαν τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα, λίγο πριν τη Ρωσική επανάσταση, αναπτύχθηκαν για λίγα χρόνια και το 1932 απαγορεύθηκαν για πολιτικούς λόγους. Τα έργα αποσύρθηκαν σε σκοτεινές αποθήκες, υπόγεια και πατάρια. Ο Κωστάκης τα αναζήτησε, τα εντόπισε και τα αγόρασε.
Πώς υποδέχεται το Momus – Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης – Συλλογή Κωστάκη (πρώην Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης) τα παιδιά και την οικογένεια; Τι είδους προγράμματα/ δράσεις σχεδιάζει;
Το μουσείο πραγματοποιεί οργανωμένα εργαστήρια για γονείς και παιδιά με αφορμή τις εκθέσεις του.
Αυτά τα εργαστήρια δεν έχουν σταθερό επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα, ανακοινώνονται και πραγματοποιούνται κατά περίπτωση.
Επίσης σχεδιάζεται και υλοποιείται σχεδόν για κάθε έκθεση του μουσείου το Τετράδιο της αυτόνομης δράσης για οικογένειες. Το τετράδιο καθοδηγεί τους γονείς να πραγματοποιήσουν αυτόνομες επισκέψεις στο χώρο του μουσείου, χωρίς προϋπάρχον γνωστικό υπόβαθρο και περιέχει προτεινόμενες δραστηριότητες, παιχνίδια, πληροφορίες και θέματα προς συζήτηση ώστε να προάγει την αλληλεπίδραση ενηλίκου – ανηλίκου και μουσείου και τη δυναμική αλληλεπίδραση των μελών μιας οικογένειας, μέσα από ένα ευχάριστο και ελεύθερο τρόπο έκφρασης και δράσης. Το έντυπο συνοδεύεται από όλα τα απαραίτητα υλικά για την πραγματοποίηση των δραστηριοτήτων και τα παιδιά μπορούν να συνεχίσουν τις δράσεις και στο σπίτι.
Σε αυτή τη φάση αρκετά από τα τετράδια έχουν επικαιροποιηθεί και αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του μουσείου ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούνται από γονείς και παιδιά στο σπίτι αλλά και από εκπαιδευτικούς στο πλαίσιο του πλάνου των μαθημάτων τους, είτε στην τηλεμάθηση, είτε στη σχολική τάξη. Σε αυτό το λινκ θα βρείτε τετράδια για παιδιά δημοτικού και για εφήβους.
Οι περισσότεροι έχουμε συνδυάσει το Μουσείο σαν κάτι βαρετό και ακαταλαβίστικο, όπως τότε που πηγαίναμε σχολείο. Τι έχει αλλάξει από τότε;
Ο χαρακτήρας των μουσείων με το πέρασμα των χρόνων έχει αναθεωρηθεί. Δεν αποτελεί πια ναό της γνώσης στον οποίον έχουν πρόσβαση μόνον οι εκλεκτοί. Τα μουσεία σήμερα συνειδητοποιώντας τον ανθρωποκεντρικό, εκπαιδευτικό τους ρόλο, μετατρέπονται σε οργανισμούς ανοιχτούς για την κοινωνία, δημιουργώντας και φέροντας παιδεία και ψυχαγωγία στο σύνολο με γνώμονα την κοινωνική ισότητα. Δηλαδή τα μουσεία απευθύνονται σε όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτου φύλλου, ηλικίας και καταγωγής, απευθύνονται σε όλες τις κοινωνικές ομάδες (σχολεία, ΑΜΕΑ, οργανωμένοι ή μεμονωμένοι επισκέπτες) μέσα από τις εκθέσεις, το πληροφοριακό υλικό, τις εκδόσεις, τις εκδηλώσεις, τα εκπαιδευτικά προγράμματα, το εκπαιδευτικό υλικό και τις βιβλιοθήκες[1].
Ποια θεωρείς πως είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν οι γονείς ώστε να «κεντρίσουν» το ενδιαφέρον του παιδιού για να επισκεφθεί ένα μουσείο;
Αν μιλάμε για μουσείο τέχνης, αρχικά πιστεύω ότι πρέπει να βιώνει το κάθε παιδί την ελευθερία της έκφρασης στο σπίτι, να υπάρχει δηλαδή χώρος φυσικός και νοητός στον οποίο γονείς και παιδιά να μπορούν να παίζουν και να εκφράζονται ελεύθερα μέσα από ζωγραφική, κατασκευές, κτλ έτσι ώστε να εξοικειωθούν με χρώματα και υλικά, χωρίς το φόβο του ότι θα λερώσουν και θα λερωθούν.
Το δεύτερο βήμα είναι η συζήτηση του τι είναι μουσείο και γιατί έχει ενδιαφέρον να το επισκεφτούμε. Το διαδίκτυο είναι καλό εργαλείο. Μπορείτε να δείτε παρέα sites διάφορων μουσείων στον κόσμο, να παίξετε τα online παιχνίδια που παρέχουν και να αντλήσετε πληροφορίες. Κάποια μουσεία όπως το Κ.Μ.Σ.Τ έχουν δημιουργήσει εκπαιδευτικά cd τα οποία μπορείτε να ανακαλύψετε πριν από μια επίσκεψη στο χώρο αλλά και να παίξετε πολλές φορές μέχρι να εξοικειωθούν τα παιδιά με τις εικόνες που παρέχουν.
Επόμενο βήμα είναι η επίσκεψη. Σε κάποια μουσεία υπάρχουν ειδικά διαμορφωμένα προγράμματα για οικογένειες, σε άλλα υπάρχουν «οδηγοί αυτόνομης επίσκεψης ενηλίκου-παιδιού», κτλ. Σε οποιαδήποτε περίπτωση μπορεί πάντα ο κηδεμόνας να απευθυνθεί στον υπεύθυνο εκπαίδευσης του κάθε μουσείου και να ζητήσει υλικό ή πληροφορίες, η απάντηση θα είναι σίγουρα θετική.
Οι πολλαπλές επισκέψεις στο ίδιο μουσείο, ενδυναμώνουν την εξοικείωση του παιδιού με το χώρο και τις συλλογές τους, αυξάνοντας τις πιθανότητες επιστροφής σε αυτό.
Πώς μπορεί, κατά τη γνώμη σου, η επίσκεψη ενός παιδιού στο μουσείο με τους γονείς του να γίνει όχι απλά μία εκπαιδευτική εμπειρία για το παιδί, αλλά και μία ευκαιρία για να περάσει η οικογένεια ποιοτικό χρόνο μαζί;
Μέσα από οργανωμένα μουσειοπαιδαγωγικά προγράμματα, είτε αυτά είναι καθοδηγούμενα είτε αυτόνομα (self directed) άλλα κυρίως όταν το πρόγραμμα εμπλέκει εξίσου το παιδί και τον ενήλικα και ενισχύει τη μεταξύ τους διάδραση και συνεργασία.
Είσαι υπεύθυνη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του μουσείου. Ποιες είναι οι εμπειρίες που σου έχει χαρίσει η θέση αυτή; Τι είναι αυτό που σε εντυπωσιάζει στην επαφή σου με τα παιδιά;
Κάθε φορά παίρνεις διαφορετικές ενδιαφέρουσες οπτικές για το ίδιο έργο από μια φρέσκια ματιά. Επίσης ο πηγαίος ενθουσιασμός για κάποιες εικόνες και οι ευφάνταστοι υποθετικοί τίτλοι που δίνουν στα έργα.
Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας μια δική σου παιδική ανάμνηση από επίσκεψη σε μουσείο;
Μόνο βαρετές επισκέψεις σε αρχαιολογικά μουσεία.
Όμως θυμάμαι την επίσκεψη με τους γονείς μου και μια φίλη μου στην Αρχαία Αγορά στο Λιμένα Θάσου με ατελείωτο παιχνίδι και χοροπηδητό γύρω από τα αρχαία ευρύματα.
Υπάρχει κάποιο μουσείο που θα ήθελες να επισκεφθείς; Εντός ή και εκτός Ελλάδας;
Πινακοθήκη Tretyakov στη Μόσχα, το Voorlinden στη Χάγη και θα ήθελα να επισκεφθώ ξανά το Sir John Soane’s Museum στο Λονδίνο.
Υπάρχουν κάποια βιβλία που θα μπορούσες να μας προτείνεις και που θα αποτελέσουν έμπνευση στους γονείς για δημιουργικά παιχνίδια μαζί με τα παιδιά τους;
Το κουτί της τέχνης – Εκδόσεις Δίπτυχο
Διαπολιτισμοί – Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Οι αριθμοί – Εθνική Πινακοθήκη
Μαγικές Διαδρομές στην Τέχνη –Εκδόσεις Διάπλους
Δέκα μικροί διάλογοι για ένα μουσείο-Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο
Στο Μουσείο- Εκδόσεις Παπαδόπουλος
The art gallery handbook-Tate Publishing
Σειρά Η τέχνη σαν παραμύθι- Εκδόσεις Λιβάνη
Μια βόλτα στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων-Εκδόσεις Διάπλαση
Μια βόλτα στο Κέντρο Λαικής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη- Εκδόσεις Ταξιδευτής
Square (Shape Trilogy)-Mac Barnett & Jon Klassen – Walker Books
Triangle (Shape Trilogy)-Mac Barnett & Jon Klassen – Walker Books
Circle (Shape Trilogy)-Mac Barnett & Jon Klassen – Walker Books
Υπάρχει κάποιο μουσείο που θα το έλεγες «το αγαπημένο μου»;
Pinakothek Der Moderne στο Μόναχο και το Guggenheim στη Νέα Υόρκη.
Αν το Μomus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη ήταν παιχνίδι, τι παιχνίδι θα ήταν;
Μπαμπούσκες!
[1] Ε. Χορταρέα, Ιστορική εξέλιξη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων μουσείων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, Στο: Κόκκινος Γ, Αλεξάκη Ε, Διεπιστημονικές προσεγγίσεις στη μουσειακή Αγωγή, σ 179-188, Μεταίχμιο, Αθήνα, 2002, σ.179)
Σχετικά με τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Momus μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα εδώ
Αν επιθυμείτε να λαμβάνετε ηλεκτρονική ενημέρωση σχετικά με τις εκθέσεις και τις δράσεις του Momus, μπορείτε να στείλετε email στο pr@momus.gr
«Η Οικογένεια στο Μουσείο» είναι μια δράση που εμπνεύστηκαν και πραγματοποιούν οι Πυγολαμπίδες στο Κλουβί και το Fons Peritiae σε συνεργασία με Μουσεία της πόλης μας. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να επισκεφτεί η οικογένεια το Μουσείο και να περάσει μερικές ευχάριστες και δημιουργικές στιγμές ενώ παράλληλα θέλει να αποδείξει πως τα Μουσεία είναι ένας χώρος ζωντανός και ανοιχτός για τους κατοίκους της πόλης και η τέχνη ένα υπέροχο μέσο μάθησης και διασκέδασης για τα παιδιά.
Ο Ιανουάριος ήταν αφιερωμένος στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, όπου και πραγματοποιήθηκε η πρώτη μας δράση (25/01/2014). Η μέρα ήταν βροχερή αλλά κανείς δεν έλειψε από το ραντεβού του με την τέχνη και το παιχνίδι. Η χαρά ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπα όλων μας. Οι μικροί έπαιξαν με τους μεγάλους και τέχνη δημιουργήθηκε ξανά μέσα από εμάς. Η επίσκεψη στο Μουσείο μπορεί να είναι πολύ απολαυστική για όλη την οικογένεια, όταν μάθουμε να μην φοβόμαστε να παίζουμε και να είμαστε ανοιχτοί σε αυτό που θα αντικρίσουμε. Δε χρειάζεται να είμαστε αυθεντίες.
Το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην εκπαιδευτική διάσταση του ρόλου του. Κάθε χρόνο σχεδιάζονται εκπαιδευτικά προγράμματα που επιδιώκουν να φέρουν τους μαθητές όλων των βαθμίδων σε επαφή με τις μόνιμες συλλογές και τις περιοδικές εκθέσεις του μουσείου ενώ γονείς και παιδιά που θα επισκεφτούν τις εκθέσεις του μπορούν να προμηθεύονται στην είσοδο του Μουσείο το τετράδιο με τις αυτόνομες εκπαιδευτικές δράσεις για γονείς και παιδιά. Το τετράδιο καθοδηγεί τους γονείς να πραγματοποιήσουν αυτόνομες επισκέψεις στο χώρο του μουσείου, χωρίς προϋπάρχον γνωστικό υπόβαθρο και περιέχει προτεινόμενες δραστηριότητες, παιχνίδια, πληροφορίες και θέματα προς συζήτηση ώστε να προάγει την αλληλεπίδραση ενηλίκου- ανηλίκου και τη δυναμική αλληλεπίδραση των μελών μιας οικογένειας, μέσα από ένα ευχάριστο και ελεύθερο τρόπο έκφρασης και δράσης.
Οι πυγολαμπίδες στο κλουβί θα στηρίζουν με κάθε τρόπο τις εκθέσεις και τις δράσεις του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης και θα σας ενημερώνουν για αυτές μέσα από τη σελίδα και το newsletter τους.
Η μέρα ξεκινάει. Το Μουσείο μας υποδέχεται.
Η Κατερίνα, από το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, μας λέει ιστορίες για τσάρους, καλλιτέχνες, σχήματα και τέχνη. Μας μιλάει με παραμύθια και χρώματα και γινόμαστε όλοι για λίγο ξανά παιδιά.
Η Δέσποινα διαλέγει έναν κόκκινο πλανήτη – χαρτί και γράφει πάνω το όνομά της. Μας παροτρύνει να χρησιμοποιήσουμε τη φαντασία μας και να γνωριστούμε με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας.
Τα παιδιά ανακαλύπτουν μαζί με τους γονείς τους τα σχήματα στους πίνακες. Γνωρίζουν την τέχνη.
Χωριζόμαστε σε ομάδες και φτιάχνουμε επιδαπέδιο κολάζ με διάφορα σχήματα και χρώματα.
Δημιουργούμε τα δικά μας έργα τέχνης και με τη φαντασία μας πλάθουμε ιστορίες
Γνωρίζουμε το έργο “Η γυναίκα που πίνει”, του Σολομών Νικρίτιν
Παίζουμε σωματικά μπροστά από το πίνακα.
Διασκεδάζουμε και εμείς οι μεγάλοι!
στο τέλος, και αφού γνωρίσουμε το έργο του Νικρίτιν, “Άνθρωπος και σύννεφο”, κάθε ζευγάρι γονιού – παιδιού παίρνει από ένα μεγάλο κομμάτι χαρτί και ζωγραφίζει μια αγαπημένη στιγμή που πέρασαν μαζί στο παρελθόν.
Το έργο που δημιουργούν θα το πάρουν μαζί τους για να θυμούνται τη μέρα που πέρασαν μαζί στο Μουσείο.
Αν μπορούσαμε να συνοψίσουμε με μία εικόνα τον λόγο αυτής της δράσης στα Μουσεία, αυτή θα ήταν η παραπάνω.
Η οικογένεια. Μαζί.
Ευχαριστούμε θερμά:
το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης για την θερμή του υποδοχή και φιλοξενία
τη Δέποινα Τσιπτσέ >fons peritiae, Μουσειολόγο και σχεδιάστρια των δράσεων στα Μουσεία
τον Μιχάλη Σαχπάζη >elixirion, για το σχεδιασμό της αφίσας της δράσης “Η οικογένεια στο Μουσείο”
τον Φούρνο Να το κεφάτο για τα υπέροχα εδέσματα και χυμούς που προσέφερε στους μικρούς και μεγάλους
τις Arte di Tre για τις μοναδικές φωτογραφίες
Διαβάστε περισσότερα για τη Δράση “Η Οικογένεια στο Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης εδώ
Διαβάστε εδώ τα δικαιώματα του μικρού επισκέπτη ενός Μουσείου. Τις ιδέες τους μοιράζονται 20 συγγραφείς που ασχολούνται με την Εκπαίδευση. Εκδόσεις Σαΐτα
Έργο του Συμεών Σαββίδη
Γράφει η Ιωάννα Σεραφειμίδου
Πριν από μερικά χρόνια είχα ένα όνειρο: να βλέπω γονείς να γίνονται και πάλι παιδιά και οικογένειες να περνούν ποιοτικό χρόνο μαζί! Αυτό μου έδωσε κίνητρο να δημιουργήσω τις Πυγολαμπίδες και να να μπω σε έναν κόσμο πιο φωτεινό και χρωματιστό! Για μένα, οι Πυγολαμπίδες δεν είναι απλά ένας οδηγός εκδηλώσεων, είναι πολλά περισσότερα που μπορείς να διαβάσεις και εδώ.
Ήταν πολλές οι φορές που ξεπηδούσαν ιδέες μέσα στο μυαλό μου για δράσεις με γονείς και παιδιά, αλλά ποτέ δεν τολμούσα να τις πραγματοποιήσω: από φόβο, από έλλειψη χρόνου, από ανυπαρξία ισχυρής ομάδας.
Όταν γνώρισα την Δέσποινα, ήξερα πως ήταν ο άνθρωπος, με τον οποίο θα έκανα αυτό, το οποίο πολύ καιρό ονειρευόμουν! Η Δέσποινα Τσιπτσέ είναι Μουσειολόγος και μπορείτε να διαβάσετε εδώ τη σχέση της με τα Μουσεία.
Ενώνοντας την κοινή μας αγάπη για τον πολιτισμό αλλά και την πεποίθησή μας ότι τα μουσεία πρέπει να είναι χώρος ζωντανός και ανοιχτός στους κατοίκους της πόλης, οργανώνουμε μια σειρά από δημιουργικά παιχνίδια σε μουσεία με γονείς και παιδιά.
Στόχος της πρωτοβουλίας μας είναι να επισκεφτεί η οικογένεια το Μουσείο και να περάσει μερικές ευχάριστες και δημιουργικές στιγμές. Στους συμμετέχοντες θα δοθούν κατευθυντήριες επικεντρώνοντας την προσοχή σε συγκεκριμένα εκθέματα, ενώ μέσα από δημιουργικά παιχνίδια και δραστηριότητες θα επιτευχθεί η εξοικείωση με το Μουσείο.
Κάθε μήνα επιλέγουμε ένα μουσείο της πόλης και σχεδιάζουμε μια δράση για κάποια από τις εκθέσεις του. Ήταν μεγάλη μας χαρά η ανταπόκριση και η υποστήριξη των Μουσείων και μας γεμίζει αισιοδοξία.
“Η Οικογένεια πηγαίνει στο Μουσείο; Είναι ζωντανά τα εκθέματα ή έχουν πεθάνει εδώ και πολλά χρόνια; Τι σκεφτόμαστε όταν περνάμε έξω από ένα Μουσείο;” Σε αυτές και σε πολλές ακόμα ερωτήσεις θα δώσουν απάντηση γονείς και παιδιά.
Παλαιότερες δράσεις μας μπορείτε να δείτε εδώ
Γράφει η Δέσποινα Τσιπτσέ, Μουσειολόγος και ιδρύτρια του www.fonsperitiae.gr
Πάντα μου άρεσαν τα Μουσεία. Δεν μπορώ να θυμηθώ μια εκδρομή με τους γονείς που να μην περιελάμβανε και την επιβεβλημένη επίσκεψη στο κοντινό Μουσείο.
Δεν μπορώ όμως να πω το ίδιο και για τον αδερφό μου. Ακόμα συζητάμε στις οικογενειακές συγκεντρώσεις την εντύπωση που είχε προκαλέσει στον 10χρονο τότε Πέτρο, μια μέλισσα που είχε εγκλωβιστεί στην προθήκη ενός χρυσού Μακεδονικού στέμματος.
Δεν είμαι σίγουρη όμως για ποιον λόγο μου άρεσαν τα Μουσεία εξ’ αρχής. Ίσως γιατί εντυπωσιάζομαι από την εικόνα. Μου αρέσει να βλέπω πράγματα και στο Μουσείο είχα την δυνατότητα να δω πολλά πρωτόγνωρα αντικείμενα, σαν να ξεφύλλιζα περιοδικό.
Μεγαλώνοντας και διαβάζοντας περισσότερο για τους πολιτιστικούς χώρους, λόγω σπουδών, ανακάλυψα μια τελείως διαφορετική οπτική για τα Μουσεία. Δεν είναι ένας εκθεσιακός χώρος, έλεγαν οι καθηγητές, δεν είναι αρχείο του παρελθόντος αλλά ζωντανός πυρήνας εκπαίδευσης και διασκέδασης. Την εκπαίδευση την καταλάβαινα, τόσα εκθέματα, κείμενα επεξηγηματικά να τα πλαισιώνουν, κατάλογοι να τα συνοδεύουν, η διασκέδαση όμως από πού προκύπτει?
Αυτό έμελλε να το ανακαλύψω αργότερα, όταν κατά την διάρκεια της συνεργασίας μου με την Falmouth ArtGallery έβλεπα παιδιά να χρησιμοποιούν την γκαλερί σαν χώρο παιχνιδιού.
Σε καθημερινή βάση τα παιδιά του Falmouth περνούσαν από την γκαλερί έτοιμα να συμμετέχουν σε οποιαδήποτε δραστηριότητα είχαμε προετοιμάσει για εκείνα. Παιδιά όλων των ηλικιών, ακόμη και μωρά με τους γονείς τους. Δεν ήταν μάλιστα λίγες οι φορές που δεν τους άρεσε η δραστηριότητα, έφευγαν για να κάνουν ποδήλατο και επέστρεψαν αργότερα μήπως είχε αλλάξει κάτι.
Σημειώνω εδώ ότι τα παιδιά δεν ήταν περαστικοί ή τουρίστες, αλλά κάτοικοι της πόλης. Κάτοικοι οι οποίοι εκτιμούνταν από πλευράς του ιδρύματος τοποθετώντας τα έργα τους (από το αποτύπωμα της πατουσίτσας ενός 5μηνου ως το κολλάζ ενός έφηβου) πλάι σε πίνακες μεγάλων ζωγράφων όπως του Gainsborough ή του Miro. Κάτοικοι που γνώριζαν πως στην γκαλερί έχουν την δυνατότητα να παίξουν. Αυτό που ίσως δεν γνώριζαν είναι πως, παράλληλα με την διασκέδαση, εκπαιδεύονταν.
Τώρα πια οι πολιτιστικοί χώροι, τα μουσεία, οι γκαλερί έχουν αλλάξει. Έχουν ξεφύγει από την στείρα παρουσίαση και είναι ανοιχτά στο κοινό, προσβάσιμα, δραστήρια. Τώρα πια δεν μου αρκεί να βλέπω και ξέρω ότι δεν είμαι η μόνη. Θέλουμε να εμπλακούμε στην διαδικασία, να συμμετέχουμε όπου μπορούμε, να αγγίζουμε όπου επιτρέπεται, να ταυτίζουμε μια δραστηριότητα με την εικόνα. Τώρα πια όλοι αναζητάμε την παγιδευμένη μέλισσα.
Η Δέσποινα Τσιπτσέ γεννήθηκε στην Καβάλα όμως πάντα ήθελε να ζήσει στην Θεσσαλονίκη. Πρώτος στόχος, τσεκ! Μόλις αποφοίτησε από το Αρχαιολογικό έπρεπε να σκεφτεί τι θα κάνει ώστε κυρίως να μην ακυρώνει το πτυχίο της, να είναι παράλληλα δημιουργικό αλλά και να το απολαμβάνει!!! Κάπως έτσι βρέθηκε στο Leicester να σπουδάζει Μουσειολογία. Δεύτερος στόχος, τσεκ! Τρίτος στόχος, ακόμα τον δουλεύει… Με το Fons Peritiae προσπαθεί να αλλάξει την εντύπωση που έχουμε για τα Μουσεία. Αλήθεια, είναι ζωντανοί χώροι, γεμάτοι ενδιαφέρον όπου μπορείς να διασκεδάσεις όποια και αν είναι η ηλικία σου!