Για δέκατη χρονιά συνεχίζουν οι εκπαιδευτικές παραστάσεις για παιδιά με την Ανθή Θάνου και τον Αλέξανδρο Μακρή στο φιλόξενο χώρο του Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείου Μακεδονίας Θράκης

 

Οι παραστάσεις που προτείνονται:

Άλεθε, μύλε μ’, άλεθε…

Μετά από περιήγηση των παιδιών με διαδραστικό τρόπο στη μόνιμη έκθε­ση της υδροκίνησης, ακολουθεί αφήγηση λαϊκών παραμυθιών από την Ανθή Θάνου, με συνοδεία ζωντανής μουσικής από τον Αλέξη Μακρή. Υλικό πλούσιο σε παραμύθια με μύλους και μυλωνάδες. Η καθημερι­νότητα των παλιών ανθρώπων συνδέεται άμεσα με τον μύλο, αφού για να φτιάξουν ψωμί έπρεπε πρώτα να αλέσουν και για να ψήσουν έπρεπε να κόψουν ξύλα. Ένα ταξίδι στον χρόνο μέσα από τα παραμύθια. Σύνδεση του χθες με το σήμερα με γέφυρα τη φαντασία. Μια φαντασία που καλπάζει και μας μιλάει με λόγια «στρογγυλά»: αλώνι, μύλος, ταψί, καρβέλι, φτερωτή… γυρνάει η φτερωτή και φέρνει σκόρπια λόγια από μακριά. Αφουγκραστείτε… τα λόγια γίνονται παραμύθια, ιστορίες, μύθοι και παραδόσεις για ξυλο­κόπους και μυλωνάδες, για χειρόμυλους και νερόμυλους, για τα παγανά, τους καλικάντζαρους που στ’ αλεύρι κυλιούνται κι ύστερα …σουτ!

Ακούστε… το παραμύθι αρχίζει!

 

Μ’ αστέρια στον ποδόγυρο…

Ανέμη να γυρίσει παραμύθι ν’ αρχινήσει και η κλωστή της θα γίνει χρωματιστό φουστάνι, θα γίνει λευκό πουκαμισάκι για ένα φτωχό καλό παιδί, θα γίνει φορεσιά μ’ αστέρια στον ποδόγυρο, κεντίδια στα φαρδομάνικα, λουλούδια στο ζωνάρι, θα γίνει παραμύθι που θα ταξιδεύει από το στόμα στο αυτί κι απ’ τ’ αυτί στο στόμα…

Με αφορμή την μόνιμη έκθεση του Λαογραφικού και Εθνολογικού Μουσείου Μακεδονίας Θράκης «Μακεδονία, Θράκη: Παραδοσιακές ενδυμασίες, 1860 – 1960», στην οποία γίνεται αρχικά μία περιήγηση των παιδιών με διαδραστικό τρόπο από μουσειοπαιδαγωγούς, επιλέγονται τα παραμύθια και έπειτα ταξιδεύουν μέσα από τις φορεσιές σε τόπους μακρινούς κι αλλιώτικους

 

Το νερό, οι κλώστρες κι ένα μαγικό πανί

Το νερό είναι πηγή ζωής για τον άνθρωπο, απαραίτητο για την επιβίωση και την καθημερινότητά του. Αν στερέψει το νερό, στερεύει κι η ζωή… Έτσι, τρία παλικάρια ξεκινούν να σώσουν το ποτάμι τους, συναντούν τρεις κλώστρες που γνέθουν με τη ρόκα και τ’ αδράχτι τη μοίρα της ζωής, υφαίνουν το ριζικό και μαζί μ’ αυτό κι ένα πανάκι μαγικό! Τι κρύβει το πανί αυτό στα στημόνια και τα υφάδια του; Θα τ’ ανακαλύψετε γνωρίζοντας την κατεργασία των μάλλινων υφαντών μέσα από τα υδροκίνητα εργαστήρια της νεροτριβής και του μαντανιού της προβιομηχανικής κοινωνίας!

Η παράσταση είναι εμπνευσμένη από τη μόνιμη έκθεση του μουσείου για τους μύλους της Μακεδονίας και της Θράκης και συγκεκριμένα την ενότητα που αφορά στην υφαντική, τη νεροτριβή και το μαντάνι.

 

Πληροφορίες

Λαογραφικό & Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας – Θράκης

Τηλεφωνικό Κέντρο: 2310 83.05.91, 2310 88.98.40, 2310 88.98.55

email: lemm-th@otenet.gr

Τα παραμύθια πάνε σχολείο
Παραστάσεις αφήγησης παραμυθιών με συνοδεία ζωντανής μουσικής

Τα παραμύθια ξεκινούν και φέτος το ταξίδι τους στα σχολεία, λαμβάνοντας όλα τα απαραίτητα μέτρα λόγω covid. H φετινή χρονιά είναι δύσκολη για μικρούς και μεγάλους λόγω πανδημίας. Όμως μικρές αποδράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα (όπως αναφέρει το ΦΕΚ Στο άρθρο 16 του Π.Δ. 79/2017 (ΦΕΚ 109 Α), όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 23, ν. 4559/2018 (ΦΕΚ 142 Α), το άρθρο 204 του ν. 4610/2019 (ΦΕΚ 70 Α) και το άρθρο 49 του ν. 4653/2020 (ΦΕΚ 12 Α) αναφέρονται οι προϋποθέσεις και οι όροι για την πραγματοποίηση εκδρομών και διδακτικών επισκέψεων των Νηπιαγωγείων και εν γένει όλων των σχολικών δράσεων που λαμβάνουν χώρα εντός και εκτός του σχολείου που συμπληρώνουν και εμπλουτίζουν τα προγράμματα σπουδών) είναι αναγκαία να συμβούν γιατί η τέχνη είναι αυτή που μας παρηγορεί και μας δίνει κουράγιο.

Έτσι λοιπόν  σε μικρές ομάδες παιδιών, ανά τμήμα, ξετυλίγουμε την κόκκινη κλωστή που κυλάει στο χρόνο και μας δείχνει τα βήματα για τη ζωή. Φοράμε παπούτσια από χαρτί και περπατάμε στα μονοπάτια των μύθων και των παραμυθιών της ελληνικής και παγκόσμιας προφορικής παράδοσης. Ακολουθούμε τους ήρωες των παραμυθιών στο ταξίδι τους και κάνουμε κι εμείς ένα φανταστικό ταξίδι, γνωρίζοντας ηθικές αξίες, ανθρώπινα δικαιώματα, τον αληθινό κόσμο μέσα από τις διηγήσεις του λαού μας.
Μια πρόβα ζωής για τα παιδιά καθώς ακολουθούν τον ήρωα σε όλες του τις δοκιμασίες και συμπάσχουν μαζί του. Το τέλος των παραμυθιών είναι αντάξιο κάθε προσμονής, οδηγεί στην δικαίωση και στην ευτυχία, στην ωριμότητα και την αυτονομία. Στόχος μας η ψυχαγωγία, η διασκέδαση αλλά και η παραμυθία-παρηγοριά, που τόσο ανάγκη έχουμε στους δύσκολους καιρούς που ζούμε. Οι ήρωες ζωντανεύουν με τη φωνή, την κίνηση, τη μιμική της αφηγήτριας  και η μουσική από το ακορντεόν, την κιθάρα και τα μικρά κρουστά, συντροφεύει τους ήρωες και τραγουδά τα κατορθώματά τους.

 

Οι παραστάσεις που ενδεικτικά προτείνονται

Η παραμυθού Ανθή Θάνου  και ο μουσικός Αλέξανδρος Μακρής  προτείνουν για φέτος μια σειρά από θεματικές παραστάσεις αφήγησης για παιδιά νηπιαγωγείου και δημοτικού.

Αναλυτικότερα:

• «Άφοβοι ήρωες» δύσκολα ταξίδια με ήρωες που είναι άφοβοι και ψάχνουν για το φόβο.
• «Οι φίλοι μας τα ζώα» Σεβασμός, φροντίδα, πίστη στα ζώα που γίνονται μαγικοί βοηθοί.
• «Το αθάνατο νερό» παραμύθια  για το νερό.
• «Παραμυθοτράγουδα» μικρές ιστορίες με ζώα, πολλά τραγούδια και διαδραστικά παιχνίδια.
• «Ο βασιλιάς με τα γαϊδουρινά αυτιά» παραμύθια για τη διαφορετικότητα
• «Της ελιάς το δάκρυ» Ελιές, λάδι, το ακοίμητο καντήλι και άλλες ιστορίες
• «Χρυσά μήλα» φθινοπωρινές ιστορίες και παραμύθια.
• «Σταχτοπούτες και Πεντάμορφες του κόσμου» παραλλαγές πάνω σε γνωστά και αγαπημένα παραμύθια ένα ταξίδι στις προφορικές αφηγήσεις των λαών.
• «Ψωμί κι αλάτι»  ένα γαστρονομικό ταξίδι στα παραμύθια με νοστιμιές και γεύσεις απ’ όλο τον κόσμο.
• «Νύχτες μ αστέρια» ιστορίες και παραμύθια για τα αστέρια, τους πλανήτες και τους μύθους τους, για το φως και το σκοτάδι.
• «Η κόρη της κυρά θάλασσας» θαλασσινά παραμύθια με γοργόνες και ατρόμητους καπετάνιους.
• «Γκριμυθάκια» παραμύθια των αδελφών Γκρίμ.
• «Χριστουγεννιάτικα παραμύθια» ήθη και έθιμα του Δωδεκαήμερου και κάλαντα απ’ όλη την Ελλάδα.
• «Ο κουτσουκουκουτάκος» αποκριάτικα παραμύθια
• «Θεματικές παραστάσεις» εσείς επιλέγετε το θέμα και εμείς σας παρουσιάζουμε τα παραμύθια και τους μύθους.

Οι παραστάσεις δίνονται:

1. Στο χώρο του σχολείου ανά τμήμα με εισιτήριο 4 ευρώ (παιδιά που δυσκολεύονται δεν πληρώνουν εισιτήριο).
2. Στο Λαογραφικό Μουσείο με θεματολογία από τις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις του Μουσείου, το εισιτήριο είναι 5 ευρώ.
Επίσης, καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς μικροί και μεγάλοι θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν παραμύθια στο Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας Θράκης, στο Χορόδεντρο  καθώς και σε άλλους  πολλούς χώρους της πόλης.

Τηλέφωνα επικοινωνίας: 2310357184, 72090407 (Ανθή Θάνου)
email: paramithanou@gmail.com

 

Σύντομα βιογραφικά σημειώματα

Η Ανθή Θάνου γεννήθηκε στη Λαμία. Σπούδασε Νηπιαγωγός στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1999 αποφάσισε να φορέσει σιδερένια παπούτσια και να φτάσει ως την άλλη άκρη του κόσμου. Συντροφιά της είχε ένα σακούλι γεμάτο παραμύθια.

Συχνά όλα αυτά τα χρόνια κοντοστέκεται  και αφηγείται παραμύθια σε Μουσεία (από το 2009 συνεργάζεται με το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας Θράκης καθώς επίσης και με το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, υλοποιώντας  προγράμματα αφήγησης για παιδιά και ενήλικες με αφορμή εκθέματα από τις μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις τους), σε Θέατρα, Μουσικές σκηνές, Πολιτιστικά Κέντρα,  Φυλακές, Βιβλιοθήκες (συνεργάστηκε σε προγράμματα φιλαναγνωσίας των βιβλιοθηκών του Έβρου, της Ξάνθης και της Βέροιας), σε Φεστιβάλ στην Ελλάδα (Γιορτή παραμυθιού στην Κέα, φεστιβάλ Αφήγησης Ολύμπου, Αθηνών, Κοζάνης κ.α.) και στο εξωτερικό (στο φεστιβάλ της Uzege στη Γαλλία και στο Όσλο).

Συμμετέχει σε πανεπιστημιακά συνέδρια με αφηγήσεις και σεμινάρια στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Διοργανώνει βιωματικά εργαστήρια για την τέχνη της αφήγησης, προσπαθώντας να επικοινωνήσει  την τέχνη της  και να μοιραστεί  ιστορίες με άλλους.

Η Ανθή Θάνου είναι μέλος του ΠΟΦΑ (Πανελλήνιος  Όμιλος Φίλων Αφήγησης)  και του Κέντρου Μελέτης και Διάδοσης Μύθων και Παραμυθιών.

Το Σεπτέμβριο του 2007 κυκλοφόρησε το βιβλίο CD «Ούτε γω ήμουνα εκεί ούτε σεις να το πιστέψετε» από τις μουσικές εκδόσεις «POLYTROPON»  το 2013 «Το Δαφνοκούκουτσο» βιβλίο- CD από τις εκδόσεις «ΠΑΚΕΘΡΑ» το 2017 «ο βασιλιάς των πουλιών» βιβλίο- CD από τις εκδόσεις Βάρφη.

 

Ο Αλέξανδρος Μακρής γεννήθηκε στην Κατερίνη. Ξεκίνησε τις μουσικές του σπουδές σε ηλικία εννιά ετών στο ωδείο Κατερίνης. Είναι διπλωματούχος κλασικής κιθάρας. Εργάζεται ως δάσκαλος κιθάρας σε ωδεία και μουσικές σχολές, ενώ παράλληλα ασκεί την τέχνη της ηχοληψίας.

Συμμετέχει σε μουσικά σχήματα της Θεσσαλονίκης  πραγματοποιώντας συναυλίες  σε  μουσικές σκηνές της πόλης, ενώ επενδύει μουσικά παραστάσεις αφήγησης παραμυθιών σε συνεργασία με την αφηγήτρια Ανθή Θάνου.

 

Λίγα λόγια για το λαϊκό παραμύθι και την αφήγηση

Το λαϊκό παραμύθι είναι το διήγημα, η λογοτεχνική αφήγηση του λαού. Στόχος του είναι η ψυχαγωγία, η διασκέδαση των ακροατών αλλά και η παρηγοριά, η παραμυθία. Στα παλιότερα χρόνια συνήθιζαν οι άνθρωποι, κυρίως των χωριών, τις σκοτεινές και ψυχρές νύχτες του χειμώνα να μαζεύονται και να λένε παραμύθια. Οι χώροι όπου έλεγαν τα παραμύθια ήταν οι μύλοι, τα τσαγκαράδικα, τ’ αλώνια αλλά και η ακρογιαλιά, στις τράτες.

Η αφήγηση ξεκινάει από τη σιωπή, από τη γαλήνη, από τη διάθεση να μοιραστείς κάτι σπουδαίο. Κάνοντας τη συμφωνία εκ των προτέρων ότι όλα όσα θα ειπωθούν συνέβησαν «μια φορά κι έναν καιρό…» και όλα διαδραματίζονται σε μια θαμπή ατμόσφαιρα χωρίς σαφή χώρο, χρόνο, πρόσωπα. Έτσι κι αλλιώς τα παραμύθια είναι άχρονα.

Ξεκινάει η αφήγηση με φράσεις χαρακτηριστικές, όπως «κόκκινη κλωστή δεμένη …» ή « θα σας πω ένα παραμύθι το κουκί και το ρεβίθι», όπου σηματοδοτείται και η αρχή του ταξιδιού στο χώρο της φαντασίας. Εκεί που όλοι χωρούν, πλούσιοι και φτωχοί, άσχημοι και όμορφοι, εκεί που όλα μπορούν να συμβούν και δεν υπάρχει διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στον πραγματικό και υπερφυσικό κόσμο και ο αγώνας ενάντια στις δοκιμασίες δικαιώνεται, και αναδεικνύεται ο νικητής. Τα παιδιά είναι στο πλευρό του ήρωα που παλεύει, συμπάσχουν μαζί του, ταυτίζονται και υπερνικούν και τους δικούς τους δράκους-φόβους, τις αγωνίες τους. Προετοιμάζονται έτσι για την πραγματική ζωή και οδηγούνται σ’ ένα ψηλότερο σκαλί ωριμότητας, συνείδησης, αυτονομίας.

Η αφήγηση των παραμυθιών ανοίγει ένα παράθυρο στη φαντασία και στη δημιουργικότητα. Πλάθουμε τις εικόνες του παραμυθιού που είναι τόσες όσοι και οι ακροατές. Ο καθένας τη δική του, αυτή που του ταιριάζει. Έχοντας τις εικόνες του παραμυθιού στο νου τους, τα παιδιά μπορούν  να ξαναπούν την ιστορία, να γράψουν το παραμύθι. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί η αφήγηση ως ένα προγεφύρωμα για το πέρασμα από τον προφορικό στο γραπτό λόγο.

Οι άνθρωποι που έλεγαν τις ιστορίες ήταν ιδιαίτερα προικισμένοι, ζωντάνευαν με κινήσεις εκφραστικές το παραμύθι, έκαναν προσωπικά σχόλια, προσάρμοζαν στις ανάγκες του κοινού τα παραμύθια επιμηκύνοντας ή κόβοντας επεισόδια. Αυτοί οι επιδέξιοι αφηγητές λέγονταν παραμυθάδες. Και αρχή του παραμυθιού καλωσόρισε η αφεντιά σας…